Dư luận bức xúc vì mức thu BHYT học sinh đầu năm

Tuy nhiên, đây là mức thu cho 15 tháng, tính từ tháng 9/2015 đến 12/2016, chứ không phải 12 tháng học như mọi năm. Hơn nữa, mức thu năm nay cũng có tăng hơn năm trước, từ 3% lên  4,5%, là thực hiện theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2015. Theo mức này, mỗi học sinh sẽ phải đóng 612.000 đồng cho 12 tháng, nhưng Nhà nước đã hỗ trợ 30%, nên mỗi học sinh chỉ còn phải nộp 70%, tức là 434.700 đồng.

Điều khác biệt ở năm nay còn là không thu BHYT theo năm học như trước, là từ tháng 9 năm nay đến tháng 9 sang năm, mà là thu theo năm tài chính, tức là từ 1/1 năm nay đến 31/12 năm sau, nên Bảo hiểm xã hội muốn thu gộp 3 tháng còn lại của năm 2015 với cả năm 2016. Với mức thu này, thẻ BHYT cũng sẽ có giá trị sử dụng từ tháng 9-2015 đến tháng 12-2016.

Về tổng thể, mức thu BHYT học sinh năm nay tăng khoảng 150 nghìn đồng. Vì thế, chỉ cần đóng cho 12 tháng, thì số tiền đã cao hơn trước. Điều này gây nên sự lo âu cho nhiều hộ khi có gia đình có  2-3 con đi học, lại phải nộp nhiều khoản cùng lúc trong dịp đầu năm học, nên sẽ rất khó khăn, nhất là với các gia đình lao động có thu nhập không cao. Lẽ ra, Bảo hiểm xã hội cơ sở nên linh động, tách ra thu làm nhiều lần, để không gây khó khăn cho các gia đình trong việc cho con em tham gia BHYT, thì lại cho thu gộp cả năm 2016 và 3 tháng còn lại của năm 2015, nên số tiền phải nộp gấp đôi so với mọi năm, khiến các phụ huynh bức xúc.

Để tháo gỡ vấn đề này, theo ông Lê Văn Khảm, Vụ phó Vụ BHYT (Bộ Y tế), cho biết, các trường có thể thực hiện bằng cách thu tách ra thay vì gộp lại một lần. Tức là, sẽ đóng nốt 3 tháng còn lại của năm 2015, sau đó lại đóng tiếp cho cả năm 2016. Cũng có thể đóng 3 tháng của năm 2015, năm 2016 chia làm hai đợt, mỗi đợt đóng 6 tháng, để tạo điều kiện cho các gia đình mua BHYT cho các con, như Hà Nội đã và đang triển khai. Nếu gia đình nào có điều kiện thì có thể đóng 15 tháng một lần. Thời hạn sử dụng của thẻ BHYT sẽ tương ứng với thời gian đóng tiền.

Riêng với học sinh là con Công an và bộ đội, thì đã được cơ quan của bố, mẹ mua thẻ BHYT cho, nên không cần phải mua tiếp BHYT ở trường học. Tuy nhiên, vì để hoàn thành 100% chỉ tiêu mua BHYT mà nhiều trường vẫn yêu cầu học sinh phải mua BHYT là không đúng. Do đó, ông Khảm nêu rõ: Các trường cần lập danh sách cụ thể, tránh trùng lặp. Nếu tiếp tục cấp thêm một thẻ BHYT nữa cho học sinh là con em lực lượng vũ trang là không đúng với quy định của Luật là mỗi người chỉ có một thẻ.

Với thực tế triển khai BHYT học sinh vừa qua, có thể thấy nhiều vấn đề. Ngay với học sinh là con em lực lượng vũ trang, dù đã có quy định cụ thể, nhưng nhiều trường vẫn không hiểu đúng hướng dẫn khi bắt học sinh vẫn phải mua ở trường. Lại nữa, việc bắt các gia đình thu gộp 15 tháng BHYT là chưa phù hợp với thực tế đa phần phụ huynh là người lao động, thu nhập không cao nên nộp một lúc số tiền BHYT như thế sẽ rất khó khăn, trong khi vẫn còn các phương án khác như thu làm nhiều lần.

Thực tế, nội dung này đã được Bảo hiểm xã hội Việt Nam hướng dẫn trong các văn bản gửi địa phương. Nhưng ở cơ sở đã không linh hoạt, dẫn đến triển khai thu trọn gói 15 tháng, gây nên sự phản ứng ở nhiều người. Hơn nữa, việc tăng mức đóng BHYT cũng như thu gộp này lại chưa được cơ quan Bảo hiểm xã hội tuyên truyền tốt trước khi thực hiện, khiến nhiều người không hiểu đã bức xúc, dù việc tham gia BHYT là cần thiết vì “ích nước lợi nhà”, đặc biệt là với những gia đình kinh tế khó khăn. Mà, việc thu BHYT làm nhiều lần, thay vì nộp một lần, đã là chủ trương thống nhất giữa Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam, sau khi có những ý kiến phản ánh nhiều hộ gia đình không có khả năng đóng BHYT một lần, nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho người dân tham gia BHYT, cũng là để thực hiện tốt chỉ tiêu hết năm 2015 có 75% dân số tham gia BHYT mà Chính phủ đã đề ra.

Gây nên dư luận ngay trong dịp đầu năm học về vấn đề BHYT, một lần nữa cho thấy ngành Bảo hiểm xã hội cần phải tăng cường cải tiến thủ tục hành chính để phục vụ nhân dân tốt hơn. 

Việc giảm hơn một triệu người tham gia BHYT trong những tháng đầu năm 2015 mà nguyên nhân chủ yếu là do những thủ tục hành chính rườm rà mà BHYT đưa ra, rồi đến nay, việc thu gộp BHYT trong khi mức thu đã tăng, càng cho thấy những người thực thi chưa thực sự sát dân, chưa linh hoạt trong ứng dụng chính sách để quyền lợi của người dân được đảm bảo tốt nhất.