Nghệ nhân còn lại ở làng nghề thuyền thúng

09:55 25/05/2016
Không ai nhớ rõ nghề đan thuyền thúng ở làng biển Thọ Quang, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng, có tự bao giờ. Nhưng, trong kí ức những bậc cao niên, từ thời cha ông họ đến đất này dựng nghiệp, theo nghề biển thì nghề đan thuyền thúng cũng xuất hiện từ đó. Tuy nhiên, cho đến nay, số người theo nghề truyền thống này chỉ đếm trên đầu ngón tay…


Đến Thọ Quang hỏi đan thuyền thúng (thúng chai) truyền thống, ai cũng giới thiệu lão ngư Phan Liêm, năm nay đã ngoài 70 tuổi. Rót nước mời khách, ông trầm ngâm kể rằng, cách đây hơn chục năm, rẻo cát chạy dài dưới chân bán đảo Sơn Trà là nơi tập trung của nhiều ngư dân làm nghề đánh bắt hải sản trên biển. Đời người làm nghề biển, lênh đênh trên biển không thể tách rời chiếc thuyền thúng. Nhưng nay, nghề đan thúng chai đã dần bị mai một bởi nhiều lý do...

Qua quá trình mở mang đô thị Đà Nẵng, rẻo cát dưới chân bán đảo Sơn Trà nay phố xá đã mọc lên sầm uất. Bãi biển Thọ Quảng một thuở heo hút giờ đã có con đường thảm nhựa thênh thang, mang tên vị tướng tài ba của dân tộc - Đại tướng Võ Nguyên Giáp. 

Ngày ngày, biển Thọ Quang tấp nập khách du lịch đến tắm, tham quan. Và, ở khu neo đậu tàu thuyền, tàu thuyền có công suất lớn đã thay thế cho thuyền nan để đánh bắt hiệu quả hơn. Mặc dù vậy, thúng chai vẫn rất cần thiết cho bà con ngư dân khi ra biển. Nhưng, thực tế những năm gần đây, thúng chai bán ra khá rẻ nên vì thế nhiều người phải bỏ nghề để tiếp cận với những nghề khác có thu nhập cao hơn. Nhân lực nghề đan thúng chai theo đó vơi dần. Hiện nay, ngoài cụ Phan Liêm, cả quận Sơn Trà chỉ còn hai người khác theo nghề… 

Ở tuổi ngoài 70, cụ Liêm vẫn miệt mài đan lát, cố giữ lại nghề truyền thống.

Nhắc đến nghề đan thuyền thúng, đôi mắt cụ Liêm cứ nhìn xa xăm về phía biển. Nơi những người vợ ngồi bệt trên bãi cát đợi chồng đi tàu khơi xa trở về, và khi cách bờ một khoảng cách nào đấy tùy theo mực nước, những chiếc thúng chai trở thành phương tiện phụ trợ chuyển ngư lưới cụ và những mớ mực, cá tươi nguyên lên bờ để đưa ra chợ. 

“Nghề biển, dù tàu, thuyền có công suất lớn hay bé vì thế đều cần đến thúng chai trong quá trình đánh bắt. Nhưng để đan được một chiếc thúng phải mất ít nhất 5 ngày, trong khi mỗi chiếc thuyền thúng thường chỉ bán được 2 đến 2,5 triệu đồng. Trừ chi phí mua nguyên vật liệu, tiền công mỗi ngày thu về chỉ khoảng 120 nghìn đồng. Vì thế, ngày xưa các làng chài ven biển ở Sơn Trà hầu như nhà nào cũng đan, còn bây giờ nhu cầu cuộc sống thay đổi, việc kiếm ra đồng tiền có phần dễ hơn, nên không mấy ai còn mặn mà với nghề đau lưng, chai sần bàn tay này nữa”. Với chất giọng khàn đục, cụ Liêm buồn buồn nói. 

“Phố xá mọc lên thay làng mạc và muốn có tre nguyên liệu để đan lát cũng phải đi xa đến huyện Hòa Vang, hoặc xa hơn nữa là vào các làng xã của tỉnh Quảng Nam. Đó là chưa kể các phụ liệu quan trọng khác như phân bò để quét ngoài lớp thúng chống thấm nước cũng trở nên rất khó tìm…”.

Sợ nghề đan thúng chai truyền thống bị mai một, cụ Liêm động viên và dạy nghề lại cho hai con trai của mình. Bấm đốt ngón tay, dọc theo các làng biển Đà Nẵng bây giờ chỉ vỏn vẹn còn có 3 người theo nghề đan “cha truyền con nối”, xem như là bằng chứng sống của một cái nghề còn sót lại. 

Tôi hỏi cụ Liêm, ở tuổi này ông vẫn chưa nghỉ ngơi với nghề? Cụ khẽ trả lời: “Cuộc sống bây giờ không còn chật vật như xưa nhưng từ đời cha ông mình, nghề luôn song hành để hỗ trợ gia đình. Nghề có từ đời cha ông, đã hàng trăm năm rồi. Chừ bỏ nghề không đành”...

Chia tay cụ Liêm, trên đường về tôi thấy nơi nào ở làng biển Thọ Quang cũng phố xá, nhà tầng khang trang. Cả những con đường rải nhựa phẳng lì, chạy ngang dọc trong khu dân cư như bàn cờ. Duy chỉ có cái thế ngồi chẻ tre đan thúng của lão ngư Phan Liêm là không thay đổi…

Thanh Bình

Căn nhà 4 tầng làm quán bún ốc dạng “đầu voi đuôi chuột”, phía trước rộng khoảng 4m nhưng phía sau “teo” lại chỉ còn 2,5m. Căn nhà trên được vợ chồng bà Đ.T.K.H. thuê cải tạo mở bán các loại món ăn hương vị Bắc. Tầng trệt và tầng 1 đặt bếp và bàn ăn cho khách. 2 tầng trên là chỗ ngủ của gia đình và nhân viên. Căn nhà chỉ có lối thoát hiểm duy nhất là cửa tầng trệt nhưng bị lửa và khói bao phủ.

Ngày 5/12, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định truy nã đối với bị can Nguyễn Văn Đài về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” quy định tại khoản 2 Điều 117 Bộ luật Hình sự.

Ngày 5/12, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định truy nã đối với bị can Lê Trung Khoa về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” quy định tại khoản 2 Điều 117 Bộ luật Hình sự.

Theo Bộ Y tế, thời điểm này, nhiều bệnh truyền nhiễm đang gia tăng, trong đó có cúm. Tại bệnh viện, nhiều người mắc cúm A biến chứng phải nhập viện, trong đó bác sĩ cảnh báo một loại nấm phổi tấn công người mắc cúm A gây tình trạng nguy kịch.

Bộ Công an đang tổ chức lấy ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức và cá nhân đối với dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai đấu giá tài sản trực tuyến theo quy định của Luật Đấu giá tài sản.

Sáng 5/12, TAND TP Hà Nội mở lại phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Cao Văn Hùng (SN 1973, ở xã Thiên Lộc, Hà Nội) về tội “Giết người” và tội “Hủy hoại tài sản”. Bị cáo Hùng có hành vi mua xăng về đốt quán cà phê số 258 Phạm Văn Đồng (Hà Nội) khiến 11 người chết và thiêu rụi nhiều phương tiện, hàng hóa. 

Bên trong hiện trường vụ cháy quán bún ốc khiến 4 người tử vong ám khói, nước chữa cháy vẫn còn đọng trên mặt sàn nhà. Khung cảnh tang hoang khiến nhiều người ám ảnh. Căn nhà này vừa là nơi kinh doanh vừa là nơi ở của gia đình, nhân viên…

Kiến nghị xem xét cơ chế ưu đãi cho các dự án bất động sản bị chậm tính tiền sử dụng đất, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản (BĐS) TP Hồ Chí Minh cho rằng, ngoài các dự án bị ách tách về pháp lý đất đại, thì tại TP Hồ Chí Minh hiện có khoảng 100 dự án đang chờ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thông báo về tiền sử dụng đất hoặc tiền sử dụng đất bổ sung phải nộp…

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文