Quảng Nam: Tái diễn nạn “vàng tặc” băm nát núi rừng, sông suối

Những ngày cuối tháng 6/2014, dưới cái nắng như thiêu đốt, chúng tôi có mặt tại xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, chỉ cần đứng ở trung tâm xã cũng có thể nhìn thấy khu vực núi Kẽm như một công trường khai thác vàng trái phép, hàng chục cái chòi được che bạt màu xanh nằm san sát nhau phủ xanh cả khu vực này.

Ông Nguyễn Văn Thanh, Trưởng Công an xã Tam Lãnh, xác nhận: Xã Tam Lãnh và Đồn Công an Tam Lãnh đã liên tục tổ chức truy quét, đẩy đuổi “vàng tặc”. Tuy nhiên, “vàng tặc” thường lẩn trốn trong hầm vàng, chui vào rừng sâu, nên khó đẩy đuổi hết. Đến khi lực lượng truy quét rút lui thì bọn chúng trở lại hoạt động.

Đến thời điểm này, ở khu vực dân cư và Thác Trắng do xã quản lý đã cơ bản dẹp được hơn 85% nạn “vàng tặc” khai thác và tuyển vàng trái phép bằng hóa chất. Chừng nửa tháng nay, “vàng tặc” đang tập trung hoành hành khu vực nũi Kẽm, hầm AD đến Lò 10, thuộc thôn Bồng Miêu và các vùng giáp ranh…

“Vàng tặc” hoành hành tại khu vực sông Quế Phương.

Ông Thanh cho biết thêm, từ đầu năm đến nay, lực lượng Công an xã Tam Lãnh phối hợp với Đồn Công an Tam Lãnh tổ chức truy quét, đẩy đuổi từ khu vực AD đến Lò 10 và các khu vực khai thác vàng trái phép trên địa bàn xã và vùng giáp ranh, phá hủy 65 thùng hóa chất, 15 máy nổ, 19 cối xay đá, 17 cối đập đá, 5 lán trại, 5 tạ vôi, 62m³ xái quặng… Tại khu vực dân cư và Thác Trắng truy quét tiêu hủy 14 máy nổ, 5 cối nghiền đá thu hàng chục khối xái quặng… Thế nhưng, vì hám lợi nên “vàng tặc” vẫn sẵn sàng bỏ tiền ra đầu tư sắm lại dụng cụ để khai thác vàng trái phép.

Chúng tôi ngược vào khu vực núi Kẽm, từ chân núi đã nghe tiếng máy nổ xay đất, đá nổ rầm vang cả một khu vực. Nhìn lên lưng núi thấy hàng chục chòi “vàng tặc” bạt phủ xanh gần kín quả đồi. Tiếp cận gần chỗ “vàng tặc” khai thác, núi Kẽm bị đào bới, băm nát nham nhở. Tình trạng này rất nguy hiểm, vì chỉ cần một trận mưa lớn là có thể gây sạt lở. Trước đây, cũng tại khu núi Kẽm này đã xảy ra nhiều cái chết thương tâm, do sập hầm vàng…

Tiếp tục tiến về phía sông Quế Phương, giáp ranh giữa xã Tam Lãnh và xã Tiên Lập, huyện Tiên Phước; chúng tôi phát hiện khu đất cạnh bờ sông cũng bị “vàng tặc” bới nát, nước sông đặc quánh màu bùn đất. Lúc này, đã 12h trưa, nắng như đổ lửa; nhưng chiếc xe múc trọng tải lớn vẫn hì hục múc đất, đá đổ lên giàn bồn lọc vàng. Phía bờ sông, một chiếc máy nổ đang hoạt động hết công suất để hút nước, đường ống nước được đưa lên giàn và một “vàng tặc” vẻ mặt bặm trợn ngồi dùng vòi xịt nước vào đất, đá để lọc vàng. Vừa làm, hắn vừa đảo mắt láo liên để cảnh giác…

Theo Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam, các huyện miền núi trên địa bàn tỉnh báo cáo cho biết, từ đầu năm 2014 đến nay, đã có 7 người chết do khai thác vàng trái phép. Trong đó, tại huyện Phú Ninh 2 trường hợp. Số còn lại, tại huyện Nam Giang có 2 người; huyện Phước Sơn có Bùi Văn Thảo (25 tuổi), Hà Anh Tấn (20 tuổi) và Bùi Văn Hưng (29 tuổi), cùng trú xã Kim Bôi, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình, tử nạn do sập hầm vàng.

Ông Nguyễn Văn Thọ, Chánh Văn phòng Sở TN&MT Quảng Nam, xác nhận: Những năm trước tình trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn rất nổi cộm, nên UBND tỉnh Quảng Nam đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành, thường xuyên tổ chức truy quét, đẩy đuổi. Năm 2014, vì tình hình chưa thấy gì phức tạp nên chưa thành lập đoàn kiểm tra liên ngành. Tuy nhiên, các huyện miền núi vẫn thành lập đoàn tổ chức truy quét “vàng tặc”, đảm bảo ANTT địa bàn. Về việc rộ lên “vàng tặc” tại núi Kẽm, xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh và vùng sông Quế Phương giáp ranh với xã Tiên Lập, huyện Tiên Phước, Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam sẽ yêu cầu các huyện Phú Ninh và Tiên Phước nhanh chóng tổ chức truy quét, đẩy đuổi…