Lo ngại ở một "thị trấn ung thư"
>> Lại thêm một thị trấn ung thư
Đó là ngoài những vấn đề liên quan đến Luật, cần phải xem xét đến khía cạnh lương tâm, đạo đức của các doanh nghiệp gây bức hại môi trường, huỷ hoại sức khỏe đối với người dân địa phương.
Nhưng mọi việc chỉ tạm lắng rồi lại vẫn như ngày nào. Nghĩa là, các doanh nghiệp vẫn vô tư xả tất cả các chất thải độc hại vào môi trường. Tỷ lệ người dân mắc bệnh ung thư nay đã tăng gấp nhiều lần so với 2 năm trước.
Thị trấn công nghiệp biến thành "thị trấn ung thư"
Thị trấn Minh Đức là đơn vị hành chính mới được hình thành vào giai đoạn Hải Phòng đổi mới. Với nhiều kỳ vọng dựa vào nền tảng hoạt động của các đơn vị sản xuất công nghiệp có sẵn từ trước, các nhà máy mới xây dựng, các công trình lớn mới hình thành như Nhà máy Đất đèn và Hóa chất Tràng Kênh, Đá phụ gia và Xây dựng Minh Đức, Xi măng Chinfon, Đóng tàu Phà Rừng, Xi măng Hải Phòng, Nhiệt điện Hải Phòng, đã có lúc Minh Đức được coi là một phát kiến táo bạo, một mô hình mẫu về "thị trấn công nghiệp".
Nhưng rồi, viễn cảnh tươi sáng ấy được thay bằng màu xám đen của khói, bụi, chất thải của hàng chục nhà máy. Năm 2005, Sở Khoa học - Công nghệ và Môi trường Hải Phòng (nay là Sở Khoa học - Công nghệ) đã quan trắc sơ bộ về nồng độ khói bụi tại thị trấn này và đã cho ra kết quả cao gấp 12 lần so với tiêu chuẩn cho phép.
Trong đó có nhiều loại bụi hóa chất acetilene được phát sinh từ quá trình đốt nhiên liệu acetilene thu hồi phục vụ sản xuất pin, khí CO2, SO2... vô cùng độc hại đối với sức khỏe con người. Tuy nhiên, người dân địa phương lại có cách quan trắc khác: Cứ sau mỗi đêm, lớp bụi đã phủ dày khoảng 2mm trên một mặt phẳng giới hạn - như mặt bể nước...
Đáng ngại nhất là tỷ lệ người dân mắc các bệnh hô hấp, tiêu hóa tại thị trấn này tăng nhanh một cách bất ngờ. Trong đó, hơn 30 người chết vì bệnh ung thư phổi, vòm họng, dạ dày.
Theo số liệu của Trung tâm Y tế huyện Thủy Nguyên, trong đợt tổng kiểm tra sức khỏe đối với 7.812/9.879 tổng dân số thị trấn Minh Đức, có tới 5.796 người bị mắc bệnh (chiếm 72,1%).
Ngoài ra, còn phát hiện 50 trường hợp nghi bệnh lý khối u, gửi lên tuyến trên để chẩn đoán tiếp. Trong số này có 5 trường hợp bị nghi ung thư dạ dày, thực quản, vòm họng, tử cung và ung thư gan. Chỉ sau khi có những con số thống kê này, cả thị trấn mới nháo nhào kiến nghị, kêu cứu khắp nơi, còn báo chí thì gọi Minh Đức đúng là “thị trấn ung thư”.
Càng thắt chặt, càng gây ô nhiễm
Tháng 7/2006, Đoàn công tác của Bộ TN-MT do đích thân ông Mai Ái Trực (nguyên Bộ trưởng) dẫn đầu về thị trấn để kiểm tra toàn diện và khẳng định rằng, tình hình ô nhiễm tại đây đã quá mức nghiêm trọng.
Ông Trực yêu cầu phải tiến hành ngay những biện pháp cứng rắn yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện giảm thiểu ô nhiễm.
Ngoài những vấn đề pháp lý, vị cựu Bộ trưởng này còn "đánh" vào lòng tự trọng của các doanh nghiệp rằng, đã đến lúc xã hội phải coi việc gây ô nhiễm đối với môi trường thiên nhiên, môi trường sống của con người là hành vi vô lương tâm, vô đạo đức.
Công bằng mà nói, sau lần đó, một số việc gọi là giải pháp khắc phục đã được tiến hành. Tuy nhiên đến nay, sau hơn 2 năm, mọi thứ xem ra chẳng khá lên được bao nhiêu. Công trình cấp nước sạch bị ô nhiễm ngay từ nguồn nước, đường sá tiếp tục lún sụt, lở lói vì quá tải.
Đối với các doanh nghiệp, tác nhân ô nhiễm cũng vậy, thay vì nghiêm túc thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ TN-MT, họ chỉ làm những việc đối phó mang tính hình thức như chứng chỉ môi trường, báo cáo ĐTM, lắp đặt hệ thống lọc bụi nhưng chẳng bao giờ vận hành vì sợ... tốn điện.
Đây là những nguyên nhân khiến tình hình ô nhiễm môi trường tại thị trấn Minh Đức càng ngày càng tồi tệ. Thống kê của ngành Y tế địa phương cho thấy, trong vòng 8 năm qua, cả thị trấn có tới 100 người chết vì bệnh ung thư.
Một báo cáo khác của UBND thị trấn Minh Đức cũng cho thấy mỗi năm, Minh Đức có khoảng 20 đến 30 trường hợp chết vì ung thư, chiếm khoảng 70% số trường hợp khai tử. Đây là một tỷ lệ quá bất thường đối với một địa phương có tổng dân số chỉ hơn 9.000 người. Nhưng không hiểu vì sao các ngành chức năng vẫn chưa động tĩnh