Ba cái “ngang” của Nguyễn Tuân

17:43 15/09/2022

Nói tới nhà văn Nguyễn Tuân, giới văn nghệ, trí thức không ai không thừa nhận tài văn chương của ông, đặc biệt là thể ký, nhất là tùy bút, Nguyễn Tuân đã cho xuất bản gần 20 tác phẩm thì quá nửa là tùy bút.

I. Bút danh lạ hoắc

Nói tới nhà văn Nguyễn Tuân, giới văn nghệ, trí thức không ai không thừa nhận tài văn chương của ông, đặc biệt là thể ký, nhất là tùy bút, Nguyễn Tuân đã cho xuất bản gần 20 tác phẩm thì quá nửa là tùy bút. Tùy bút của Nguyễn Tuân có một văn phong riêng, sâu sắc, uyên thâm, nhưng đá đưa chút ngang ngang, vừa tài ba lại như đài các. Bạn đọc cứ đọc "Tùy bút Sông Đà", "Bên kia sông Tuyến", "Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi"... thì thấy. Thông thường người có tài thì có tật, Nguyễn Tuân có tật ngang ngang, đại để sau đây: Ông có sáu bút danh thì ba bút danh: Ngột Lôi Quật, Ân Ngũ Tuyên, Tuấn Thừa Sắc cũng đã ngang ngang rồi.

II. Các cậu ngại thì ra xe trước

 Lại nữa, nhà thơ Tế Hanh có kể khoảng năm 1973, một đoàn nhà văn Việt Nam gồm Nguyễn Tuân, Kim Lân, Tế Hanh được Hội Nhà văn Liên Xô (cũ) mời sang thăm. Khi đến thăm nghĩa trang danh nhân thế giới ở Maxcơva, nơi yên nghỉ của các danh nhân nổi tiếng trên thế giới trong mọi lĩnh vực: văn học nghệ thuật, chính trị. Lúc vào nghĩa trang này, người phiên dịch đi theo đoàn đã bố trí cho mỗi người một bó hoa, ai muốn viếng danh nhân nào thì đặt hoa lên mộ danh nhân ấy. Nguyễn Tuân yêu cầu cô phiên dịch mua cho hai bó hoa. Kim Lân đặt hoa lên mộ Êrenbua, còn Nguyễn Tuân đặt hoa lên mộ Sêkhốp và Gôgôn. Đi một đoạn chợt nhìn thấy mộ Khơrúpxốp, Nguyễn Tuân dừng lại thắp hương. Biết Kim Lân và Tế Hanh ngần ngại, Nguyễn Tuân giục Kim Lân và Tế Hanh: "Các cậu ngại thì ra xe trước".

III. Nếu cắt thì viết lấy mà cắt

Khoảng năm 1968 - 1972, hồi nhà văn Hoàng Quốc Hải còn làm biên Tập tạp chí Sáng tác Hà Nội (nay là Báo Người Hà Nội). Năm đó, giặc Mỹ cho máy bay B52 leo thang ra bắn phá miền Bắc và Hà Nội. Chúng bị quân và dân ta bắn rụng tơi tả, Nguyễn Tuân viết bài về phi công Mỹ bị bắt giam trong dịp Tết âm lịch nhan đề: "Cho giặc tàu bay Mỹ nó ăn một cái Tết ta". Nguyên văn tựa đề lúc đầu là "Cho giặc lái Hoa Kỳ nó ăn một cái Tết ta". Nhưng chữ "giặc lái" nhà văn Nguyễn Tuân lại đánh một cái hoa thị (*) và chú thích: "Người Mỹ lái máy bay"... hoặc "Công dân Hoa Kỳ lái máy bay"...

Thấy ngay cái từ chú thích trên có ý ngang ngang, nhà văn Hoàng Quốc Hải nói với bác Tuân: Thưa Bác...

Hoàng Quốc Hải... e ngại ... còn ngập ngừng, nhà văn Nguyễn Tuân biết ngập ngừng điều gì mà ngại nói, Nguyễn Tuân chốp ngay:

- Cậu ngại cái hoa thị ấy phải không? Này, Hoàng Quốc Hải cứ để đấy cho mình chọc Tô Hoài (Tô Hoài lúc đó là Tổng biên tập Tạp chí Sáng tác Hà Nội).

- Thưa bác, số báo này Nguyễn Bắc trực chứ không phải bác Tô Hoài.

  Bác Nguyễn Tuân cười, cầm lấy bản thảo:

- Ờ thôi đưa đây.

Nguyễn Tuân ngồi sửa ngay tại chỗ, gạch xóa mấy dòng, miệng lẩm nhẩm: "Mình chữa lại bản thảo cho Hoàng Quốc Hải".

Hôm sau, Nguyễn Tuân đến tòa soạn, Hoàng Quốc Hải nhắc: Anh Bắc lại dặn: "Bảo bác Tuân cắt cái đoạn ấy"... Nhưng Nguyễn Tuân quyết không cắt như ý của anh Bắc.

Lần thứ ba bác Tuân lại đến tòa soạn - đúng lúc có Nguyễn Bắc (lúc đó là Phó Tổng biên tập và là Giám đốc Sở Văn hóa Hà Nội).

Thấy Nguyễn Tuân, Nguyễn Bắc reo lên:

- A may quá bác Tuân?

- Gì thế Nguyễn Bắc?

- Cái bài của anh

- Bài làm sao?

- Cái chỗ này anh phải xem lại cho...

 Sau khi hai người tranh luận - người bảo để nguyên, người bảo cắt. Nguyễn Tuân thuyết phục Nguyễn Bắc không nghe, liền đổi sắc mặt bực bội:

- Sao phải cắt?

- Tôi thấy cứng quá!

Nguyễn Tuân đứng lên nói dằn từng tiếng: "Này nhé, anh muốn cắt của tôi thì anh viết lấy mà cắt".

Nguyễn Tuân quay lưng đi thẳng.

Lê Hồng Bảo Uyên (st)

Tại Đại hội toàn quốc lần thứ 33 của Đảng Cộng sản Uruguay (PCU), diễn ra tại thủ đô Montevideo từ ngày 12–14/12, hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng biểu tượng Việt Nam đã được in trên các phiếu bầu nội bộ. Sự kiện được báo chí Uruguay đặc biệt quan tâm, nhấn mạnh sự trân trọng đặc biệt của PCU đối với tư tưởng Hồ Chí Minh cũng như vai trò, vị thế của Việt Nam trong phong trào cộng sản quốc tế.

Ở nhiều xã miền Tây tỉnh Thanh Hóa, nơi tiếng Thái vẫn là ngôn ngữ giao tiếp hằng ngày trong sinh hoạt cộng đồng, việc sử dụng tiếng bản địa để giao tiếp, nắm bắt tình hình địa bàn trở thành một lợi thế đặc biệt quan trọng. Với vai trò là lực lượng nòng cốt trong công tác bảo đảm an ninh trật tự, cán bộ, chiến sĩ Công an cơ sở chỉ thực sự làm tốt nhiệm vụ khi nghe được dân nói và nói cho dân hiểu, mà điều đó chỉ có thể đạt được khi họ mở được “cánh cửa” ngôn ngữ và văn hóa để đến gần hơn với đồng bào.

Nếu một ngày nào đó bạn nghe tin người ta đã “teleport” (viễn tải) những qubit (bit lượng tử) từ TP Hồ Chí Minh ra Hà Nội mà không cần vận chuyển vật chất, đừng vội nghĩ đến khoa học viễn tưởng. Viễn tải lượng tử - khái niệm từng bị xem là “trò đùa trí tuệ” của giới vật lý lý thuyết - đang bước ra đời thực, trở thành trụ cột của cuộc cách mạng thông tin mới mà thế giới đang chạy đua từng giờ.

Vụ xả súng nhằm vào một sự kiện mừng lễ Hanukkah của cộng đồng Do Thái tại bãi biển Bondi (Sydney, Australia) hôm 14/12 (giờ địa phương) khiến ít nhất 16 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương, đã làm rúng động dư luận quốc tế. Trong khi Australia đang đẩy nhanh tiến trình điều tra vụ việc theo hướng có liên hệ với Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, nhiều quốc gia đồng loạt lên án mạnh mẽ hành vi bạo lực thù hận, đồng thời tăng cường bảo vệ các sự kiện tôn giáo và không gian công cộng trước nguy cơ khủng bố cực đoan khi thế giới chuẩn bị bước sang năm mới.

Ngày 16/12, thông tin từ Tổng Công ty vận tải Hà Nội cho biết, một nhân viên xe xe buýt của công ty vừa bị người đi đường hành hung, hiện đang phải nằm viện điều trị. Điều đáng nói, nguyên nhân ban đầu chỉ là trao đổi qua va chạm giao thông.

Các tỉnh thành miền Bắc hôm nay thời tiết được dự báo nắng hanh vào ban ngày, nhiệt độ ở mức 24 độ C nhưng thay đổi nhanh về đêm, trời mưa rét.

Việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky mới đây tuyên bố Kiev sẵn sàng từ bỏ tham vọng gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) để đổi lấy các bảo đảm an ninh từ phương Tây, đánh dấu một bước điều chỉnh quan trọng trong lập trường của nước này.

Các bị can đã bàn bạc, thống nhất về việc lợi dụng chức vụ, quyền hạn của bản thân trong quá trình được giao thực hiện việc chi trả tiền bồi dưỡng cho sinh viên tham gia sự kiện A80 tại Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội gây thiệt hại cho nhiều sinh viên, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文