Băn khoăn về lệnh "cấm" dạy ngoại ngữ trong trường mầm non

Quy định các trường mầm non (MN) tuyệt đối không tổ chức dạy thêm ngoại ngữ cho trẻ, ngay khi được công bố vừa qua, đã và đang gặp phải nhiều ý kiến phản đối, không tán thành từ phía các phụ huynh và nhà trường. Riêng các Phòng Giáo dục đào tạo quận/ huyện là nơi cùng phòng chức năng của Sở GD&ĐT TP HCM có trách nhiệm giám sát, thẩm định các điều kiện hoạt động giảng dạy môn học này tại các trường Mầm non đang hoàn toàn bị động, lúng túng. Đa số đều tỏ ý lo ngại nếu chỉ đạo ngưng giảng dạy ngay tại các trường chắc chắn sẽ gặp phải sự phản đối từ phụ huynh,và mắc “kẹt” với các đối tác nhất là với các Trung tâm ngoại ngữ mà trường đã lỡ ký hợp đồng về giảng dạy. Hiện cả 2 phía phụ huynh và nhà trường Mầm non tại TP HCM đều đang rất sốt ruột chờ đợi được nghe lý do cụ thể và giải thích thỏa đáng từ cơ quan chủ quản ra quyết định này là Bộ GD&ĐT.

Qua trao đổi với một lãnh đạo Phòng Giáo dục quận 3, TP HCM, vị này cho biết, cũng như việc dạy thêm, học thêm, cho con đi học ngoại ngữ tuổi MN, trước hết xuất phát từ nhu cầu chính đáng của phụ huynh. Các nghiên cứu khoa học về lứa tuổi, tâm sinh lý của trẻ giai đoạn tuổi này còn cho biết là thời điểm tốt nhất cho trẻ học ngoại ngữ. Việc học ngoại ngữ lúc này có thể so sánh tương tự như ở trẻ đang giai đoạn học nói, với việc trẻ bắt đầu lắng nghe, quan sát thế giới xung quanh, học bắt chước, học qua hình ảnh, người tiếp xúc. Với trẻ MN, việc học ngoại ngữ đều mới chỉ dừng lại ở mức độ làm quen, học mà chơi, chơi mà học. Vì vậy quyết định cấm trường mầm non dạy ngoại ngữ thấy không phù hợp.

Hiện trên địa bàn quận 3 có khoảng 10 trường MN có dạy ngoại ngữ cho trẻ, chủ yếu do phụ huynh yêu cầu. Việc học bằng cách cho các cháu làm quen với tiếng Anh theo hình thức trò chơi, tiếp xúc tranh, hình ảnh, giao tiếp với người nước ngoài bằng tiếng Anh… Các chương trình giảng dạy đều thông qua thẩm định, kiểm tra thường xuyên của Sở GD&ĐT, các giáo viên từ trung tâm mà nhà trường thuê về dạy đều đủ điều kiện theo qui định. Hình thức cho con em phụ huynh được học là tự nguyện, học ngoại khóa hoặc theo năng khiếu. Nên trước mắt, Phòng GD&ĐT quận 3 đang chờ hướng dẫn của lãnh đạo Sở GD&ĐT xem có hướng đi đặc thù nào cho TP HCM hay không về vấn đề này.

Qua tìm hiểu tại khu vực Gò Vấp, Hiệu trưởng các trường MN cũng đang chờ đợi văn bản hướng dẫn mới. Bà Đỗ Thị Hoa, Phó Phòng GD&ĐT quận cho biết, mấy bữa nay, có nhiều PH tới Phòng GD&ĐT thắc mắc lý do tại sao cấm và bày tỏ, phụ huynh cho con đi học ngoại ngữ ở tuổi MN không mưu cầu gì ngoài việc cho con tiếp xúc sớm, học được gì, nói được gì chưa phải là quan trọng. Tất cả chỉ để tới năm lớp 1 nếu có vào các lớp tăng cường tiếng Anh hoặc trường Tiểu học có chương trình học ngoại ngữ, con họ không bỡ ngỡ.

Nhiều tiết học ngoại ngữ mầm non, mẫu giáo đã được Sở GD&ĐT TPHCM tổ chức thẩm định nhằm hoàn thiện chương trình tiếng Anh tại các trường mầm non đạt yêu cầu về giáo viên, cơ sở.

Một lãnh đạo Phòng GD&ĐT quận 5 TP HCM cũng cho biết, khu vực quận 5 vốn tập trung rất nhiều bà con người Hoa sinh sống, đa số đều rất chu đáo trong việc cho con học ngoại ngữ. Có nhiều gia đình tại đây cho con tới trường học tiếng Việt và tiếng Anh. Về nhà còn cho con học tiếng quê hương của họ là tiếng Hoa với phương thức cho tiếp xúc học ngoại ngữ là để con học một cách tự nhiên theo kiểu “mưa dầm, thấm lâu”, tiếp thu lĩnh hội theo thời gian. Trước hết để giao tiếp, nói đã, học viết chữ sau.

Cho con học tiếng Anh ngay từ lúc 4 tuổi, chị N.T.Hoa ngụ tại phường 5, Gò Vấp chia sẻ: “Mỗi khi tôi đưa con tới lớp học tiếng Anh, cháu rất hào hứng. Nói là học thì nghe nặng, thực ra các bé tới lớp chỉ học thông qua quan sát miệng thầy cô phát âm, làm quen việc luyện tập trong giao tiếp, hình thành phản xạ một cách tự nhiên”.

Anh H.V.L., đang là bác sĩ làm việc tại Bệnh viện 175 còn chia sẻ: Tôi đọc tài liệu nước ngoài đều nói tuổi MN và mẫu giáo học ngoại ngữ sẽ rất tốt không hiểu sao Bộ GD&ĐT lại ra lệnh cấm? Chưa kể khi vào môi trường học môn này có bạn bè, được trao đổi thoải mái, không gò bó, đa số được tạo môi trường thân thiện, có nơi có giáo viên người nước ngoài sẽ khiến trẻ hứng thú, một buổi học chỉ bập bẹ được vài từ nhưng quan trọng hơn qua việc học ngoại ngữ các bé tự rèn luyện được tính mạnh dạn, tự tin trước đám đông, hình thành sơ khai về phương pháp học nhóm từ nhỏ. Theo tôi thậm chí trong từng trường cũng có thể tổ chức theo kiểu Câu lạc bộ ngoại ngữ trẻ em lại càng tốt. Ai có điều kiện thì đăng ký cho con theo học và tham gia. Giáo viên phát âm chuẩn hay không, trường cử người có chuyên môn dự giờ, thẩm định, phụ huynh cũng tham quan vài buổi sẽ “xóa” ngay được mối lo này”.

Để rõ hơn về ý kiến từ phía những nhà khoa học, nghiên cứu về xung quanh quyết định “cấm” đột ngột trên, chúng tôi đã gặp Thạc sĩ Lê Thị Thu Liễu, Phó Giám đốc Trung tâm đánh giá và Kiểm định chất lượng Viện Nghiên cứu giáo dục, Trường ĐH Sư phạm TP HCM. Bà Liễu khẳng định, trẻ học ngoại ngữ sớm có thể giúp phát triển được khả năng ngôn ngữ, giúp trẻ phát âm được tiếng Anh chuẩn xác, tăng khả năng giao tiếp. Nên theo bà Liễu, nếu Bộ ra quyết định tuyệt đối về việc không tổ chức dạy thêm ngoại ngữ cho trẻ mầm non thì cũng nên đưa ra lý do cụ thể và thỏa đáng để giải thích cho người dân thấy và thực hiện. Viện Nghiên cứu giáo dục (ĐH Sư phạm TP HCM) cũng đã có những nghiên cứu liên quan đến việc học tiếng Anh của trẻ ở cấp Tiểu học (chưa làm với bậc MN) và cho thấy, trẻ học ngoại ngữ sớm giúp phát triển được khả năng ngôn ngữ; giúp phát âm được tiếng Anh chuẩn xác hơn so với các trẻ tiếp xúc muộn hơn.

Được biết quyết định cấm đột ngột trên được giải thích, Bộ lo ngại nếu điều kiện nhà trường giảng dạy không phù hợp, giáo viên không đạt chuẩn, nói sai sẽ khiến các bé bị ảnh hưởng về lâu dài sau này, khó khắc phục. Trên thực tế, hiện nay Bộ GD&ĐT mới có quy định chuẩn trình độ đối với giáo viên dạy tiếng Anh ở các bậc tiểu học, THCS, THPT và đang tập huấn vào dịp hè cho các giáo viên, chứ chưa có quy định chuẩn trình độ nào đối với giáo viên tiếng Anh ở bậc MN. Theo bà Liễu, nếu giáo viên đạt chuẩn trong giảng dạy, cơ sở vật chất đạt yêu cầu thì tùy theo mục tiêu của nhà trường, nhu cầu của phụ huynh mà dạy tiếng Anh sớm cho trẻ được thiết kế theo chương trình phù hợp tương ứng với trường đó. Việc cấm giữa chừng như hiện nay chắc chắn gặp phải sự không đồng thuận, bất bình từ các phụ huynh và thiệt thòi cho chính con trẻ quyền được học tập