Đồng bằng sông Cửu Long: Liên tiếp xảy ra sạt lở đất bờ sông

Tại Đồng Tháp, các xã Mỹ Đức Tây, An Hữu, Thanh Hưng, Bình Phú, Vĩnh Kim, Bình Trưng, Hội Cư, Long Tiên, Long Hưng, Ngũ Hiệp, Phú Hựu, Bình Hàng Trung, Mỹ Thọ, Tân Long và phường Mỹ Trà, xảy ra 70 vị trí sạt lở với chiều dài khoảng 7.878m.

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp đã khảo sát thực tế, có 48 vị trí sạt lở trên các tuyến kênh lớn, với chiều dài khoảng 6.240m, ước kinh phí khắc phục khoảng 481,6 tỷ đồng và 20 vị trí xảy ra sạt lở trên các tuyến kênh nội đồng với chiều dài khoảng 1.388m, ước kinh phí khắc phục khoảng 23,9 tỷ đồng.

Điển hình, ngày 8 và 12/8 vừa qua, tại khu vực kè chống xói lở bờ sông Tiền thuộc xã Thường Phước xảy ra sạt lở, sụt lún với chiều dài khoảng 350m, gồm 4 đoạn.

Tình hình sạt lở diễn biến hết sức phức tạp và khó lường, uy hiếp trực tiếp đến an toàn công trình phòng, chống thiên tai, hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hoạt động sản xuất của doanh nghiệp và giao thông đi lại của người dân. Các đoạn còn lại với chiều dài khoảng 2.450m tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, có thể xảy ra sụt lún, sạt lở bất cứ lúc nào.

Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp đã ký ban hành quyết định công bố tình huống khẩn cấp sạt lở bờ sông khu vực kè chống xói lở bờ sông Tiền để ứng phó và khắc phục hậu quả nhằm ngăn chặn, hạn chế mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra. Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất UBND tỉnh Đồng Tháp xem xét, phê duyệt số tiền hơn 327 tỷ đồng để khắc phục lún sụt, sạt lở khu vực kè chống xói lở bờ sông Tiền, với chiều dài 2.800m.

Trong đó, 59 tỷ đồng để khắc phục 4 đoạn có chiều dài khoảng 350m làm sụt lún đã gây hư hỏng phần mái kè, chân kè và lấn vào đường nhựa phía trong cần tiến hành xử lý, khắc phục khẩn cấp. Đoạn còn lại chiều dài khoảng 2.450m, với kinh phí khoảng 313 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Đức Thịnh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp đánh giá sạt lở diễn ra nhanh chóng, nhiều về số điểm sạt và nghiêm trọng về mức độ so với thời gian trước đó. Đối với sạt lở sông Tiền, sông Hậu, nguyên nhân chủ yếu do động lực dòng chảy tác động vào lòng dẫn có cấu tạo nền địa chất mềm yếu gây ra sạt lở. Sạt lở thường diễn ra ở những khu vực các cù lao và nơi dòng sông phân nhánh, khu vực nhập lưu của các nhánh sông, đoạn sông có luồng lạch không ổn định, nơi dòng sông hẹp, thắt cổ chai.

Các hoạt động của con người như nuôi trồng thủy sản dọc theo bãi bồi ven sông, xây dựng nhà ở, cơ sở sản xuất kinh doanh lấn chiếm mặt sông và sóng do các phương tiện thủy cũng gây ra tình trạng sạt lở cục bộ. Ngoài ra, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu (sụt lún đất, biến động lượng mưa, ảnh hưởng dòng thấm do mưa đầu vụ,…) cũng tác động đến quá trình sạt lở bờ sông trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.

Đối với sạt lở ở các kênh, rạch nội đồng, mật độ sông, rạch dày đặc với nhiều đoạn sông cong, nhiều ngã ba, ngã tư là những vị trí dễ bị sạt lở do dòng chảy đập thẳng vào bờ lâu ngày tạo hàm ếch kết hợp thủy triều xuống thấp kèm theo những đợt mưa to đầu mùa và phương tiện thủy lưu thông qua lại gây ra sạt lở.

Các tuyến đê kết hợp làm đường giao thông nông thôn thường nằm cặp theo các tuyến kênh, rạch không đảm bảo lưu thông. Khi đầu tư nâng cấp tuyến đê bao kết hợp làm đường giao thông, các địa phương thực hiện giải pháp thi công đào lòng kênh bơm cát từ đó phá vỡ kết cấu đất đồng thời mật độ phương tiện lưu thông nhiều góp phần làm lún sụp mặt đường và gây sạt lở,…

Những ngày qua, trên tuyến đê bao sông Măng (đoạn qua ấp Tân Phong 1, xã Tân Long Hội, tỉnh Vĩnh Long) xảy ra 3 đoạn sạt lở, với chiều dài khoảng 60m, gây ngập 15 nhà dân, tràn 8 ao cá và 5 ha vườn cây ăn trái. Do ảnh hưởng triều cường, mực nước dâng cao nên khả năng nước tiếp tục tràn vào gây ngập vườn cây ăn trái và nhà của người dân.

Ông Nguyễn Văn Hồng (ngụ xã Tân Long Hội) rất lo lắng vì có ao cá đang nằm ngay bên bờ sạt lở. “Ao nuôi cá tra khoảng 40 tấn đã giăng lưới chống tràn nhưng mực nước cao, nước ngoài sông tràn vào ao làm cá chết rất nhiều”, ông Hồng nói. Ông Trương Thành Phước, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Long Hội cho biết, tuyến đê bao sông Măng từng xảy ra sạt lở, địa phương đã đề nghị đơn vị thi công, chủ đầu tư có phương án gia cố.

Theo ông Lê Quang Răng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 124 điểm sạt lở, sụt lún bờ sông, bờ biển, với tổng chiều dài là 7.254m, gây ảnh hưởng đến 508 hộ dân.

Tổng ước thiệt hại do sạt lở, sụt lún là hơn 24 tỷ đồng. Sạt lở xảy ra nhiều tại các xã Hòa Bình (17 điểm), Quới Thiện (14 điểm), Phong Thạnh (12 điểm), Long Hồ (10 điểm),… UBND tỉnh Vĩnh Long cũng vừa công bố tình huống khẩn cấp sạt lở tuyến đê bao kết hợp làm đường giao thông ven sông Hậu thuộc xã Phong Thạnh.

Do tác động của dòng chảy mạnh kết hợp với mưa lớn kéo dài, triều cường dâng cao đã làm tuyến đê bao kết hợp làm đường giao thông ven sông Hậu xảy ra 9 đoạn sạt lở, tổng chiều dài 262m. Trong 9 đoạn sạt lở, có 3 đoạn sạt lở nghiêm trọng, khoét sâu vào bờ từ 5-7m, tạo hàm ếch dưới nền đường, mặt đường bị nứt. 6 đoạn còn lại bị sạt lở mất phần mái và taluy nền đường, sạt lở đã áp sát mặt đường nhựa.

Các đoạn sạt lở này không được thực hiện các giải pháp gia cố, khắc phục kịp thời, dự báo sạt lở sẽ tiếp tục mở rộng, đe dọa ổn định của tuyến đê bao kết hợp làm đường giao thông đang bảo vệ cho 884 ha đất sản xuất nông nghiệp của 1.036 hộ dân và 2 điểm trường tiểu học trên địa bàn xã Phong Thạnh.

Còn tại TP Cần Thơ, từ đầu năm 2025 đến nay, sạt lở bờ sông diễn biến phức tạp, với 41 điểm sạt lở, với tổng chiều dài gần 1.200m. Xã Phú Hữu là địa phương xảy ra sạt lở nhiều nhất, với 23 điểm sạt lở được ghi nhận, gây thiệt hại gần 2,5 tỷ đồng.

Trước tình hình sạt lở diễn biến phức tạp, UBND TP Cần Thơ chỉ đạo các sở, ngành, địa phương triển khai nhiều biện pháp ứng phó, kiểm tra các khu vực có nguy cơ sạt lở cao, đặc biệt là các xã nằm cặp sông Hậu như Châu Thành, Đông Phước, Phú Hữu.