Bán hàng “quên” niêm yết giá
Rau, củ, quả nhập lậu nhưng lại gắn mác rau Đà Lạt, nâng giá bán vô tội vạ; treo biển rau an toàn với những cái giá ngất ngưởng nhưng khi kiểm tra lại là rau Trung Quốc… Những kiểu kinh doanh chụp giật, đang là mối lo ngại lớn nhất của người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm cũng như việc tăng giá vô tội vạ.
Sau 1 năm thực hiện Chỉ thị 002 của Bộ Công Thương về việc "niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết", đến thời điểm hiện nay, hầu hết các chợ ở địa bàn Hà Nội thực hiện Chỉ thị này chưa nghiêm túc.
Niêm yết giá cho có lệ
Quầy thịt bò, thịt bê, rau, củ, quả, hàng khô với rất nhiều mặt hàng, chủng loại nhưng không thấy có giá niêm yết. Người tiêu dùng hỏi giá, người kinh doanh trả lời bằng miệng. Mặc cả và thỏa thuận giá trực tiếp là hình ảnh thường thấy ở hầu hết các chợ trên địa bàn Hà Nội.
Sáng 25/11, đến khu bán hàng thực phẩm ở chợ Hôm, ngay cả mặt hàng thịt lợn, thịt bò, chúng tôi cũng thấy việc niêm yết giá là hãn hữu. Ở mặt hàng rau, củ, quả… tìm mỏi mắt không thấy bảng niêm yết giá ở đâu, chỉ thấy đề rau Đà Lạt, rau an toàn... Ở khu vực bán đồ hải sản cũng trong tình trạng tương tự. Sang khu vực bán hàng quần áo, hàng vải càng không có mặt hàng nào được niêm yết giá. Vì không niêm yết giá nên việc kinh doanh chỉ bằng thỏa thuận, mặc cả miệng.
Chợ 19/12 đã chuyển về chợ tạm ở khu vực đường Phùng Hưng, việc niêm yết giá và bán theo giá niêm yết ở đây chỉ thực hiện được ở một số ngành hàng như gạo, trứng, thịt… Có những bảng giá niêm yết treo ở quầy thịt lợn nhưng có loại ghi giá, loại không. Tuy nhiên, mặt hàng khô, rau, củ quả thì không có giá niêm yết.
Chợ Ngọc Hà, một khu chợ nổi tiếng là bán đúng giá, không nói thách nhưng khi đến đây chúng tôi vẫn thấy nhiều quầy tuyệt nhiên không treo biển niêm yết giá. Có quầy hàng treo biển giá thịt gà nhưng chỉ là một dãy tên hàng, còn giá thì bỏ trống. Ở mặt hàng hoa quả, rau, hàng khô thì không thấy mặt hàng nào có giá niêm yết.
Chợ Nghĩa Đô cũng trong cảnh tương tự, người mua và người bán tự mặc cả, thỏa thuận. Nhắc đến Chỉ thị 002, nhiều người kinh doanh ở chợ này không hề hay biết. Một người kinh doanh rau cho rằng, giá thay đổi từng ngày, việc niêm yết không xuể.
Kiểm tra vẫn mang tính hình thức
Theo ghi nhận của chúng tôi, việc thực hiện niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết như Chỉ thị 002/CT-BCT của Bộ Công Thương ở các chợ của Hà Nội còn chưa nghiêm túc.
Bà Nguyễn Thị Kim Phương, Trưởng ban Quản lý chợ Ngọc Hà cho biết: "Ban quản lý chợ phối hợp với Đội QLTT quận Ba Đình thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở từng hộ kinh doanh phải thực hiện nghiêm việc niêm yết giá và bán theo giá niêm yết. Ở ngành hàng thịt lợn, thịt gà, chúng tôi vận động người kinh doanh viết giá lên bảng và treo ở quầy hàng. Ở chợ Ngọc Hà người kinh doanh không nói thách, giá nói là giá bán, chủ yếu là bán cho khách quen nên không có chuyện mặc cả".
Tuy nhiên, việc niêm yết giá chỉ thực hiện ở một số ngành hàng, còn đối với mặt hàng rau, củ, quả, hàng khô, hoa quả, quần áo, cá… thì theo bà Phương là chưa thực hiện được hết. Lý do đưa ra là những mặt hàng này thay đổi theo ngày, lại nhiều, niêm yết không xuể. Đối với hàng rong, hàng kinh doanh ở vỉa hè thì Ban quản lý các chợ không quản lý, cho nên việc niêm yết giá hay không thì không ai chịu trách nhiệm.
Theo Sở Công Thương Hà Nội, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng xã hội 9 tháng đầu năm 2008 tăng 29,8% so với cùng kỳ năm trước, trong đó tổng mức bán lẻ tăng 32,1%. Điều đó cho thấy, với hơn 6 triệu dân, sức mua trên thị trường bán lẻ ở Hà Nội là rất lớn. Do vậy, việc niêm yết giá, bán đúng giá niêm yết, chống găm hàng, đầu cơ nâng giá bất hợp lý từ nay đến Tết Nguyên đán cần phải được các lực lượng chức năng kiểm tra gắt gao.
Theo ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội thì gần như 100% siêu thị thực hiện việc niêm yết giá và bán theo giá niêm yết. Tuy nhiên, Hà Nội có hơn 10 vạn hộ kinh doanh cá thể, việc kiểm tra của lực lượng QLTT hiện nay giống như muối bỏ biển.
Đánh giá về trách nhiệm của lực lượng QLTT trong việc kiểm tra niêm yết giá và bán theo giá niêm yết, ông Trịnh Văn Ngọc, Chi cục trưởng Chi cục QLTT cho biết, việc kiểm tra tiến hành thường xuyên. Trong tháng 11/2008, Chi cục đã kiểm tra và xử lý 11 vụ vi phạm về đầu cơ găm hàng và sai phạm về giá, phạt hành chính hơn 8 triệu đồng...
Với lực lượng mỏng như hiện nay, các Đội QLTT có lẽ phải 5 năm sau mới quay lại kiểm tra 1 hộ tiểu thương đã kiểm tra trước đây. Trong khi đó việc kiểm tra chỉ dừng ở mức nhắc nhở, còn xử phạt thì rất hãn hữu...