Hạnh phúc gia đình tan vỡ vì bệnh... ung thư vú
Trên thế giới cũng như ở Việt Nam, ung thư vú (UTV) vẫn được xem là rất hiếm gặp ở lứa tuổi dưới 30. Sau độ tuổi này, tỷ lệ mắc bệnh gia tăng một cách nhanh chóng theo tuổi. Tuy nhiên, gần đây, UTV dưới 30 tuổi không còn là hiếm gặp nữa. Tháng 4 và 5/2008, trong số bệnh nhân phát hiện UTV ở giai đoạn trung bình và sớm tại Bệnh viện K, đã có 10 người dưới 30 tuổi.
Tan vỡ hạnh phúc gia đình
Mới 24 tuổi và chưa lập gia đình, N. bàng hoàng trước kết quả chẩn đoán bị ung thư vú (UTV). Dưới vành khăn buộc đầu che đi di chứng sau đợt điều trị hoá chất, N. có gương mặt nhợt nhạt, nước da xạm khô khiến người khác không khỏi chạnh lòng.
Chuyện N. mắc UTV và ở Hà Nội điều trị, gia đình cô phải giấu bạn bè cô và làng xóm dưới quê, bởi điều tiếng về di truyền UTV vẫn còn rất nặng nề.
Mặc dù theo các bác sỹ, N. vẫn có thể sinh con và nuôi con với một bên ngực còn lại, nhưng sinh nở đối với bệnh nhân UTV nói chung là điều không được khuyến khích và không ai có thể lường hết những bất trắc có thể xảy ra.
Tại Việt Nam, UTV chủ yếu phát hiện ở phụ nữ ở tuổi 45-55, có thể nói họ đã hoàn thành tương đối thiên chức làm vợ làm mẹ, nhiều người đã lên chức bà và cuộc sống gia đình ít xáo trộn. Nhưng với những phụ nữ phát hiện mắc UTV khi đang ở tuổi sinh nở, nhất là chưa có gia đình như N., cuộc sống của họ hoàn toàn bị xáo trộn. Tại Khoa Ngoại vú và Nội 2, Bệnh viện K, chuyện những nữ bệnh nhân bị UTV bị chồng, bạn trai bỏ rơi, hạnh phúc gia đình tan vỡ không phải là hiếm.
Trên thế giới cũng như ở Việt
Theo ghi nhận tại Khoa Ngoại vú, Bệnh viện K, bệnh nhân UTV trẻ nhất mới chỉ 21 tuổi. Số bệnh nhân phát hiện UTV ở giai đoạn trung bình và sớm (nói nôm na là "còn mổ được") tại Bệnh viện K, chỉ trong hai tháng 4 và 5/2008, đã có 10 người dưới 30 tuổi.
Điều đáng nói là bệnh nhân mắc UTV ở tuổi càng trẻ thì độ ác tính càng cao và thường được tiên lượng nặng hơn bệnh nhân UTV cùng giai đoạn có tuổi lớn hơn, vì ở tuổi sung sức, yếu tố phát triển nhân đôi và phát tán tế bào ung thư sẽ mạnh hơn.
Hiện vẫn chưa có một con số thống kê đầy đủ về tuổi bệnh nhân UTV trên toàn quốc hay khẳng định chính thức nào về sự trẻ hoá bệnh nhân UTV, nhưng theo bác sỹ Nguyễn Văn Định, Trưởng Khoa Ngoại vú, Bệnh viện K kiêm Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu ung thư Việt Nam cho rằng, đây là điều rất đáng phải suy nghĩ.
Đi tìm nguyên nhân
Theo bác sỹ Nguyễn Văn Định, đỉnh mắc UTV của phụ nữ Việt
Chỉ ra nguyên nhân khác biệt nếu có, dẫn đến sự trẻ hoá của bệnh nhân UTV tại Việt Nam là điều rất cần thiết nhằm tránh hệ lụy buồn cho những cô gái trẻ và những gia đình trẻ đang cần vai trò không thể thay thế của người phụ nữ.
Theo PGS.TS Nguyễn Bá Đức, Giám đốc Bệnh viện K, cho đến nay, căn nguyên bệnh sinh UTV vẫn chưa được chỉ rõ, vì thế, biện pháp phòng ngừa gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã tìm ra các yếu tố nguy cơ gây UTV.
Theo đó, phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai phối hợp và liên tục có tăng nguy cơ UTV giai đoạn 10 năm sau đó. Thời gian dùng thuốc kéo dài được coi là một yếu tố đánh giá ảnh hưởng của những hormon này.
Năm 1989, một nghiên cứu ước tính nguy cơ phát triển UTV trước tuổi 45 sử dụng thuốc tránh thai dưới 10 năm tăng 2 lần, nếu trên 10 năm sử dụng tăng 4,1 lần so với người không dùng thuốc. Tuy nhiên, điều thú vị là dùng thuốc tránh thai lại làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lành của tuyến vú và giảm nguy cơ các bệnh biến đổi xơ năng tuyến vú có thể liên quan đến thành phần progestin của thuốc...
Ngoài các yếu tố như tiền sử gia đình, gen UTV, bệnh cowden (bệnh hiếm do rối loạn nhiễm sắc thể), gen thụ thể andogen, ảnh hưởng phóng xạ, virus có thể liên quan đến UTV, béo phì, nhất là béo phì nửa trên cơ thể... cũng được xem là yếu tố gia tăng nguy cơ gây UTV.
|
Cách phòng và phát hiện sớm UTV Lời khuyên phòng tránh UTV của các chuyên gia Việt Nam hiện nay là nên xây dựng chế độ ăn hợp lý, ít chất béo động vật, hạn chế thực phẩm lên men như dưa khú, mắm tôm, cá muối, ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi; không ăn thực phẩm mốc, có phun thuốc trừ sâu; thường xuyên luyện tập thể dục thể thao; hạn chế dùng thuốc nội tiết tố nữ thay thế kéo dài ở thời kỳ mãn kinh. Chị em nên học cách tự khám vú và báo ngay cho bác sỹ nếu thấy các bất thường như u, cục, vết dầy lên, lõm da, thay đổi màu sắc da ngực, bị đau khi sờ nắn, tiết dịch. Điều đáng mừng là UTV tỷ lệ điều trị khỏi cao hơn so với các bệnh ung thư khác nếu được phát hiện sớm, kịp thời. |