Khi trẻ bị nạn, “giờ vàng” trong tay bảo mẫu
Nhìn vấn đề ở góc độ của người thầy thuốc, các bác sĩ (BS) cho rằng, ngay sau khi phát hiện trẻ bị nạn, nếu có kỹ năng xử lý tình huống, chuyện đáng tiếc có thể đã không xảy ra. Tại các điểm trông giữ trẻ, nhóm trẻ gia đình, nếu có trẻ nào đó bị nạn tựa trường hợp vừa kể, “giờ vàng” nằm trong tay các cô bảo mẫu...
Theo xác nhận từ phía đại diện UBND phường Trường Thạnh, cơ sở giữ trẻ trên do bà Nguyễn Thị Loan (SN 1976) đứng tên và quản lý chăm sóc trẻ. Nạn nhân là cháu H.Đ.Q, sinh ngày 18-11-2015, con của anh Hà Phương Tr và chị Hoàng Thị H (tạm trú tại tổ 1, khu phố Phước Hiệp, phường Long Trường).
 |
| Khi gửi trẻ tới trường, phụ huynh học sinh trông cậy và tin tưởng tuyệt đối vào sự chăm sóc của các cô giáo và bảo mẫu. |
Biên bản ghi nhận sự việc của Công an quận 9 cho thấy, vào khoảng 9h sáng, bà Loan phát hiện bé Q đang ngồi dưới nền nhà thì bỗng hắt xì và nấc lên nhiều lần. Bà Loan liền sơ cứu ban đầu và lập tức gọi điện thoại cho chị H đến. Sau đó, cả hai cùng đưa bé Q đến bệnh viện quận để cấp cứu nhưng bé không qua khỏi.
Bệnh viện quận 9 cho biết bé Q nhập viện trong tình trạng mạch và huyết áp đều bằng 0, đồng tử giãn 3mm, không có dấu hiệu phản xạ ánh sáng, có nghĩa là bé đã tử vong trước khi chuyển đến bệnh viện. Dù cố gắng hồi sức khoảng 45 phút nhưng các bác sĩ cũng đành bất lực. Quá trình cấp cứu, các BS ghi nhận có cháo và thức ăn chảy ra từ mũi nạn nhân.
Tuy nhiên điều này không đủ cơ sở để xác định chính xác nguyên nhân bé tử vong. “Trường hợp này là điều rất đáng tiếc, bởi nếu phát hiện sớm và xử lý dị vật kịp thời, khả năng có thể cứu sống được bé. Trong khi quãng đường từ nơi bé bị nạn đến bệnh viện rất xa”, một BS cho biết.
Vụ việc vẫn chờ kết luận của cơ quan Công an. Theo BS CKII Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng thành phố, tai nạn dị vật đường thở là một trong những tai nạn thường xảy ra ở trẻ do sặc sữa, cháo, cơm…
“Khi ấy trẻ thường xuất hiện hội chứng xâm nhập: ho sặc sụa, tím tái, khó thở. Ngay lập tức phải sơ cấp cứu đúng cách. Nếu nạn nhân hồng hào, khóc được, la được, nói được, không khó thở thì nên đặt ở tư thế ngồi thở, giữ yên trẻ và đưa đến bệnh viện hoặc bác sĩ tai mũi họng để khám và gắp dị vật ra. Nếu nạn nhân tím tái, không thở, không khóc hoặc khóc yếu phải nhanh chóng gọi cấp cứu và tiến hành thủ thuật.
Nếu trẻ dưới 2 tuổi thì dùng phương pháp vỗ lưng, ấn ngực: đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trẻ bằng bàn tay trái; dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào lưng trẻ ở khoảng giữa 2 bả vai; sau đó lật ngửa trẻ sang tay phải, nếu còn khó thở dùng 2 ngón tay trái ấn mạnh ở vùng ½ dưới xương ức 5 cái. Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở”, BS Tiến chia sẻ thủ thuật.
Ngoài ra, theo BS Tiến, các bậc người lớn còn có thể áp dụng thủ thuật Heimlich. Nếu trẻ còn tỉnh thì đứng sau lưng trẻ, vòng 2 tay ôm lấy thắt lưng trẻ. Nắm chặt bàn tay làm thành một quả đấm đặt ở vùng thượng vị, ngay dưới chóp xương ức, phía trên rốn; ấn 5 cái dứt khoát theo hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên, mạnh và thật nhanh!
Có thể lập lại 6-10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật văng ra khỏi đường thở. Nếu trẻ hôn mê nên để trẻ nằm ngửa, quỳ xuống dạng 2 chân cạnh đùi nạn nhân; đặt gót một lòng bàn tay lên vùng thượng vị, dưới chóp xương ức, đặt tiếp bàn tay thứ hai chồng lên bàn tay thứ nhất; ấn 5 cái dứt khoát, mạnh và nhanh vào bụng theo hướng từ dưới lên trên.
Cũng theo BS Tiến, nếu nạn nhân ngưng thở, phải thổi ngạt 2 cái chậm trước và xen kẽ thổi ngạt khi làm thủ thuật Heimlich hay vỗ lưng ấn ngực cho tới khi bệnh nhân thở lại. Sau khi lấy được dị vật, vẫn nên đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để kiểm tra.
Điều cần ghi nhớ - theo BS Tiến, đừng can thiệp nếu nạn nhân vẫn còn có thể ho, thở hay khóc được. Đừng cố móc lấy vật lạ ra và dịch chuyển nó nếu bạn không thể thấy được nó vì có nhiều khả năng dị vật rơi vào sâu hơn.
BS Tiến cho rằng, qua vụ việc, địa phương nên hết sức chú ý tới việc cấp phép cho các nhóm trẻ gia đình, công tác hậu kiểm thường xuyên, nhưng quan trọng nữa là phối hợp với các nhà chuyên môn tại bệnh viện, mở lớp tập huấn kĩ càng cho các cô bảo mẫu nuôi trẻ biết những kiến thức, biết thao tác chính xác các bước sơ cấp cứu cho trẻ bị tai nạn thương tích. Vì giờ vàng cứu trẻ lúc này hoàn toàn nằm trong tay cô bảo mẫu.