Việc ghi nhật ký khai thác thủy sản: Ngư dân còn chưa mặn mà
Nhưng tới nay, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản vẫn gặp khó mà suy cho cùng, bắt nguồn từ sự thiếu hợp tác của ngư dân. EU là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt
Việc ghi nhật ký khai thác theo luật IUU là quy định bắt buộc mà nhà nhập khẩu yêu cầu, nếu không thực hiện, doanh nghiệp không bán được sản phẩm, lúc đó ngư dân là người gánh hậu quả chứ không ai khác.
Tuy nhiên, hiện nay phần lớn ngư dân chưa quan tâm đến những quy định này, nếu công ty không mua hàng, họ có thể bán cho các công ty không xuất khẩu vào thị trường EU. Nhiều ngư dân vẫn còn cho rằng, họ có thể bán cho thương lái Trung Quốc, đại lý thu mua, doanh nghiệp xuất khẩu đi các thị trường khác với giá không thấp hoặc thậm chí cao hơn nên khỏi cần phải ghi nhật ký khai thác. Hơn nữa, việc ghi chép chính xác tọa độ khai thác cũng là một vấn đề phức tạp, và phần lớn các ngư dân đều muốn giấu vị trí đánh bắt của mình.
"Ghi nhật ký khai thác hay không ghi của các chủ tàu, doanh nghiệp đâu có quyền bắt ngư dân phải làm nhưng nếu ngư dân ai cũng không ghi, doanh nghiệp không xuất được vào thị trường EU thì chính ngư dân đã làm khổ mình", đại diện một doanh nghiệp chế biến thủy sản bức xúc.
Ông Nguyễn Văn Bé, một ngư dân ở phường 2, TP Mỹ Tho, Tiền Giang thì tỏ ra băn khoăn: "Không biết thuyền trưởng có thực hiện đúng theo hướng dẫn không? Bởi công việc hằng ngày ngoài khơi của một thuyền trưởng cũng rất vất vả, mà biểu mẫu ghi chép theo yêu cầu thì khá chi tiết và đòi hỏi tính chính xác cao. Mặt khác, ghi chép sổ sách không phải là "nghề" của họ, họ thích câu cá, kéo lưới hơn là cầm viết".
Chỉ vào cuốn sổ nhật ký khai thác mà ngành Nông nghiệp phát, ông Bé cho biết, hằng ngày, thuyền trưởng phải ghi cụ thể mẻ lưới thứ mấy, thời gian thả ngư lưới cụ phải chính xác, vị trí tàu khi thả ngư cụ, thời gian thu ngư cụ, vị trí tàu thu ngư cụ, tổng sản lượng… Hiện nay, kiếm được thuyền trường giỏi đi ghe là rất khó nên nếu thuyền trưởng không có ý thức chấp hành đúng quy định thì chủ tàu cũng thua.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực xuất khẩu thủy sản, hiện nay, hải sản không có nguồn gốc xuất xứ thì doanh nghiệp sẽ không được xuất khẩu sang EU mà chỉ xuất khẩu sang các thị trường châu Phi, châu Á với giá thấp hơn, dẫn đến giá mua nguyên liệu thuỷ sản thấp làm ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của ngư dân.
Mặt khác, theo xu hướng chung, trong những năm tới có thể không chỉ EU mà tất cả các nước đều áp dụng quy định kiểm soát khai thác thủy sản bất hợp pháp. Do vậy, việc tuân theo các quy định của EU là điều kiện để bảo đảm quyền lợi của chính ngư dân