Sẽ bị sạt lở từ khai thác cát, sỏi trái phép
Bà Lê Thị Thu dẫn chúng tôi ra bãi biển của thôn Vạn Cả, đây là một bãi biển từng được khẳng định là đẹp nhất của xã Cái Chiên, song giờ đây nó đã bị biến thành một miền cát trắng hoang tàn.
Hàng trăm cây phi lao được trồng từ những năm sáu mươi của thế kỷ trước bị đốn hạ nằm ngổn ngang vùi thân dưới cát hoặc phơi gốc cạnh những hố nước rộng và sâu từ 1 - 2m.
Phía trên các hố nước này là những đụn cát cao, với đầy các dấu tích của dân làm sỏi; đó là những lều bạt, cây que và cả vòi bơm, ống hút cát, vứt chỏng chơ bừa bộn.
Nhiều điểm khai thác sỏi chỉ cách mép sóng chừng 3 - 4m, có điểm nằm giữa bãi biển; nhưng phần nhiều các điểm khai thác ở đây thường chạy dọc, dài theo con đường xuyên đảo.
Những người dân ở thôn Vạn Cả cho biết, sỏi ở Cái Chiên có màu trắng hồng, nhỏ và tròn đều, khi đưa sang Trung Quốc không biết được dùng vào việc gì nhưng bán có giá khá cao. Vì vậy, cứ chỗ nào có sỏi là bị đào.
Tình trạng khai thác sỏi bừa bãi ở khu vực các bãi biển trên xã đảo này đã diễn ra từ nhiều năm, nhưng lộn xộn nhất là vào giữa năm 2006, khi UBND tỉnh Quảng Ninh cho phép Công ty TNHH Mỹ Minh vào khai thác tại khu vực Cửa Đài, thuộc thôn Vạn Cả.
Các cuộc tranh chấp đã liên tiếp xảy ra giữa một số hộ dân khai thác sỏi của xã với Công ty Mỹ Minh khiến cho tình hình an ninh trật tự trên địa bàn có nhiều diễn biến phức tạp. Đây cũng là thời điểm mà các bãi biển, những nơi có sỏi của xã bị tàn phá nặng nề nhất.
Rừng phòng hộ bị chặt để lấy sỏi, nhiều dải cát cao như những con đê, chắn sóng ngăn nước mặn xâm thực vào đồng ruộng cũng đã bị những người đào sỏi tàn phá.
Trận bão số 1 năm 2007 vừa qua đổ bộ vào địa bàn Quảng Ninh, trong đó có huyện Hải Hà; tuy cơn bão không lớn nhưng đây cũng là lần đầu tiên người dân trên đảo Cái Chiên chứng kiến cảnh hàng chục ha đất canh tác của xã bị nước mặn tràn vào.
Chị Đoàn Thị Mỵ thôn Vạn Cả cho biết, mặc dù gia đình chị đã tốn nhiều công sức để thau chua rửa mặn nhưng hiện tại, toàn bộ diện tích đất canh tác của gia đình chị đã gần như bị mất trắng do bị nước mặn xâm thực.
Con đường xuyên đảo được hoàn thành chưa lâu bằng nguồn vốn biển Đông của Chính phủ, với kinh phí xây dựng là 1 tỷ đồng/1km. Song hiện tại, nhiều đoạn đang đứng trước nguy cơ bị sạt lở bất cứ lúc nào.
Tại khu vực Cống Triều, những người khai thác sỏi đã đào vào gần sát thân đường, có đoạn dài tới gần 30m tạo thành những mặt cắt thẳng đứng cao từ 1-2m, một số chỗ đất đã bị sập từng mảng.
Cho tới thời điểm hiện nay, tình trạng khai thác sỏi của một số hộ dân ở xã tại các bãi biển đã tạm thời được ngăn chặn. Song các hoạt động của Công ty TNHH Mỹ Minh lại diễn ra ngày càng sôi nổi hơn. Việc khai thác của công ty này được thực hiện dưới hình thức ký hợp đồng với người dân địa phương và mua lại sản phẩm, vì vậy khả năng những người dân tự tổ chức khai thác trái phép, bùng phát trở lại là điều khó tránh khỏi.
Bức xúc trước thực trạng này, ông Phạm Xuân Hậu, Chủ tịch UBND xã cho biết, chính quyền địa phương rất mong UBND tỉnh Quảng Ninh sớm thu hồi giấy phép khai thác của Công ty Mỹ Minh, tạo điều kiện cho địa phương có thể sớm chấm dứt được hoàn toàn tình trạng khai thác sỏi trên đảo.
Nhìn bãi biển thơ mộng với những hàng phi lao xanh ngát trước đây giờ bị tàn phá tan hoang, chúng tôi không khỏi xót xa.
Trong khi chỉ một số ít người giầu lên từ việc khai thác sỏi, thì những mất mát và hiểm họa từ những việc làm này lại đã và đang là gánh nặng mà hàng trăm hộ dân của xã đảo này phải gánh chịu.
Mong rằng những bức xúc của người dân nơi đây sớm được chính quyền và các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Ninh quan tâm giải quyết