Chuyện ươm mầm thiện tại một trại tạm giam

Hơn 1.200 con người, với đủ thành phần từ bị can, bị cáo, phạm nhân cho đến những tử tù, đang thụ án tại đây. Công tác quản lý, giáo dục số lượng lớn đối tượng với tâm lý phức tạp, manh động, luôn tiềm ẩn rủi ro đòi hỏi tập thể cán bộ, chiến sĩ (CBCS) nơi đây phải nỗ lực phi thường, vượt qua nhiều khó khăn đặc thù.

Trao đổi với PV Báo CAND, Thượng tá Lê Nho Tâm, Giám thị Trại tạm giam số 2 cho biết, một trong những thách thức lớn nhất của Trại tạm giam số 2 là việc quản lý cả 7 phân trại nằm rải rác trên địa bàn tỉnh Quảng Nam cũ. Điều này không chỉ gây khó khăn trong việc điều phối nhân lực, mà còn đòi hỏi công tác giám sát phải hết sức chặt chẽ, liên tục để đảm bảo an toàn tuyệt đối, ngăn ngừa các hành vi vi phạm kỷ luật. Với phương châm “Tăng cường kiểm tra, canh phòng cẩn mật”, thời gian qua, công tác quản lý, giáo dục tại Trại tạm giam số 2 luôn đảm bảo an toàn tuyệt đối, đúng quy định. “Việc quản lý nhiều địa điểm cùng lúc khiến chúng tôi phải tổ chức công tác luân chuyển, tuần tra, giám sát một cách khoa học. Mỗi phân trại đều có đặc điểm riêng về đối tượng, cơ sở vật chất nên yêu cầu cán bộ phải nắm rõ để có phương án xử lý phù hợp. Thêm nữa, do cơ sở vật chất của đơn vị được xây dựng đã lâu, trải qua hàng chục năm sử dụng nên đã xuống cấp, chật chội, trong khi số can, phạm nhân tiếp nhận ngày càng nhiều khiến công việc của anh em càng thêm vất vả”, Thượng tá Lê Nho Tâm đánh giá.

Sự phức tạp trong thành phần đối tượng cũng là một áp lực không nhỏ. Trại tạm giam số 2 không chỉ giam giữ những nghi phạm hay bị can, bị cáo đang chờ xét xử, mà còn quản lý cả những phạm nhân đang chấp hành án và những tử tù đặc biệt nguy hiểm. Điều này đòi hỏi CBCS phải có nghiệp vụ vững vàng, bản lĩnh chính trị kiên định và sự tinh tế trong cách tiếp cận, ứng xử. “Có những phạm nhân rất lì lợm, chống đối, có những người lại hoảng loạn, trầm cảm. Nhiệm vụ của chúng tôi là phải thấu hiểu tâm lý, tìm cách tiếp cận, tháo gỡ những nút thắt trong lòng họ, vừa nghiêm khắc nhưng cũng vừa phải nhân văn”, Thượng tá Lê Nho Tâm chia sẻ thêm.

Công việc của cán bộ trại tạm giam không chỉ là quản lý, mà còn là giáo dục, cảm hóa. Là người gắn bó với trại từ những ngày đầu thành lập năm 1998 đến nay nên hơn ai hết, Trung tá Nguyễn Văn Thành, Đội trưởng Đội Tham mưu - Hậu cần Trại tạm giam số 2, phụ trách y tế của Trại thấu hiểu những khó khăn, vất vả và cả những hy sinh thầm lặng mà mỗi CBCS của trại trải qua từng ngày. Không chỉ là người thầy thuốc, mà còn là người bạn tâm tình của nhiều phạm nhân, Trung tá Nguyễn Văn Thành tâm sự: “Nhiều người nói đây là nơi lạnh lẽo, nhưng chúng tôi luôn cố gắng mang đến hơi ấm tình người. Bản thân tôi đã có 3 lần đỡ đẻ ngay trong trại cho các can, phạm nhân nữ đã cho tôi nhiều cảm xúc khó tả. Khi nghe tiếng khóc của em bé, tôi thấy như có một mầm sống mới, một hy vọng mới được sinh ra. Khoảnh khắc ấy, tôi càng tin rằng ai cũng có thể thay đổi để tốt hơn”. Câu chuyện của Trung tá Nguyễn Văn Thành là minh chứng sinh động cho sự tận tâm, nhiệt huyết của những cán bộ nơi đây, họ không ngại khó khăn, nguy hiểm để hoàn thành sứ mệnh của mình.

Những nỗ lực của tập thể CBCS Trại tạm giam số 2 đã mang lại những kết quả đáng mừng. Nhiều phạm nhân sau thời gian cải tạo đã thực sự thay đổi tư tưởng, nhận ra lỗi lầm và quyết tâm làm lại cuộc đời. Phạm nhân Nguyễn Văn Tịnh (SN 1987, trú xã Núi Thành, Đà Nẵng), đang chấp hành án phạt tù 2 năm 6 tháng về tội trộm cắp tài sản, đã có những chia sẻ đầy xúc động: “Ngày mới vào trại, tôi nghĩ cuộc đời mình đã kết thúc. Nhưng chính sự tận tâm của các cán bộ, quản giáo đã giúp tôi thay đổi. Họ luôn bên cạnh động viên, chia sẻ để tôi có tâm lý vững vàng, cải tạo tốt. Có lúc tôi bệnh, cán bộ y tế đã thăm khám tận tình. Họ còn động viên, khuyên tôi nghĩ đến gia đình, cha mẹ. Giờ đây, tôi đã nhìn thấy tương lai. Tôi sẽ cố gắng cải tạo thật tốt để sớm được trở về với gia đình, làm một người công dân có ích cho xã hội”. Đáng trân trọng khi đây không phải là câu chuyện cá biệt.

Thượng tá Lê Nho Tâm cho biết thêm, để tăng cường công tác quản lý, giáo dục tại Trại tạm giam số 2, Ban Giám thị luôn quán triệt tinh thần mỗi cán bộ quản giáo không chỉ là người quản lý mà còn là người đồng hành, lắng nghe và tư vấn, giúp can, phạm nhân ổn định tâm lý, giải tỏa những vướng mắc, lo âu. Điều này đặc biệt quan trọng, qua đó giúp can, phạm nhân an tâm cải tạo và chuẩn bị tốt cho quá trình tái hòa nhập cộng đồng. Bên cạnh đó, Trại còn tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao để không chỉ giúp người chấp hành án rèn luyện thể chất, nâng cao sức khỏe mà còn tạo ra một môi trường lành mạnh, tích cực.

Điều này giúp họ giải tỏa căng thẳng, giảm bớt mặc cảm tội lỗi và nuôi dưỡng hy vọng vào tương lai. Công tác xét đặc xá cũng được Ban Giám thị Trại tạm giam số 2 thực hiện đúng quy định, công khai, minh bạch. Và với những phạm nhân sắp được ra trại, Ban Giám thị đều cho tham gia lớp tuyên truyền, giáo dục pháp luật và tư vấn kỹ năng sống để họ khi về với cộng đồng sẽ không bỡ ngỡ, có những kiến thức pháp luật cập nhật cần thiết để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật khi về với cộng đồng.