NSƯT Trần Tường: Những vai diễn Công an đầy duyên nợ

“Kế hoạch P76”

Đó là tên một bộ phim truyện nhựa của cố đạo diễn Châu Huế do Xưởng phim Bộ Nội vụ (nay là Điện ảnh Công an nhân dân) sản xuất. Như là sự sắp đặt của số phận thông qua những chi tiết bất ngờ thú vị, bộ phim đã đưa NSƯT Trần Tường trở thành diễn viên đóng vai Cảnh sát hình sự đầu tiên của Việt Nam.

NSƯT Trần Tường nhớ lại, sau giải phóng, năm 1978, đoàn làm phim của Xưởng phim Bộ Nội vụ về Hải Phòng tìm diễn viên cho bộ phim truyện nhựa “Kế hoạch P76”. Tại Đoàn Kịch nói Hải Phòng, khi đã chọn được nghệ sĩ Hoài Thu vào vai nữ chính là nhân vật Thanh Tâm (sau này đạo diễn Châu Huế đổi Hoài Thu sang nhận vai phản diện có tên Lệ Dung, biệt danh Nàng Dơi), đoàn quay ra thì vô tình gặp anh bộ đội Trần Tường đang trong thời gian nghỉ phép đến Đoàn kịch để đón vợ (Hoài Thu). Đạo diễn Châu Huế ấn tượng ngay với vẻ bề ngoài của anh lính trẻ này.

Qua hỏi thăm, ông mới vỡ lẽ, Trần Tường khi đang là học sinh học nghề của Đoàn kịch Hải Phòng thì có lệnh tổng động viên, anh đã lên đường nhập ngũ và trở thành chiến sĩ lái xe, đóng quân ở Hà Nội. Đạo diễn Châu Huế đã hẹn gặp Trần Tường ngay buổi chiều hôm đó tại khách sạn Hòa Bình (nằm đối diện ga Hải Phòng) để thử vai. Khi đã hoàn thành buổi thử vai, chờ cho Trần Tường trở về đơn vị, Xưởng phim đã cử người đến đơn vị của anh ở khu tập thể Nam Đồng đề xuất việc xin Trần Tường tham gia đoàn làm phim và được đơn vị chấp nhận.

Vậy là hai vợ chồng Trần Tường - Hoài Thu cùng ekip đi vào thành phố Hồ Chí Minh để thực hiện việc đóng phim. Ở bộ phim này, cả hai vợ chồng đều đóng vai chính. Vai diễn của Trần Tường là Đại úy CSHS Hoàng Vinh - một chiến sĩ biệt động Sài Gòn. Trong quá trình hoạt động cách mạng, anh bị địch bắt. Trong một lần bị giặc tra tấn, vô tình Hoàng Vinh gặp lại người yêu của mình trong nhà giam. Sau khi giải phóng, anh mới biết Thanh Tâm là nữ biệt động Sài Gòn lọt vài hàng ngũ của địch để hoạt động. Thời điểm mới giải phóng miền Nam, bọn phản động hoạt động rất mạnh hòng chống phá chính quyền cách mạng của ta, trong số đó có nữ điệp viên của địch tên là Lệ Dung - Nàng Dơi. Trong quá trình đấu tranh để giữ thành quả cách mạng, nữ điệp viên Nàng Dơi đã bị lực lượng của ta tiêu diệt.

“Chỉ có một tập phim truyện nhựa nhưng phải quay gần một năm mới xong. Thời điểm đó, phim “Kế hoạch P76” quay song song với phim truyện nhựa “Mối tình đầu” của đạo diễn Hải Ninh, xưởng Phim truyện Việt Nam. Khi phim “Kế hoạch P76” mới được phát hành, các rạp ở Hải Phòng chiếu 3 buổi/ngày, khán giả đi xem đông nghịt. Bộ phim đã được đón nhận nồng nhiệt ở khắp nơi, đó chính là hạnh phúc của những người làm nghề như chúng tôi!”- NSƯT Trần Tường chia sẻ.

Cháy hết mình trong những vai diễn Công an

Hơn 40 năm làm nghề, những vai diễn khắc họa hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân cứ thế đến với NSƯT Trần Tường như một mối lương duyên sâu nặng. Theo ông, hình ảnh những người chiến sĩ Công an nhân dân thường xuyên xuất hiện với những chiến công trên mặt trận đấu tranh giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ sự bình yên cho cuộc sống. Có lẽ vì thế mà họ đã trở thành hình tượng đẹp để văn nghệ sĩ cả nước khai thác, khắc họa trên các loại hình từ văn học, âm nhạc, mỹ thuật đến sân khấu và điện ảnh.

Khó có thể nhớ hết những vai diễn Công an mà NSƯT Trần Tường đã thể hiện. Từ vai Trưởng Công an phường trong vở kịch “Linh hồn thiếu phụ”, kịch bản: Trần Tử Văn – đạo diễn: NSND Ngọc Thủy, vai Đại uý CSHS Tùng trong phim “Vụ án đêm cuối năm”, đạo diễn: Châu Huế, vai Trung tá Đảm trong vở kịch truyền hình “Khoảnh khắc mong manh” của tác giả Hữu Ước đến vai Trưởng phòng CSHS Công an thành phố trong phim truyện nhựa “Truy lùng bang quỷ gió”, đạo diễn: Tự Huy…

Ở mỗi vai diễn đều đem lại cho ông cách cảm nhận về hình ảnh người chiến sĩ Công an theo một góc nhìn khác nhau nhưng tất cả đều được người nghệ sĩ đất Cảng hóa thân một cách rất ngọt, đốt cháy mình trong từng vai diễn. Gần đây nhất, ông vào vai vị Thiếu tá, Giám thị trại giam trong phim truyền hình “Sóng ở đáy sông” của đạo diễn Lê Đức Tiến (phóng tác từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Lê Lựu do Trung tâm Sản xuất Phim truyền hình - Đài Truyền hình Việt Nam cùng Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội phối hợp thực hiện, ra mắt năm 2000).

Có lẽ do NSƯT Trần Tường sở hữu gương mặt đôn hậu, hình thể đẹp và toát lên chất chính diện nên đó là lý do để các đạo diễn thường mời ông vào vai Công an. Vai diễn Công an mà NSƯT Trần Tường thể hiện cả trên sân khấu lẫn màn ảnh khá đa dạng, từ CSHS, chiến sĩ, giám thị đến lãnh đạo, chỉ huy. Cái khó khi vào vai người chiến sĩ Công an là làm sao phải thể hiện được tính cách dũng cảm, nghị lực, sự am hiểu, trình độ nghiệp vụ, biết cách vượt mọi khó khăn, gian khổ trong đời sống để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Trước mỗi vai diễn mà mình đảm nhận, ông đều phải đầu tư nghiên cứu kỹ lý lịch, tính cách của nhân vật một cách kỹ càng mới có thể thể hiện thành công, lột tả được hết ý đồ của đạo diễn. Những vai diễn của NSƯT Trần Tường nói chung, hình tượng người chiến sĩ Công an nói riêng đã có chỗ đứng nhất định trong lòng khán giả khắp mọi miền Tổ quốc.

Người thường xuyên góp ý một cách khắt khe, quyết liệt nhất để những vai diễn của NSƯT Trần Tường hay hơn, có sức nặng hơn không ai khác đó chính là nghệ sĩ Hoài Thu bởi hai người vừa là bạn đời, vừa là bạn nghề của nhau gần nửa thế kỷ qua. Sau khi nghỉ hưu, hai vợ chồng nghệ sĩ vẫn được các hãng phim ở hai miền Nam, Bắc mời đóng phim, như các phim “Nơi trái tim ở lại” đạo diễn: Lê Cung Bắc, “Chuyện xứ dừa” đạo diễn: Đặng Lưu Việt Bảo, “Bản di chúc bí ẩn”, kịch bản: Nguyễn Long Khánh - đạo diễn: Nguyễn Lê Phong… và gần đây nhất là phim “Mỹ nhân Sài thành”, đạo diễn: Lê Cung Bắc.

“Hữu xạ tự nhiên hương”, phải chăng đó là tình cảm, sự mến mộ, trân quý tài năng của bạn nghề và khán giả đã dành cho cặp đôi NSƯT Trần Tường - Hoài Thu? Với riêng NSƯT Trần Tường, ông luôn thấy rằng, hình như mình sinh ra là để dành cho vai Công an. Những vai diễn khắc họa hình tượng người chiến sĩ Công an mà ông đã thể hiện vẫn còn mãi theo ông trong suốt cuộc đời làm nghề của mình.