Hòa Bình: Đài tưởng niệm Toàn Sơn đang bị "xẻ thịt''
Cách trung tâm xã Toàn Sơn, huyện Đà Bắc (Hòa Bình) khoảng 300m là đến khu vực đặt Đài chiến công Đội du kích xã Toàn Sơn. Đây là nơi tưởng nhớ những chiến sỹ dân tộc Dao của Đội du kích Toàn Sơn đã anh dũng hi sinh trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Đội du kích xã Toàn Sơn được thành lập vào tháng 6/1946 gồm 30 người. Trung đội trưởng là ông Triệu Phúc Lịch (Anh hùng lực lượng vũ trang thời kỳ kháng chiến chống Pháp). Dưới sự chỉ huy của Anh hùng Triệu Phúc Lịch, Đội du kích đã đánh thắng nhiều trận ở: dốc Cha; bến Chướng; dốc Tam, dốc Ké...
Sự ra đời của lực lượng này đã cổ vũ, đánh dấu một bước mới trong phong trào đánh giặc, giữ nước của đồng bào dân tộc Dao.
Ông Lý Kim Sơn (Chủ tịch UBND xã Toàn Sơn) bức xúc: "Tượng đài được xây dựng vào năm 1990. Địa phương đã dành một quỹ đất 5.000m2 cho việc xây dựng. Nhưng do chưa làm được tường bao xung quanh, đồng bào vẫn lấn đất công để làm việc riêng".
Thấp thoáng sau những lùm cây đó là Đài chiến công của Đội du kích xã Toàn Sơn. Ngay phía chân cầu thang để đi lên Đài tưởng niệm ngổn ngang lá cây khô cùng những sản phẩm phóng uế của trâu, bò. Đặt chân đến khu vực Đài tưởng niệm, điều đập vào mắt đầu tiên là không có cái mốc nào để phân biệt giữa phần đất dành cho khu dân cư với Tượng đài.
Trong khu vực xây Tượng đài gồm 3 phần: Mộ của Anh hùng liệt sỹ Triệu Phúc Lịch, Đài tưởng niệm Đội du kích xã Toàn Sơn và Nhà tưởng niệm các liệt sỹ. Tổng diện tích đất thực của cả 3 hạng mục trên chỉ khoảng 150m2/5.000m2.
Phần đất bên trái, bên phải, đằng sau của nơi đây đều đã bị lấp kín bằng việc trồng các loại cây hoa màu. Ở dưới đế Tượng đài đã xuất hiện nhiều mảng tróc xi măng. Bản thân Tượng đài đã có những vết nứt chân chim chạy dài. Ngay cả lư hương đặt tại Nhà tưởng niệm liệt sỹ cũng suýt bị mất vì kẻ gian tưởng nhầm làm bằng đồng.
Như vậy, đã gần 20 năm kể từ khi xây dựng Đài chiến công của Đội du kích nhưng Toàn Sơn vẫn chưa làm xong được tường bao xung quanh. Lý do được đưa ra cho sự chậm trễ này là... thiếu kinh phí