Sập mỏ đá Rú Mốc do không chấp hành đúng quy trình kỹ thuật?
Sau 5 ngày vụ xảy tai nạn sập mỏ đá Sơn Long (Rú Mốc, xã Thạch Bàn, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh), mặc dù cho đến cuối chiều 1/1/2008, theo sự liên lạc qua điện thoại vẫn chưa có một kết luận nào về nguyên nhân để dẫn đến vụ tai nạn thương tâm từ phía cơ quan điều tra.
Tuy nhiên, trong những ngày qua, Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Lao động Thương binh và Xã hội tỉnh Hà Tĩnh đã đưa ra một số ý kiến khẳng định về nguyên nhân chính dẫn đến vụ tai nạn lao động làm chết 7 người, 1 người bị thương nặng vào chiều 27/12/2007.
Theo khẳng định của 2 cơ quan này, trước khi vụ việc đau lòng xảy ra, ngày 12/6/2007, Sở Tài nguyên Môi trường đã thành lập đoàn công tác tiến hành kiểm tra việc khai thác đá của HTX Sơn Long cùng với HTX Văn Sơn (mỏ đá nằm liền kề trên dãy núi giáp ranh địa phận 2 xã Thạch Bàn và Thạch Đỉnh), đồng thời có kết luận: 2 HTX này không chấp hành theo đúng quy trình kỹ thuật trong quá trình khai thác tài nguyên nơi đây.
Cũng theo sự khẳng định này thì, để xảy ra hậu quả trên là liên tiếp trong nhiều năm qua, trong quá trình khai thác đá tại Rú Mốc, HTX Sơn Long không hề thực hiện việc cắt tầng (khai thác từ cao xuống thấp) mà cố tình khai thác theo kiểu chọt móc hầm ếch; các quy trình để đảm bảo an toàn khác như độ dốc taluy của mỏ luôn cao hơn mức cho phép (lớn hơn 15 độ). Việc khai thác đá bằng vật liệu nổ (mìn) cũng không được đơn vị này chấp hành nghiêm chỉnh.
Bên cạnh đó, những công nhân lao động tại HTX này (chủ yếu là làm thuê theo thời vụ) lại không hề được doanh nghiệp trang bị bất kỳ một dụng cụ bảo hiểm nào. Trước khi mỏ đá sập xuống, chiều 27/12/2007, chủ mỏ đá đã cho nổ mìn, làm cho nhiều khối đá lớn ở phía trên cao bị tách rời, nhưng không được theo dõi để phòng tránh vì thế vụ tai nạn xảy ra là điều khó tránh khỏi.
Theo tìm hiểu từ phía các cơ quan liên quan được biết, mỏ đá Sơn Long chính thức đi vào khai thác từ năm 2000. Đến năm 2004, tại mỏ này đã xảy ra vụ tai nạn, ông Nguyễn Văn Trung - nguyên Chủ nhiệm HTX bị chết ngay trong lúc HTX này tiến hành khai thác bằng vật liệu nổ. Mặc dù vậy, chủ mỏ đá kế nhiệm vẫn cố tình không chịu chấp hành quy định về an toàn trong quá trình khai thác.
Tuy nhiên, một nguyên nhân mà hiện đang được chất vấn gay gắt nhất, đó là việc liên quan đến trách nhiệm của các cơ quan chủ quản.
Dư luận cho rằng: Việc quản lý của các cơ quan chức năng đối với mỏ đá này là hết sức lỏng lẻo, cụ thể là trong nhiều năm qua, Sở Lao động Thương binh và Xã hội; Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Hà Tĩnh có thành lập đoàn kiểm tra và có biết về những sai phạm của doanh nghiệp, tuy nhiên chưa hề thấy ra một quyết định đình chỉ khai thác nào từ phía các cơ quan có trách nhiệm?!
Chiều 31/12/2007, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã tổ chức buổi họp, đồng thời thành lập đoàn công tác liên ngành để kiểm tra về quy trình khai thác của HTX Sơn Long nhằm xác định một cách chính xác về nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn