Formosa xin lỗi về phát ngôn gây sốc vụ cá chết hàng loạt

• "Thảm án" trên biển miền Trung: Đau dưới biển xót trên bờ2
• "Thảm án" trên biển các tỉnh miền Trung: "Kẻ sát nhân" từ đâu tới?3
• Bộ Công an vào cuộc tìm nguyên nhân cá chết bất thường ở bờ biển miền Trung
• Không được để dân thiếu đói do phải ngừng đánh bắt hải sản

Chiều 26-4, Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh tổ chức họp báo sau nghi vấn hệ thống xả thải của công ty (đóng tại thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) là nguyên nhân khiến cá biển tự nhiên, cá nuôi lồng bè và cá hồ nuôi ven biển chết hàng loạt.

Mở đầu buổi họp báo, ông Trương Phục Ninh, Phó tổng giám đốc Công ty Formosa, cho rằng những phát ngôn của ông Chu Xuân Phàm, Phó phòng đối ngoại, đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới mối quan hệ tốt đẹp giữa Formosa, chính quyền Hà Tĩnh và Chính phủ Việt Nam. "Đây là ý kiến cá nhân của ông Phàm và công ty sẽ xử phạt nghiêm khắc", ông Ninh nói và cùng tập thể lãnh đạo công ty cúi đầu xin lỗi người dân Việt Nam.

Trước đó ngày 25-4, trả lời VTC, ông Chu Xuân Phàm đã nói: "Hồi xưa, khi giải phóng mặt bằng đã tính phương án hỗ trợ ngư dân đánh bắt cá chuyển sang nghề khác rồi, sao cứ phải đánh bắt quanh vùng biển này. Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, hãy chọn đi. Nếu chọn cả hai thì làm Thủ tướng cũng không giải quyết được”.

Phó tổng giám đốc Trương Phục Ninh khẳng định để vận hành nhà máy gang thép, Formosa nhập khẩu các máy móc, thiết bị từ châu Âu, đều thuộc diện hiện đại, tiên tiến nhất thế giới. Formosa đã đầu tư hệ thống 45 triệu USD cho hệ thống xả thải, cũng thuộc diện "tiên tiến". "Vấn đề cá chết hàng loạt với nước thải có liên quan hay không phải đợi các cơ quan của Việt Nam kết luận", ông Ninh nói.

Liên quan đến hệ thống xả thải, Giám đốc Formosa Khâu Nhân Kiệt cho biết thêm, mọi yếu tố xả thải ra môi trường đều được kiểm tra kỹ. Vừa rồi hệ thống xả thải của Formosa được Bộ Tài nguyên và Môi trường đánh giá là đạt tiêu chuẩn.

Về việc nhập gần 300 tấn hóa chất về súc rửa đường ống, Giám đốc Kiệt cho biết, Formosa có nhập một ít axit về rửa đường ống nhà máy, nhưng không phải là dùng cho đường ống xả thải. Ông Kiệt đề nghị các phóng viên gửi câu hỏi, công ty sẽ có văn bản trả lời. Giờ công ty đang có cuộc họp với UBND tỉnh, nên đề nghị dừng họp báo.​

Cuối cùng, ông Chu Xuân Phàm đã đứng lên cúi đầu xin lỗi, thừa nhận phát ngôn sai trái của mình. Cuộc họp báo kết thúc chóng vánh trong sự ngỡ ngàng của vài chục phóng viên tham dự. Phía công ty không lý giải về quy mô, sự vận hành của hệ thống xả thải cũng như việc kiểm soát chất lượng nước thải trước khi đổ ra biển. Những nghi vấn về hệ thống xả thải của Formosa là nguyên nhân gây ra cá chết hàng loạt ở ven biển miền Trung vì thế vẫn chưa được giải tỏa.​

Từ đầu tháng tư, cá nuôi lồng bè của người dân gần khu kinh tế Vũng Áng (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) bắt đầu chết, nổi trắng bè. Hiện tượng bất thường này sau đó lan ra cá, tôm nuôi bằng nguồn nước biển, cá tự nhiên suốt dọc trên 200 km bờ biển từ Kỳ Anh (Hà Tĩnh) tới Lăng Cô (Thừa Thiên - Huế).

Tại nhiều xã ven biển, chỉ trong một ngày, người dân vớt được cả tấn cá chết trôi dạt bờ, giắt lên các mỏm đá bốc mùi hôi thối. Con nhỏ từ vài lạng tới 35-50 kg. Thống kê đến ngày 25-4, tỉnh Hà Tĩnh có 10 tấn, Quảng Bình 25 tấn, Quảng trị 30 tấn cá biển tự nhiên chết dạt bờ.

Từ ngày 20-4 đến nay, các Bộ Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đều có đoàn vào khảo sát thực địa, lấy mẫu cá, mẫu nước và mẫu đất để truy tìm nguyên nhân.

Ngày 25-4, các nguyên nhân cá chết do bệnh dịch, do động đất, tràn dầu đều bị loại trừ. Lãnh đạo hai bộ Tài nguyên và Nông nghiệp đều khẳng định có độc tố rất mạnh từ môi trường tự nhiên là nguyên nhân gây họa. Tuy nhiên, độc tố đó là gì đến nay vẫn chưa được xác định.

Tất cả nghi vấn hiện đổ dồn về Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh khi có đường ống xả thải chôn dưới đáy biển. Đường ống này rộng 1m, dài 1,5 km, nằm ở độ sâu cách mặt nước 17 m và cách bờ khoảng 1,5 km. Vài ngày trước khi xảy ra cá chết hàng loạt, công ty đã tiến hành súc rửa đường ống. Khoảng 300 tấn hóa chất nhập về để làm việc này được đánh giá là cực độc.