Vụ sát hại Phó Tổng thống Paraguay Luis Maria Argana

Sau khi ra tay, nhóm tấn công tẩu thoát trên một chiếc xe Ford màu đen. Hai giờ sau khi xảy ra vụ sát hại Phó tổng thống Argana, Tổng thống Raul Cubas ra lệnh mở một cuộc điều tra quy mô và cho đóng cửa toàn bộ biên giới để chặn bắt thủ phạm trong trường hợp chúng bỏ trốn ra nước ngoài.

Vụ sát hại Phó tổng thống Argana lập tức làm dấy lên làn sóng phản ứng diễn ra tại thủ đô Asuncion và nhiều thành phố lớn của Paraguay sau đó. Những người phản kháng cho rằng chính Tổng thống Cubas đã đứng đằng sau vụ giết hại ông Argana, một đối thủ chính trị có khả năng sẽ trở thành tổng thống do Tổng thống Cubas đang bị Quốc hội luận tội lạm dụng quyền lực khi ra lệnh trả tự do cho tướng Luis Oviedo, cựu Tổng tư lệnh quân đội, đang bị giam giữ về tội tổ chức binh biến vào năm 1996. Oviedo là một đồng minh thân cận của Tổng thống Cubas và cũng là đối thủ chính trị của ông Argana.

Để trấn áp làn sóng phản kháng của dân chúng, Tổng thống Cubas không chỉ ban hành lệnh giới nghiêm tại thủ đô Asuncion và nhiều thành phố lớn mà còn điều động quân đội và cảnh sát tái lập trật tự an ninh với lệnh được quyền bắn hạ những người chống đối.

Tuy mạnh tay trấn áp nhưng chẳng những không dẹp được các cuộc phản kháng mà còn làm bùng nổ thêm các cuộc xuống đường của sinh viên và công nhân đòi Tổng thống Cubas phải bị phế truất và bắt giữ vì liên quan đến vụ giết hại ông Argana.

Đến ngày 28/3/1999, Tổng thống Cubas buộc phải từ chức. Cùng lúc, tướng Oviedo cũng đưa gia đình đến Argentina xin tị nạn chính trị. Vào ngày 1/4/1999, Tòa án tối cao Paraguay phát lệnh bắt giữ quốc tế đối với tướng Oviedo. Chủ tịch Thượng viện Luis Gonzalez Macchi được bầu làm tổng thống tạm quyền. Việc làm đầu tiên của ông là trấn an dư luận và ra lệnh mở một cuộc điều tra đặc biệt để làm sáng tỏ vụ sát hại ông Argana.

Phó tổng thống Luis Maria Argana sinh năm 1941 tại thành phố Bahia Negra sát biên giới Brazil trong một gia đình doanh nhân nhỏ. Ông Argana là luật sư từng làm việc trong ngành tư pháp Paraguay và đến năm 1982 được Tổng thống Alfredo Stroessner bổ nhiệm làm Chánh án Tòa án tối cao Paraguay. Ông là thành viên cao cấp của Tổ chức Cộng hòa Quốc gia (ANR), còn được gọi là đảng Colorado cùng với Tổng thống Cubas và tướng Oviedo.

Tại cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 4/1998, ông Argana lúc đầu dự định đứng chung liên danh tranh cử với tướng Oviedo. Thế nhưng, do nghi ngờ chính ông Argana đã cung cấp thông tin về vai trò lãnh đạo của mình trong cuộc binh biến nhằm lật đổ Tổng thống Juan Carlos Wasmosy vào năm 1996, nên tướng Oviedo đã thẳng tay loại bỏ ông Argana ra khỏi liên danh tranh cử và thay vào đó là nghị sĩ Raul Cubas.

Tuy nhiên, vào tháng 2/1998, chỉ hai tháng trước khi diễn ra cuộc bầu cử tổng thống tại Paraguay, tướng Oviedo bất ngờ bị bắt giữ và bị tuyên phạt 10 năm tù giam do liên quan đến vụ binh biến năm 1996. Lập tức đảng Colorado liền chỉ định nghị sĩ Cubas ra tranh cử chức vụ tổng thống cùng với ông Argana làm phó tổng thống.

Tuy đứng chung liên danh, nhưng giữa hai ông Cubas và Argana vẫn có nhiều bất đồng chính kiến. Sau khi chiến thắng trong kỳ bầu cử tổng thống vào tháng 4-1998 và trở thành tân Tổng thống Paraguay, động thái đầu tiên của ông Cubas là tìm cách xóa tội cho tướng Oviedo.

Vào tháng 11/1998, mặc cho phản đối của dư luận, Quốc hội và Phó tổng thống Argana, Tổng thống Cubas quyết định trả tự do cho tướng Oviedo. Vì hành động lạm quyền này, Tổng thống Cubas bị luận tội bởi Quốc hội và buộc phải từ chức. Trong trường hợp này, Phó tổng thống Argana sẽ trở thành Tổng thống Paraguay.

Tướng Luis Pviedo và Pablo Vera Esteche

Cho đến năm 2002, vụ sát hại ông Argana mới dần được làm sáng tỏ khi Pablo Vera Esteche, một trong những thủ phạm tham gia vụ sát hại ông Argana ra đầu thú với Cảnh sát Paraguay. Từ khai báo của Esteche, cảnh sát bắt giữ hai tướng quân đội là Reinaldo Servin và Constantino Rodas là hai người lên kế hoạch sát hại ông Argana.

Theo đó, Servin và Rodas đã bỏ ra 50.000 USD thuê Esteche thực hiện kế hoạch trên. Có tiền trong tay, Esteche đã chiêu mộ ba tên sát thủ, mua vũ khí, xe cộ và lên kế hoạch hành động vào sáng ngày 23/3/1999. Chính Esteche đã sử dụng súng tiểu liên để bắn chết cận vệ và tài xế của ông Argana. Có điều, khi bị bắt giữ, hai tướng Servin và Rodas đều khai là tổ chức giết hại ông Argana theo lệnh của tướng Oviedo, cấp trên của hai người trước đây.

Vụ đầu thú của Esteche và cả vụ bắt giữ hai tướng Servin và Rodas đều được giữ bí mật và chỉ được công bố sau khi tướng Oviedo từ Argentina quay về lại Paraguay vào ngày 28/6/2004 và bị bắt giữ. Cùng bị bắt giữ với tướng Oviedo còn có cựu Tổng thống Cubas, trở về Paraguay vào năm 2003.

Vào tháng 10/2004, Tòa án tối cao Paraguay đã mở phiên tòa đặc biệt để xét xử vụ sát hại Phó tổng thống Argana và tuyên phạt tướng Oviedo 15 năm tù giam về tội ra lệnh giết hại phó Tổng thống Argana, hai tướng Servin và Rodas bị tuyên phạt mỗi người 25 năm tù giam Esteche chỉ bị phạt 20 năm tù giam do đầu thú và thành thật khai báo.

Riêng cựu Tổng thống Cubas tuy bị nghi vấn liên quan đến vụ giết hại ông Argana nhưng do không có chứng cứ nên được tha  bổng