Chuyện ít biết về giáo dục trong gia đình giáo sư Nguyễn Lân Dũng

08:28 25/05/2017
Cư dân mạng đang truyền nhau bài viết của GS Nguyễn Lân Dũng về những hành xử trong cuộc sống hằng ngày hiện nay, trong mọi mối quan hệ giữa con người và con người. Bài viết thực sự thuyết phục vì những kiến thức hữu ích, những kinh nghiệm sống phong phú của ông.


Tôi quen biết ông nhiều năm nay và lần này vợ chồng ông tiếp tôi với những câu chuyện giáo dục con cháu trong gia đình, của chính gia đình ông, một gia đình có truyền thống hiếu học nhiều đời nay.

"Gia đình chúng tôi có một thông lệ là vào buổi sáng ngày mồng một Tết hằng năm, tất cả con cháu tập trung trước bàn thờ tổ tiên, ông bà… Sau khi thắp hương, bái lạy, tất cả phải báo với các bậc tiền nhân năm qua mình đã làm được những gì, những mặt làm được, chưa làm được, những ưu điểm, thiếu sót… Trước đây, sau các bậc cha chú mới đến con cháu, nay chúng tôi ưu tiên cho con trẻ nói trước,  người lớn báo sau, nhiều cháu còn mang cả học bạ theo…

Sau khi tất cả cháu con bái lạy, kính báo với ông bà tổ tiên xong, mới phát phong bì lì xì cho mọi người" - Phó Giáo sư, Tiến sỹ y khoa, Thầy thuốc Nhân dân  Đại tá, nguyên Phó giám đốc Viện Quân y 108 Nguyễn Kim Nữ Hiếu (con gái cố Giáo sư - Tiến sĩ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Huyên và bà Vi Kim Ngọc, cháu quan Tổng đốc Vi Văn Định), vợ của GS Nguyễn Lân Dũng thổ lộ.

Một cách dạy con cháu có vẻ nệ cổ nhưng thật ra là một truyền thống hay, có ý nghĩa của những gia đình gia giáo, vừa mang ý nghĩa tâm linh vừa có hiệu quả, nhất là giai đoạn hiện nay, khi mà nền tảng nhiều gia đình ở Việt Nam đang có nguy cơ bị phá vỡ.

Gia đình Giáo sư Nguyễn Lân Dũng.

Vợ chồng Giáo sư Nguyễn Lân Dũng có hai người con đều học hành giỏi giang, có thể nói là sớm thành đạt. Nguyễn Lân Hiếu, sinh năm 1972, hiện là Phó Giáo sư, Tiến sỹ, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch của Bệnh viện Đại học Y khoa. Nguyễn Lân Hiếu đã từng đoạt giải thưởng của Hội Tim mạch Nhật Bản (trong hơn 100 đề tài từ khắp thế giới gửi đến). Giáo sư Nguyễn Lân Dũng kể rằng, lần ông bị nhồi máu cơ tim, nếu không có con trai ông chẩn đoán kịp thời và chính xác, chắc ông khó mà qua khỏi.

Cô con gái của vợ chồng Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là Nguyễn Kim Nữ Thảo sinh năm 1983,  từ nhỏ đã rất say mê và học giỏi các môn. Nữ Thảo đã từng đoạt giải nhất học sinh giỏi toàn quốc lớp 11, giải nhì toàn quốc lớp 12 về sinh học, được vinh danh là một trong 10 gương mặt trẻ tiêu biểu của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Nguyễn Kim Nữ Thảo đã hoàn thành luận án Tiến sỹ ở Mỹ.

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng nói kinh nghiệm dạy con của vợ chồng ông là: Bố mẹ phải nêu tấm gương sáng về nhiều mặt để từ đó các con noi theo; không ép buộc, quát mắng mà chỉ đưa ra lời khuyên và phải tạo mọi điều kiện như sách vở, phương tiện, thời gian… cho các con. "Tôi thường cho con vào phòng thí nghiệm, để con quan sát thế giới qua ống kính hiển vi, thế giới của muôn loài hiện ra sinh động và thật kỳ diệu. Các con tôi thích lắm, niềm say mê sinh học cũng bắt đầu từ đó… Nhà tôi còn ra chợ mua về từng củ hành, củ tỏi, từng loại rau để các con phân biệt một cách cụ thể…

Nói thật, chúng tôi không phải nhắc nhở các con học bài mà thường nhắc phải đi ngủ vì thấy các con mình quá say mê học, sợ ảnh hưởng đến sức khỏe… Khi cháu Nữ Thảo dịch cuốn "Loài Tinh Tinh thứ 3" dày 672 trang, tôi thực sự vui mừng.

Tôi bảo cháu: Con hơn cha là nhà có phúc rồi đó! Chúng tôi luôn khuyên các con học để làm giàu về kiến thức chứ không phải chỉ để kiếm tiền, dù đồng tiền cũng rất quan trọng… Mỗi lần lễ tết, theo truyền thống tôn sư trọng đạo,\  các cháu đến thăm thầy cô cũng chỉ mang theo một bó hoa ..." - Giáo sư Nguyễn Lân Dũng tâm sự.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ y khoa Nguyễn Kim Nữ Hiếu kể: "Khi mẹ tôi ốm, nằm trong bệnh viện, tôi thường đưa cháu Hiếu vào thăm bà và cũng qua đó để cháu thấy được nỗi khổ đau của người bệnh, từ đó gợi lòng trắc ẩn trong cháu…

Sau này, cháu quyết định theo nghề y có lẽ cũng bắt đầu từ nỗi niềm trắc ẩn đó… Hay như cháu Nữ Thảo, buổi đầu cháu cũng định theo học nghề khác, nhưng khi tôi chỉ những giá sách của bố cháu, một kho sách mà gia đình tôi mua, sưu tìm được qua bao năm, tôi bảo: nếu con không chịu khó học cho giỏi, không theo nghề của bố thì bao nhiêu sách vở quý giá này dành cho ai? Sau này cháu bảo tôi, nhờ câu nói của mẹ mà con như tỉnh ra, quyết tâm học cho giỏi để nối nghiệp bố".

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng, sinh năm 1938, tại Mỹ Hào (Hưng Yên). Là một nhà Sinh học hàng đầu của Việt Nam, ông nổi tiếng với chuyên mục: "Hỏi gì, đáp nấy". Chuyên mục này đã được ông tập hợp lại in thành cuốn sách được nhiều người tìm đọc. Ông thực sự là người bạn của nhà nông. Hiểu nhiều, biết rộng, những điều ông mang đến cho người nông dân bình thường chính là những kiến thức cần thiết cho nghề nông.

Là một Tiến sỹ Sinh học, Nhà  giáo Nhân dân, ông gắn bó với nghề dạy học gần như suốt đời. Cho đến tận bây giờ ông vẫn đảm đương nhiều công việc như Chủ tịch hội Sinh học Việt Nam, Tổng Thư ký Hội Vi sinh vật học Việt Nam, Chủ nghiệm Chương trình "Tự nguyện đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào hộ nông dân"… Ông luôn đau đáu với chương trình đổi mới giáo dục nước nhà, với những tiến bộ khoa học, làm sao để ứng dụng được trong thực tiễn của cuộc sống hằng ngày ở nước ta…

Ông đưa tặng tôi mấy gói đường nhỏ được sản xuất từ cỏ ngọt, một đề tài khoa học của ông và đồng sự đã được một công ty áp dụng và đã sản xuất ra hàng loạt các chế phẩm phục vụ cho người dân, nhất là cho các phi công và những người bị bệnh tiểu đường.

Trò chuyện với vợ chồng ông, tôi hiểu được nhiều điều,  biết được nhiều kinh nghiệm dạy con, dạy cháu mà trước hết là dạy làm người, làm người sống có ích cho bản thân mình, gia đình mình, cho cộng đồng, cho xã hội… 

Dương Kỳ Anh

Viện KSND tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố bị can Trần Ngọc Linh và bị can Nguyễn Thành Ngôn (hai cựu Giám đốc Công ty điện lực Bình Thuận) và 24 đồng phạm trong vụ án “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ” “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”, “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, “In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước” xảy ra tại Công ty Điện lực Bình Thuận và các đơn vị liên quan.

Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, NXB Hội nhà văn – Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam cho ra mắt sách “Đầu nguồn” - cuốn hồi ký về Chủ tịch Hồ Chí Minh do Duy Nguyễn tuyển chọn.

Ngày 18/5, Công an TP Hà Nội cho biết, với tinh thần trách nhiệm cao, khắc phục những khó khăn về điều kiện thời tiết mưa gió, địa hình trơn trượt, dốc cao và sự phối hợp, hỗ trợ của người dân địa phương, lực lượng Cảnh sát PCCC & CNCH đã kịp thời giải cứu nhóm 5 người mắc kẹt tại núi Hàm Lợn, xã Nam Sơn, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.

Sau khi nghe thông tin dự án đường cao tốc Quảng Ngãi-Kon Tum, trên địa bàn xã Ba Tô, huyện Ba Tơ (Quảng Ngãi) đã xuất hiện tình trạng người dân là chủ vườn, rừng tổ chức trồng xen cây keo và huỳnh đàn với mật độ dày đặc. Chính quyền địa phương cho biết sẽ kiểm tra việc trồng cây huỳnh đàn vào các rẫy keo hoặc dựng lán trại nhằm mục đích trục lợi từ dự án cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum. Trên cơ sở đó huyện sẽ có hướng xử lý phù hợp nhất…

Chất thải nông nghiệp, bao bì đựng phân, vỏ thuốc bảo vệ thực vật chất đống tràn lan đã bị nước mưa cuốn trôi xuống các mương, suối thoát nước không chỉ gây un tắc dòng chảy, thiệt hại hoa màu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới cảnh quan, môi trường của TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

Chuyện lên chơi V.League 2025/26 khó vuột khỏi tầm tay của Ninh Bình. Nhưng để vô địch ngay khi thăng hạng giống như Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) hay CLB Bóng đá Công an Hà Nội trước kia, đội bóng cố đô Hoa Lư phải đầu tư lực lượng mạnh hơn nữa.

Ngày 18/5, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) phát đi thông báo khẩn đến toàn bộ khách hàng sử dụng điện 21 tỉnh, thành phố phía Nam nói riêng, khách hàng sử dụng điện trên cả nước nói chung về việc xuất hiện trang web giả mạo Tổng đài chăm sóc khách hàng ngành Điện, với cước phí 8.000 đồng/phút (cao gấp 8 lần cước phí tổng đài chính thức của EVNSPC).

Sau thời gian tiếp nhận chức năng quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy từ Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (nay là Sở Nội vụ TP Huế), với tinh thần chủ động, trách nhiệm cao, Công an TP Huế đã nỗ lực thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao. Qua đó giúp người cai nghiện hiểu rõ tác hại của ma túy để tránh xa và nỗ lực học tập, rèn luyện để sớm được tái hòa nhập cộng đồng.

Đối với lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia mang ý nghĩa chiến lược trong bối cảnh Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức cấp bách như biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, tài nguyên suy giảm nhanh chóng và áp lực lớn từ yêu cầu tăng trưởng xanh, giảm phát thải. Xung quanh những tồn tại, điểm nghẽn cần tháo gỡ cũng như những thuận lợi mà Nghị quyết 57 “mở đường” để ngành Nông nghiệp có thể “đột phá và phát triển”, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến.

Lần nào cũng vậy, mỗi khi trở lại làng Thủ Lệ, thuộc phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình, Hà Nội - địa bàn từng có hơn 10 năm gắn bó, Trung tá Nguyễn Đức Quý, Trưởng Công an phường Kim Mã, quận Ba Đình vừa cảm thấy thân quen nhưng cũng vừa xa lạ. Quen bởi ở đó, anh được gặp lại những con người đã nhiều năm gắn bó; lạ bởi sự đổi thay hằng ngày, hằng giờ ở nơi đây…

Hoà trong không khí cả nước tưng bừng kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2025), tối 17/5, tại Nhà hát Hồ Gươm đã diễn ra chương trình nghệ thuật “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người”.  Chương trình do Bộ Công an, Cục Công tác chính trị chỉ đạo Nhà hát Hồ Gươm phối hợp cùng các đơn vị tổ chức.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文