Phải công khai kết quả kinh doanh và thu nhập của người lao động
Theo Bộ Tài chính, sở dĩ cần có sự siết chặt này là vì thời gian qua, một số tập đoàn, tổng công ty Nhà nước (gọi tắt là doanh nghiệp-DN) sử dụng vốn Nhà nước dàn trải, chưa tập trung vào ngành nghề kinh doanh chính, huy động quá nhiều vốn để đầu tư dẫn tới hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu cao... nhưng chưa được phản ánh kịp thời trong nội dung báo cáo công khai tài chính của DN.
Tình trạng này dẫn tới sự lộn xộn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước. Bởi vậy, báo cáo công khai minh bạch kết quả hoạt động của tập đoàn, tổng công ty Nhà nước sẽ giúp DN minh bạch tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, tình hình tài chính, tạo điều kiện cho DN và người quản lý, điều hành DN hoạt động có hiệu quả; là cơ sở để chủ sở hữu DN và các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện việc kiểm tra, kiểm soát, thanh tra, giám sát việc quản lý sử dụng phần vốn Nhà nước tại DN; nhằm đảm bảo minh bạch tình hình tài chính của DN, phát hiện kịp thời hành vi vi phạm chế độ quản lý tài chính, chế độ kế toán của DN.
Cùng với đó, báo cáo công khai minh bạch kết quả hoạt động của DN là một trong các tiêu chí để đánh giá tình hình chấp hành các quy định pháp luật hiện hành khi thực hiện đánh giá phân loại kết quả hoạt động để làm căn cứ trích lập Quỹ của DN. DN phải công khai tình hình huy động vốn và sử dụng vốn huy động. Đối với khoản đầu tư ra ngoài doanh nghiệp cần công khai tỷ lệ vốn góp, tỷ lệ lợi ích và tỷ lệ quyền biểu quyết ở doanh nghiệp khác.
Bên cạnh đó, DN phải công khai tình hình bảo toàn và phát triển vốn; tình hình phân phối lợi nhuận và tình hình tăng (giảm) hoặc chuyển nhượng một phần vốn điều lệ. Đặc biệt, các DN phải minh bạch tình hình thu nhập của người lao động. Việc bắt buộc công khai thông tin này có một ý nghĩa rất quan trọng, nhất là khi thời gian qua, vấn đề lương của lãnh đạo của một số tập đoàn, tổng công ty cao bất hợp lý.
Một bắt buộc nữa là DN cũng phải báo cáo tình hình quản lý và sử dụng tài sản là đất đai cùng các thông tin khác như báo cáo về các thông tin liên quan đến sai sót kế toán, thông tin về chênh lệch giữa thu nhập chịu thuế và lợi nhuận kế toán.
Ngoài ra, Dự thảo cũng quy định, công ty mẹ trong tập đoàn kinh tế Nhà nước, công ty mẹ trong tổng công ty Nhà nước cần công khai thêm thông tin về số lượng DN thành viên trong tập đoàn, tổng công ty, số DN kinh doanh có lãi, số DN kinh doanh lỗ, số DN kinh doanh hoà vốn, nguyên nhân chính dẫn đến kết quả kinh doanh thua lỗ của DN
Theo dự thảo mà Bộ Tài chính đưa ra, các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước phải công khai tới 9 loại thông tin liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của mình bao gồm: Kết quả hoạt động kinh doanh, kết quả hoạt động tài chính, hiệu quả kinh doanh, tỷ suất lợi nhuận trên vốn Nhà nước: báo cáo tình hình thực hiện chi phí sản xuất kinh doanh, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, tình hình thực hiện nghĩa vụ với ngân sách, đánh giá hiệu quả hoạt động, tỷ suất lợi nhuận trên vốn Nhà nước.