Họa sĩ Trần Lưu Hậu - Lặng lẽ độc hành qua cõi sắc màu

08:31 28/03/2020
Ngồi nhà, nhận được tin Trần Lưu Hậu mất trong một ngày hiếm hoi của niên lịch, ngày 29/2/2020. Cùng với các bạn mình trong khóa Mỹ thuật Kháng chiến, các ông đã đặt nền móng vững chắc, mở đầu cho hội họa hiện đại Việt Nam và một lần nữa tôn vinh tài năng người thầy của mình - danh họa Tô Ngọc Vân.


1. Lần đầu tôi đến nhà ông, những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ trước. Ngôi nhà trong ngõ nhỏ Yết Kiêu trên con phố nhỏ cùng tên. Vừa bước qua bậc cửa, đập vào mắt tôi là những bức tranh khổ lớn với nét vạch phóng khoáng, mạnh mẽ, hiện đại. Toàn bộ ngôi nhà ngập tràn năng lượng bởi tranh của ông. Ngồn ngộn bảng màu gốc, những vệt màu bạo liệt, dứt khoát và ngẫu hứng. Phần nghệ sĩ mãnh liệt ẩn sâu trong ông già có vẻ ngoài hiền lành, ẩn nhẫn ấy, chỉ được biểu hiện qua toan và màu.

"Tranh của mình bán được, đủ để lo cho con cái và chuyên tâm vào vẽ". Khi ông nói, ánh mắt thoáng vẻ xót xa cho các con, những đứa trẻ phải lớn lên cùng ông trong khốn khó. Gánh cơm áo cho một gia đình đông con đè lên vai bao năm, vùi lấp, dồn nén, trói buộc ông, có lẽ đã tạo cho ông sự nổ tung trong cuồn cuộn màu, trong những vệt bứt phá đầy xung lực, những hòa sắc cực đoan, phi thực. Một bút pháp riêng biệt của hội họa.

Họa sĩ Trần Lưu Hậu. Ảnh: Trần Lưu Tuấn

Rồi có lần, qua điện thoại, ông nói với tôi mình vừa mua thêm được căn nhà bên cạnh. Kỳ, con mình, đang xây lại, khi nào xong mời các bạn lại chơi. Ông nói đùa đấy là "cái chuồng của mình". Chúng tôi mừng cho ông. Hội họa đã đem lại cho ông đầy đủ vật chất và năng lượng để vẽ, để thỏa sức tìm tòi những ẩn sâu trong bản ngã. Mấy năm trước, trong triển lãm tranh của họa sĩ Lưu Công Nhân, ông và họa sĩ Mai Long lọc cọc chống gậy đến, ngồi kể những câu chuyện vui nho nhỏ về bạn mình. Ông bảo vẫn vẽ hàng ngày, vẫn hàng năm lên rừng xuống biển vẽ, vẫn cùng Mai Long chống gậy đi chơi.

Gần ba chục năm giảng dạy ở Trường Mỹ thuật Yết Kiêu. Cũng như thầy của mình, họa sĩ Tô Ngọc Vân, ông tận tâm, khơi gợi tài năng, đề cao sự tìm tòi, dấn thân, coi học trò như những đồng nghiệp. Và họ, dù đã là những họa sĩ đương đại nổi tiếng vẫn yêu quý, kính trọng và khâm phục sức sáng tạo, lao động không ngừng nghỉ của thầy mình.                                 

2. Họa sĩ Trần Lưu Hậu tuổi Mậu Thìn, như một con rồng cô đơn, ẩn nhẫn. Hơn 60 tuổi, khi làn gió đổi mới tràn vào,  ông mới được bùng nổ trong cuộc đi tìm sự biểu đạt của sắc màu. Bán được tranh, thoát khỏi sự mưu sinh, thoát khỏi nỗi sợ hãi mơ hồ của người nghệ sĩ, ông miệt mài tìm vẻ đẹp ẩn sâu trong nội tâm, trong cuộc sống quanh mình.

Không lập ngôn, không ồn ào, không giao đãi và lối sống vô cùng đơn giản, nhu cầu của ông là có ngôi nhà thật lớn, đồ đạc, tiện nghi đẹp nhưng tối thiểu cho cuộc sống hàng ngày, còn lại là để vẽ, để tắm trong không gian sáng tạo của riêng mình.  Ông nói: Đến tuổi này, chẳng còn gì là quan trọng. Với ông, hội họa đơn giản là vẽ, vẽ không phải để khẳng định tài năng, bởi tài năng với người nghệ sĩ là thứ phải sẵn có. Vẽ là công việc lao động hàng ngày, như cơm ăn, nước uống, không khí thở. Vẽ bù lại những tháng ngày đã qua, đề tài, phong cách, kỹ thuật không còn quan trọng nữa. Ông độc hành, lặng lẽ trên con đường sáng tạo.

3. Mấy năm nay, không gặp ông. Nghe tin ông bệnh, rồi nghe ông khỏe lại. Qua điện thoại họa sĩ Mai Long nói lâu lâu qua thăm ông, ông vẫn đi lại, vẫn làm việc.

Vậy mà hôm nay họa sĩ Trần Lưu Hậu đã ra đi. Ông chọn ngày đặc biệt như tài năng của ông.

Họa sĩ Trần Lưu Hậu sinh năm 1928

Tốt nghiệp khóa Mỹ thuật Kháng chiến 1950 - 1954.

Tu nghiệp tại khoa Trang trí sân khấu - Học viện Mỹ thuật Surikov - Liên Xô cũ 1955 - 1962.

Giảng dạy tại Đại học Mỹ thuật Hà Nội 1962 - 1988.

Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật đợt 1 năm 2001.

Hồng Đăng - Lê Anh Thúy

Tại dự thảo Nghị định về phát triển điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) tự sản tự tiêu, Bộ Công Thương đề xuất loại hình này lắp tại nhà ở, cơ quan công sở, khu công nghiệp để tự dùng, nếu nối lưới điện quốc gia sẽ ghi nhận sản lượng với giá 0 đồng. Đề xuất này gây tranh cãi.

Liên quan đến tình trạng tôm hùm ở vùng thả nuôi tôm ven biển xã Vạn Thạnh và xã Vạn Hưng nằm trong vịnh Vân Phong, huyện Vạn Ninh (Khánh Hòa) chết hàng loạt như Báo CAND đã thông tin, ngày 5/5, PGS.TS Võ Văn Nha, Viện trưởng Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III thuộc Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, cơ quan này vừa có báo cáo gửi đến Cục Thủy sản, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Khánh Hòa về kết quả khảo sát.

Ký ức xưa ùa về, vị tướng già 92 tuổi đã ôm máy trợ tim hơn 20 năm, ánh mắt như cười khi thổi những giai điệu rộn ràng của cây kèn Harmonica cho tôi nghe, những bản tình ca tha thiết của 31 ngày đêm chiến đấu trên đồi C1...

Chúng tôi đến thăm Thư viện Tưởng niệm Các Mác và Trường Công nhân tại thủ đô London (Anh) vào một ngày nắng đẹp. Khám phá Thư viện, thấy nhiều điều thú vị về cuộc đời hoạt động của nhà tư tưởng cách mạng tiến bộ, lỗi lạc C. Mác. Có thể khẳng định đây là nơi một "kho báu" lưu giữ giá trị của Chủ nghĩa Mác giữa lòng Chủ nghĩa Tư bản.

Nhiều dịch bệnh bùng phát từ đầu năm đến nay. Theo thống kê của Bộ Y tế, cả nước đã ghi nhận hơn 13.700 ca mắc tay chân miệng, tăng 2,5 lần so với cùng kỳ; tử vong do bệnh dại tăng gấp đôi; các bệnh truyền nhiễm khác có vaccine dự phòng như sởi, ho gà… đều tăng số ca mắc.

Ngày 5/5, Cơ quan CSĐT Công an huyện Lộc Bình (Lạng Sơn) cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam đối với Hoàng Thái Thụy (SN 1988, trú tại khu 5A, thị trấn Na Dương), Hoàng Ngọc Công (SN 1999) và Hoàng Ngọc Anh (SN 2001), cùng trú tại khu 6, thị trấn Na Dương, huyện Lộc Bình để điều tra về hành vi cố ý gây thương tích.

Ngày 5/5, Công an TP Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, đang tạm giữ hình sự đối với Đinh Vũ Đức Anh (SN 2008), trú tại huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ và Dương Trung Kiên (SN 2008), trú tại TP Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) để điều tra làm rõ về hành vi cướp tài sản. 

Một quan chức cấp cao tại bang Baja California (Mexico) hôm 4/5 thông tin, các thi thể được tìm thấy dưới một đáy giếng ở khu vực Ensenada của bang này rất có thể là của các vận động viên lướt sóng quốc tịch Mỹ và Australia, vốn được thông báo mất tích hồi tuần trước. 

Giới chức Pháp hôm 4/5 cho biết, ít nhất một người đã thiệt mạng và sáu người khác bị thương trong vụ xả súng xảy ra ở ngoại ô phía Bắc Thủ đô Paris. Vụ xả súng này được cho là liên quan tới các băng nhóm buôn bán ma túy.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文