Thực phẩm chức năng hay viagra?

17h  ngày 10/6/2008, khi tiến hành Thanh tra Nhà thuốc Đông y "Giai Cảnh" thuộc Công ty TNHH Giai Cảnh (295 Nguyễn Trãi, phường 7 quận 5) nhằm tìm hiểu thực hư về thông tin trên thị trường TP Hồ Chí Minh hiện đang lưu hành một loại thực phẩm chức năng có chứa hoạt chất Syldenafil với tác dụng điều trị rối loạn cương dương.

Chủ cơ sở là ông Lý Tuấn Hùng đã trình ra đủ các loại giấy tờ cần thiết nên đoàn cũng chỉ lấy mẫu 2 sản phẩm Supai 99 Tongkat Ali và một loại nghi vấn tương tự là Eurykurat Tongkat Ali đem đi xét nghiệm tiền hoạt chất Syldenafil tại Viện Kiểm nghiệm dược phẩm TP Hồ Chí Minh.

Bí ẩn Supai 99

Đầu tháng vừa qua, dư luận TP râm ran chuyện thị trường đang lưu hành thực phẩm chức năng có tác dụng với chuyện "tăng cường bản lĩnh đàn ông". Các ông rỉ tai nhau: "Cái này hay ở chỗ không ai biết mình dùng thuốc, mà nó lại được phép lưu hành nên chẳng phải vụng trộm gì cả".

Chuyện còn đang được nhiều người nghi ngờ bàn tán thì đùng một cái, kết qủa một trong những mẫu của loại thực phẩm chức năng (TPCN) này khi đưa đi xét nghiệm chấn động: sản phẩm Supai 99 Tongkat Ali có chứa hoạt chất Syldenafil, một hoạt chất được coi là có tác dụng gây giãn mạch, tăng cường lưu lượng máu đến dương vật để tạo và duy trì sự cương.

Điểm đáng lưu ý là Syldenafil chống chỉ định với người đang dùng đồng thời các Nitrat hữu cơ, Nitric oxit, bệnh nhân bị suy gan, hạ huyết áp… và nó cũng gây nhiều tác dụng phụ như nhức đầu, đỏ mặt, đột ngột mờ mắt, một số trường hợp có thể dẫn tới tử vong.

Cho đến hiện nay chưa có thông tin chính thức nào từ các nhà quản lý nên sản phẩm Supai 99 và Eurykurat Tongkat Ali vẫn bí ẩn như nụ cười của ông Lý Tuấn Hùng chủ cơ sở khi chúng tôi hỏi về "chất lượng" thực sự của những sản phẩm này. Ông cho biết, chính ông cũng vô cùng ngạc nhiên khi biết về tình trạng của loại TPCN này và cũng… chưa thử nên… chưa biết(?)

Còn chờ thông tin chính thống

Khi đoàn thanh tra tiến hành kiểm tra tại cơ sở Giai Cảnh, người quản lý xuất trình được 23 loại TPCN có hồ sơ công bố tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, 9/23 đã có hồ sơ quảng cáo, phiếu nhập khẩu đầy đủ.

Căn cứ trên thành phần được ghi trong sản phẩm Eurykurat Tongkat Ali thì có nghĩa cơ sở này có tới 2 sản phẩm nghi vấn là có chứa Syldenafil và vẫn được phép lưu hành, chính vì vậy dù trong kho còn tồn 11.362 hộp Supai 99 loại 10 viên/hộp nhưng thanh tra cũng chỉ có thể lấy mẫu về kiểm nghiệm. Đồng thời lấy thêm mẫu Eurykurat Tongkat Ali.

Theo thông tin của chúng tôi, mặc dù ngày 8/6 Thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang đã yêu cầu Cục VSATTP và Cục Quản lý dược kiểm tra lại việc nhập khẩu và lưu hành những sản phẩm này nhưng dường như Sở Y tế TP cũng chưa có hướng dẫn nào chính thức từ cấp trên mà chủ yếu là "phản ứng nhanh" khi nhận được thông tin từ dư luận.

Một dược sỹ cho hay, việc quản lý chất lượng các sản phẩm tân dược, thực phẩm bổ sung hiện nay đang rất khó kiểm soát. Cơ quan chức năng chỉ biết chạy theo nhà sản xuất, cung cấp vì đối với các thuốc nhập khẩu, chứng từ yêu cầu nhập khẩu phải có giấy chứng nhận chất lượng, nhưng đôi khi yêu cầu này không quá khó vì có thể… sáng tác trong vòng vài phút. Còn sản phẩm sản xuất trong nước thì không thể lấy hết mẫu từ các lô sản xuất. Khi sản phẩm có vấn đề và phát lệnh thu hồi thì chẳng được bao nhiêu.

Đơn cử như với sản phẩm Supai 99 ngay sau khi nghe thông tin đây là loại TPCN "có vấn đề", Công ty Giai Cảnh đã cho thu hồi tại 45 đại lý trong TP từ ngày 6/6 nhưng tới nay cũng chỉ thu hồi được 204 hộp. Được biết, trong lô hàng công ty nhập về ngày 3/5/2008 trị giá tới 10.800 USD. Như vậy sẽ có bao nhiêu hộp đã được người tiêu dùng (NTD) tiêu thụ?

Được biết phải sau từ 7 tới 10 ngày nữa mới có kết quả kiểm nghiệm chính thức về loại nghi vấn Eurykurat Tongkat Ali. Và khi ấy sẽ không biết có bao nhiêu NTD phải "lãnh đủ" vì "lỗi" cấp phép sơ sót từ nhà quản lý. Song  dù sao cũng cần phải có kết quả kiểm nghiệm từ những mẫu do chính cơ quan chức năng gửi đi xét nghiệm và chuyện chuẩn bị cho một câu trả lời hết sức khó khăn trước dư luận mà nhiều người đã phải nghĩ tới, đó là tại sao việc cấp phép cho lưu hành những loại có tính chất thực phẩm như trên nhưng lại có hoạt chất tương tự như Viagra - một loại thuốc mà chỉ dùng cho những bệnh nhân "đặc biệt"?