Nhiều quyết định hành chính xa rời thực tiễn, gây bức xúc dư luận
Dự luật không áp dụng đối với việc ban hành quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý vụ việc cạnh tranh và trong hoạt động tố tụng; quyết định xử phạt vi phạm hành chính; quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; quyết định hành chính ban hành trong trường hợp khẩn cấp; quyết định hành chính áp dụng chính sách, pháp luật đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và các đơn vị thuộc thẩm quyền quản lý Nhà nước trực tiếp của cơ quan, tổ chức.
Cơ quan thẩm tra cho rằng, việc dự thảo luật không điều chỉnh các quyết định trên là chưa bảo đảm sự thống nhất cũng như nguyên tắc mọi quyết định hành chính đều phải được ban hành đúng trình tự, thủ tục được quy định tại luật này.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý, những quyết định trên có tác động trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân và phổ biến mà chưa có văn bản nào quy định cụ thể. Chính vì tính chất quan trọng như vậy nên Luật Tố tụng hành chính, Luật Khiếu nại đều quy định các loại quyết định này đều là quyết định hành chính và đều thuộc đối tượng được khởi kiện, khiếu nại.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết, mong muốn xây dựng luật là để việc ban hành quyết định hành chính của bộ máy hành chính Nhà nước đi vào trật tự. Do đó, phạm vi điều chỉnh của dự luật được khoanh lại vì nếu mở rộng ra cả với cơ quan lập pháp, tư pháp và các cơ quan khác sẽ khó khả thi. Quyết định hành chính là vấn đề phức tạp, liên quan nhiều luật nên cần có bước đi, trước mắt chỉ điều chỉnh cơ quan hành chính. Luật này có giá trị đưa ra một số nguyên tắc để trật tự hoá việc ban hành quyết định hành chính cũng như có giá trị bổ sung các quy định hành chính.
Theo dự thảo, cơ quan ban hành quyết định hành chính bao gồm: Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ, trực thuộc cơ quan ngang Bộ; Ủy ban nhân dân các cấp; Chủ tịch UBND các cấp; Thủ trưởng các cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện, Thủ trưởng cơ quan, tổ chức được giao thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính Nhà nước.
Cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung các chủ thể như Toà án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân, Kiểm toán Nhà nước, Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ... vào dự thảo để bảo đảm quy trình thống nhất ban hành quyết định hành chính. Theo lập luận của cơ quan thẩm tra, Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu cơ quan hành chính Nhà nước cao nhất, ban hành các quyết định hành chính tác động ra bên ngoài, liên quan đến quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân, thậm chí còn có tầm ảnh hưởng rộng lớn, do đó cần nghiên cứu bổ sung.
Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, phạm vi điều chỉnh và chủ thể trong Luật thu hẹp là chưa đầy đủ với chức năng, nhiệm vụ được giao. Quốc hội cho ban hành luật này là để bao quát đầy đủ. Chủ tịch Quốc hội yêu cầu cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, chuẩn bị kỹ hơn, các quy định tránh xâm lấn luật khác, gây thủ tục rườm rà…