Tảng đá lạ 20 tấn bị tạm giữ do nghi là khoáng sản quý

• Chợ đá quý độc đáo nơi miền sơn cước

Ngày 13-9, ông Trịnh Văn Thảo - Chánh văn phòng UBND huyện Bảo Lâm (Lâm Đồng) cho biết nguyên nhân địa phương tạm giữ tảng đá 20 tấn của ông Phạm Văn Chính hơn tháng nay do nghi ngờ đây là loại đá quý thuộc quyền sở hữu Nhà nước và việc lập biên bản hoàn toàn đúng pháp luật.

Theo ông Thảo, hiện tảng đá được bảo vệ trong khuôn viên UBND xã Lộc Tân nên rất an toàn, không sợ mất cắp hay hư hỏng. Huyện đã có văn bản kiến nghị UBND tỉnh thành lập đoàn kiểm định nguồn gốc, chất lượng và giá trị của tảng đá. "Khi có kết quả kiểm định từ các cơ quan chuyên môn, chúng tôi sẽ xử lý vụ việc theo đúng quy định của pháp luật", ông Thảo nhấn mạnh.

Người phát ngôn UBND huyện Bảo Lâm khẳng định, nếu đá nằm trong danh mục khoáng sản cấm khai thác, vận chuyển thì sẽ bị tịch thu. Khi đá quý được bán đấu giá hoặc trưng bày công cộng, phục vụ nghiên cứu,... người phát hiện sẽ được thưởng tiền theo quy định. Ngược lại, nếu không phải đá quý thì người dân được quyền sử dụng nó. 

Còn ông Bùi Thanh Bình - Phó chủ tịch UBND xã Lộc Tân cho rằng, người dân được cấp quyền sử dụng đất, còn tài nguyên trong lòng đất thuộc quyền sở hữu Nhà nước. Việc ông Chính đưa tảng đá lớn nghi là khoáng sản quý khỏi lòng đất mà không báo lên chính quyền nên bị lập biên bản tạm giữ chờ xử lý là phù hợp.

Một tháng trước, trong lúc làm vườn cà phê, người dân tại xã Lộc Tân, huyện Bảo Lâm phát hiện tảng đá lớn dài 4 m, rộng 2 m, dày 1 m, có nhiều vân màu sắc sặc sỡ. Tảng đá sau đó được ông Chính (ở cùng xã) mua lại 100 triệu đồng.

Để đưa được tảng đá dưới độ sâu 2 m lên, ông Chính đã bỏ ra 55 triệu đồng thuê người đào, hỗ trợ hoa màu để di chuyển ra đường lớn mất thêm khoảng 180 triệu đồng và chi phí thuê người trông coi gần một tháng. Tổng chi phí ông Chính đã chi ra khoảng 350 triệu đồng.

"Tôi dự định mua đá về dựng cho hợp phong thủy trong nhà chứ không biết phải báo với chính quyền. Sau khi bị lập biên bản tạm giữ, tôi đã làm đơn đề nghị được đóng thuế để đưa đá về nhưng chưa được giải quyết", ông Chính chia sẻ.

Giới chơi đá quý tại Lâm Đồng cho rằng, tảng đá trên có thể là đá canxedon. Đây là loại đá bán quý nhưng có nhiều màu sắc đẹp, thường được dùng trong chế tác đồ trang sức, trang trí, tạc tượng... Với kích thước "khủng" 20 tấn, tảng đá của ông Chính có giá trị hàng tỷ đồng.

Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu (Phó chủ tịch Hội luật gia TP HCM), điều 200 Bộ luật Dân sự 2005 quy định rõ tài sản thuộc hình thức sở hữu Nhà nước bao gồm: đất đai, rừng tự nhiên, rừng trồng có nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, núi, sông hồ, nguồn nước, tài nguyên trong lòng đất... Vì vậy, tảng đá ông Chính mua được thuộc quyền quản lý của Nhà nước, việc tạm giữ này không sai.

"Việc người dân khi phát hiện tài nguyên khoáng sản nằm trong danh mục Nhà nước quản lý cần phải báo cho chính quyền địa phương để làm các thủ tục tiếp nhận, bảo quản và xử lý. Tuy nhiên, dựa vào kết luận của các nhà chuyên môn xác định tảng đá đó quý và giá trị đến đâu, người phát hiện sẽ được thưởng theo mức giá trị mà pháp luật quy định", luật sư Hậu nói.

4 năm trước, bà Trần Thị Sắc (45 tuổi, huyện Chư Sê, Gia Lai) thuê máy đào ao chứa nước tưới cây trên đất nhà thì phát hiện tảng đá gần 8 tấn thuộc dòng đá canxedon (bán quý). Bà thuê xe cơ giới cẩu tảng đá lên làm cảnh trang trí trong nhà. Nửa tháng sau, đoàn liên ngành huyện Chư Sê đến lập biên bản tịch thu hòn đá, phạt bà Sắc 2 triệu đồng về tội vận chuyển trái phép khoáng sản.

Cho rằng quyết định xử phạt là trái pháp luật, bà Sắc làm đơn khởi kiện. Đầu năm 2014, sau nhiều phiên tòa không có kết quả, cuối cùng UBND huyện Chư Sê đã phải bồi thường 50 triệu đồng cho bà Sắc để rút đơn kiện. Riêng cục đá vẫn bị tịch thu để trưng bày ở công viên.

VKS Gia Lai cho rằng, thay bằng thu hồi tảng đá, UBND huyện ra quyết định xử phạt hành chính là trái pháp luật. Trong số 50 triệu đồng mà UBND huyện bồi thường, bao gồm các khoản công đào, vận chuyển và các khoản chi phí liên quan.