Hơn 2 ngàn tỷ đồng để "đột phá chất lượng trường chuyên"

Trao đổi với phóng viên Báo CAND, ông Nguyễn Vinh Hiển, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, Trưởng ban Điều hành Đề án cho biết:

Các trường THPT chuyên sẽ là hình mẫu của các trường THPT về mọi mặt, trong đó cần đạt những mục tiêu cụ thể như: đảm bảo mỗi tỉnh, thành phố có ít nhất một trường THPT chuyên với số học sinh chuyên chiếm khoảng 2% số học sinh THPT của tỉnh, thành phố; phấn đấu đến năm 2015 có 100% trường chuyên đạt chuẩn quốc gia và có 100% cán bộ quản lý, giáo viên giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, sử dụng thông thạo tin học và thiết bị dạy học hiện đại; 50% học sinh chuyên xếp loại học lực giỏi, 70% học sinh giỏi, khá về tin học, 30% học sinh đạt bậc 3 về ngoại ngữ theo tiêu chí do Hiệp hội các tổ chức khảo thí ngoại ngữ châu Âu ban hành. Đến năm 2015, có khoảng 30% học sinh các lớp chuyên đã tốt nghiệp THPT được đào tạo tại các lớp cử nhân tài năng, kỹ sư chất lượng cao của các trường ĐH.

PV: Thưa Thứ trưởng, thực tế hiện nay trường chuyên đang phát triển rất không đồng đều, thiếu quy hoạch, có tỉnh còn chưa có trường chuyên như Đắk Nông. Vậy những mục tiêu trên có cần thêm thời gian chuẩn bị, có lộ trình bài bản không?

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển: Đúng là có thực trạng đó. Trong xã hội hiện nay cơ bản thống nhất mục tiêu đào tạo và mục đích phát triển trường chuyên, tuy nhiên còn nhiều ý kiến khác nhau do hạn chế của hệ thống trường chuyên trước để lại. Do đó, cần phát triển trường chuyên theo Đề án mới, thúc đẩy, phát hiện, tạo nguồn bồi dưỡng học sinh giỏi cho đất nước, định hướng đúng cho trường chuyên phát triển đúng với ý nghĩa, giá trị của trường chuyên.

PV: Thưa ông, rất đông giáo viên dạy chuyên có thâm niên cho rằng, rất cần xây dựng hệ chuyên từ cấp THCS, nhưng Đề án chỉ hướng tới cấp THPT. Với số tiền hơn 2 ngàn tỷ đồng vì sao Bộ không triển khai hệ chuyên từ cấp THCS, để đào tạo một học sinh giỏi cần một quá trình dài sẽ hiệu quả hơn?

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển: Việc phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu của học sinh có ở tất cả các cấp học, tuy nhiên năng khiếu muốn phát triển được cần có thời gian phát hiện đúng, hơn nữa cần phát triển con người toàn diện, trên cơ sở đó mới phát triển năng khiếu riêng. Trước đây đã có địa phương có trường chuyên ở bậc THCS, thậm chí ở bậc tiểu học, điều đó làm cho việc phát triển toàn diện học sinh bị hạn chế, hạn chế cả năng khiếu của các em đi không đúng hướng. Luật Giáo dục đã quy định rồi, không có hệ thống trường chuyên lớp chọn từ cấp THCS trở xuống, chỉ có cấp THPT mới có trường chuyên.

PV: Vậy Bộ GD&ĐT có ý định tham mưu sửa đổi Luật Giáo dục, bằng chứng là ở rất nhiều trường THCS vẫn tồn tại lớp chuyên, lớp chọn?

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển: Luật quy định thế rất đúng rồi, Bộ không có chủ trương tham mưu sửa đổi.

PV: Trên thực tế chúng ta đang thiếu trầm trọng giáo viên giỏi dạy chuyên. Bộ sẽ làm gì để lấp đầy khoảng trống này?

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển: Trước mắt chúng tôi sẽ cho 200 giáo viên đi đào tạo thạc sỹ ở nước ngoài, đồng thời cử đi học 730 giáo viên cũng đi đào tạo ở nước ngoài để có thể về dạy các môn toán, lý, hóa, sinh, tin bằng tiếng Anh cho học sinh. Bộ cũng sẽ đào tạo thạc sỹ trong nước cho 500 giáo viên và bồi dưỡng, đào tạo tiếng Anh, tin học cho 1.560 cán bộ quản lý. Dự kiến kinh phí để phát triển đội ngũ giáo viên khoảng 624 tỷ đồng.

PV: Theo quy định sĩ số các lớp chuyên là bao nhiêu và như hiện nay có quá tải không?

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển: Theo tôi không nên quy định cứng nhắc sĩ số học sinh trong lớp chuyên, vì ta có thể bồi dưỡng năng khiếu riêng thì ít học sinh, học bình thường thì có thể đông cũng được. Nhiều hay ít phụ thuộc vào mục tiêu đào tạo và khả năng đội ngũ, cơ sở vật chất của nhà trường. Nhưng trường chuyên càng ít càng tốt.

PV: Sắp tới Bộ sẽ thay đổi cách thức thi vào lớp chuyên, không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra kiến thức cơ bản mà có kiểm tra năng khiếu, chỉ số thông minh, chỉ số cảm xúc và chỉ số đạo đức. Vậy cách thay đổi này sẽ được thực hiện như thế nào?

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển: Ý tưởng này có rồi, nhưng làm thế nào thì phải suy nghĩ thêm, không chỉ dừng ở việc đánh giá môn văn hóa như hiện nay, dần dần sẽ đưa vào quy chế của trường chuyên.

PV: Việc thay đổi cách thức tuyển sinh có vượt quá khả năng của chúng ta không? Có cần phải mời chuyên gia nước ngoài không?

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển: Chắc chắn là khó rồi, có thể sẽ mời chuyên gia trong và ngoài nước. Khó thì làm được đến đâu tốt đến đấy.

PV: Theo đề án có 50% học sinh chuyên đạt học lực giỏi, vậy tiêu chí này có quá cao không?

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển: Mình đặt ra mục tiêu phấn đấu thì cố gắng để đạt được mục tiêu đó, nhưng sẽ phải cố gắng rất nhiều