Dự án sân bay Long Thành khó về đích đúng tiến độ

Lãnh đạo Bộ GTVT thừa nhận, khó khả thi hoàn thành Dự án thành phần 3 theo mốc tiến độ mà Chính phủ đề ra là vào cuối năm 2025.

Báo cáo tiến độ Dự án thành phần 3, Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành giai đoạn 1 của Bộ GTVT cho thấy, Dự án thành phần 3 “Các công trình thiết yếu trong cảng hàng không" có tổng mức đầu tư 99.019,2 tỷ đồng; chiếm 90,8% tổng mức đầu tư của toàn bộ Dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành giai đoạn 1.

Dự án có 16 gói thầu xây lắp và thiết bị. Đến nay, có 3/7 gói thầu đang thi công. Lãnh đạo Bộ GTVT đánh giá, các gói thầu trên khó hoàn thành trước ngày 31/12/2025 do gặp rất nhiều khó khăn chồng lấn công địa thi công, vật liệu xây dựng, nhân lực, khối lượng công việc rất lớn, tiến độ sản xuất, vận chuyển, lắp đặt thiết bị chuyên ngành hàng không phụ thuộc vào nhà sản xuất nước ngoài. Trên cơ sở báo cáo của Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV-chủ đầu tư), tiến độ có khả năng điều chỉnh gói thầu 4.7 (thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình sân đỗ máy bay nhà ga hành khách và các công trình khác) giá trị hợp đồng là 6.267 tỷ đồng; khởi công tháng 9/2024, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng tháng 8/2026.

Được khởi công tháng 10/2024, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng tháng 6/2026 với giá trị hợp đồng là 2.880 tỷ đồng, gói thầu 4.9 (hệ thống cung cấp nhiên liệu) đang được ACV cùng nhà thầu thi công phấn đấu rút ngắn tiến độ, hoàn thành trước ngày 30/4/2026. Gói thầu 5.10 (thi công nhà ga hành khách) giá trị khoảng 35.000 tỷ đồng; khởi công tháng 7/2023, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng 31/11/2026. Đây là gói thầu đường găng của dự án (tiến độ hợp đồng đã ký là 39 tháng). ACV đã làm việc cùng với liên danh nhà thầu Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam (liên danh VIETUR) và đánh giá tiến độ 39 tháng là gần như không thể rút ngắn do liên quan đến hợp đồng cung cấp và lắp đặt thiết bị chuyên ngành được sản xuất và nhập từ nước ngoài theo hợp đồng ký kết. Theo báo cáo của ACV, nhà thầu thông báo chỉ có thể nỗ lực rút ngắn đến ngày 31/8/2026 (với điều kiện bổ sung chi phí phát sinh do yêu cầu rút ngắn tiến độ khoảng 1.700 tỷ đồng).

Khẳng định gói thầu 5.10 được coi là huyết mạch, gói thầu 4.8 (cấp thoát nước, cấp điện, thông tin liên lạc...) được coi là các mạch chính của Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành và gói thầu 4.7 (sân đỗ máy bay) là những gói thầu quan trọng nhất, là đường găng của Dự án thành phần 3, tuy nhiên, lãnh đạo Bộ GTVT thừa nhận khối lượng công việc còn lại rất lớn, để thực hiện trong vòng một năm với khối lượng lớn như vậy là rất khó khả thi. Nguyên nhân được phía Bộ GTVT nêu ra là do phạm vi thi công giữa các gói thầu ở khu vực trung tâm đan xen và ảnh hưởng đến nhau, tiến độ bị kéo dài. Chủ đầu tư, Ban quản lý dự án đang tích cực giải quyết những xung đột trong quá trình thi công để giảm thiểu tối đa các ảnh hưởng này. Mặt khác, trong thời gian trước, vật liệu không ảnh hưởng đến các gói thầu, hiện nay, với sự triển khai đồng loạt các gói thầu ở khu vực Đồng Nai và TP Hồ Chí Minh, cộng với khối lượng các gói thầu rất lớn nên vật liệu xây dựng trở thành một trong những khó khăn lớn nhất của Dự án thành phần 3. Bộ GTVT đã yêu cầu ACV chỉ đạo các nhà thầu và Ban quản lý dự án tổng hợp để có số liệu báo cáo các cấp có thẩm quyền. Bên cạnh đó, các công việc trong ngành hàng không đều yêu cầu công nhân có tay nghề cao, do đó chỉ có các nhà thầu lớn, có đầy đủ năng lực mới đủ điều kiện tham gia và trúng thầu. Tuy nhiên, các nhà thầu lớn đều trúng thầu nhiều gói thầu trong dự án. Ngoài ra, các nhà thầu này cũng tham gia rất nhiều gói thầu giao thông khác nên việc tập trung nhân lực và thiết bị cho Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành rất khó khăn. Chính vì vậy, một số gói thầu (đặc biệt là gói thầu 4.8) triển khai rất chậm do chưa tập trung được nhân lực và thiết bị…

Với các khó khăn, vướng mắc trên, để có cơ sở đôn đốc chỉ đạo, Bộ GTVT với vai trò là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm, ngành Giao thông Vận tải đề nghị Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tổ chức họp cho ý kiến chỉ đạo đối với đề xuất kiến nghị của ACV đối với Dự án thành phần 3. Bộ GTVT cũng đề nghị Chính phủ cho phép ACV thực hiện thẩm quyền của người quyết định đầu tư khi triển khai đường cất, hạ cánh thứ 2 thuộc Dự án thành phần 3 để đẩy nhanh tiến độ. Bộ có trách nhiệm cùng ACV tổng hợp vào báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh (tổng thể) trình Chính phủ phê duyệt theo quy định.