Hàng nội khó “chen chân” vào siêu thị

Chỉ trong khoảng 10 năm trở lại đây, hàng loạt các siêu thị đã được thành lập như: chuỗi 15 siêu thị Coop Mart, siêu thị Sài Gòn, siêu thị City Mart, siêu thị Cộng Hòa... Chưa kể tới hệ thống các trung tâm thương mại, Trung tâm Điện máy hay siêu thị bán sỉ Metro. Tất cả những hệ thống này đều đứng vững và phát triển mạnh mẽ, từng bước khẳng định được vai trò của mình trong kênh phân phối, tiêu thụ sản phẩm, hàng tiêu dùng, gia dụng.

Thế nhưng, trong lúc chúng ta đang cổ động cho phong trào mang tính tự tôn dân tộc là "người Việt Nam dùng hàng Việt Nam" thì lại có nhiều doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp vừa và nhỏ than phiền: Đưa hàng vào siêu thị khó quá!

Chẳng cần phải đợi tới khi nghe doanh nghiệp than phiền, mà từ lâu những ai là "khách hàng thân thiết" của các siêu thị trong thành phố đều nhận thấy một điều: Hàng hóa trong siêu thị tương đối phong phú, trưng bày bắt mắt... nhưng những sản phẩm có xuất xứ từ "made in doanh nghiệp nước ngoài" luôn chiếm thế thượng phong ở những vị trí được coi là đắc địa nhất trong siêu thị!

Thậm chí còn lấn lướt hoặc "nuốt chửng" những sản phẩm hàng hóa thuộc loại "chất lượng đảm bảo, giá cả hợp lý nhưng tên tuổi chưa nhiều" của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước theo tỉ lệ chênh lệch bình quân là 7/3.

Một điều nữa khiến chúng ta buồn lòng đó là dường như có sự thiên vị nào đó của các siêu thị đối với các sản phẩm hàng hóa có xuất xứ mang yếu tố nước ngoài đối với những sản phẩm hàng hóa 100% từ nội địa. Trong khi diện tích của hầu hết các siêu thị đều quá nhỏ so với số lượng mặt hàng quá nhiều và lượng khách đến mua sắm đông thì các siêu thị luôn để những nhãn hàng của một số doanh nghiệp độc chiếm hết cả một dãy kệ như các mặt hàng hóa mỹ phẩm của tập đoàn P&G, Unilever, các nhãn sữa bột nhập ngoại…

Khi tiếp xúc với chúng tôi, rất nhiều doanh nghiệp than phiền rằng: Cùng một mặt hàng, mỗi siêu thị chỉ lấy của 3 - 5 doanh nghiệp, còn lại đều lấy lý do "đã có mặt hàng này rồi để từ chối những sản phẩm cùng chủng loại của các doanh nghiệp khác". Như vậy, vô hình trung các siêu thị đã tạo thế độc quyền cho những sản phẩm đang nhận bán và làm giảm bớt đi quyền được lựa chọn của khách hàng?

Vẫn biết, trong kinh doanh thì quy luật "mạnh được yếu thua" là tất yếu. Những doanh nghiệp mạnh về tiềm lực tài chính, công nghệ sản xuất thì chế độ hậu mãi lại tốt và kênh phân phối sẽ rộng. Và nếu các nhà phân phối, trong đó có hệ thống siêu thị không ủng hộ hơn nữa hàng nội địa của các doanh nghiệp vừa và nhỏ thì các doanh nghiệp này sẽ bị "đè bẹp" trong cơ chế thị trường. Giống như việc các doanh nghiệp ngành hóa mỹ phẩm của chúng ta bị 2 tập đoàn nước ngoài hạ "nock out" để gần như độc diễn thị trường cả nước những năm qua!

Mới đây, ngành Thuế đã đề cập đến vấn đề đưa thiết bị đến các siêu thị để quản lý doanh thu nhằm mục đích "tính đúng - tính đủ" số thuế phải nộp của từng siêu thị. Trước hết là để chống thất thu cho ngân sách, sau đó là để góp phần tạo thế cạnh tranh bình đẳng giữa các siêu thị với nhau, giữa hệ thống siêu thị với các kênh phân phối khác. Bởi một điều rất không bình thường đó là trong lúc nhiều siêu thị phải đi thuê mặt bằng kinh doanh nhưng lại không ngừng phát triển thêm những siêu thị mới trong hệ thống, lưu lượng khách đến với siêu thị ngày càng đông nhưng các siêu thị luôn báo cáo lỗ hoặc lãi không nhiều?!

Theo thông tin từ phía doanh nghiệp cho biết, đặc điểm của ngành hàng tiêu dùng là đơn vị sản xuất lãi không cao bằng nhà phân phối mà chỉ lấy số lượng tiêu thụ nhiều gộp lại và tỉ lệ lãi trong phân phối sỉ, lẻ của hàng hóa trên thị trường nội địa là ngang nhau. Hệ thống siêu thị hiện nay đã trở thành một kênh phân phối quan trọng giữa sản xuất - tiêu thụ sản phẩm. Trong lúc các nhãn hàng lớn của những doanh nghiệp mạnh có vốn đầu tư từ nước ngoài luôn áp đảo những sản phẩm của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên thị trường thì rất cần có sự hỗ trợ trong khâu tiêu thụ từ phía các siêu thị để phát triển sản xuất