Không được giấu thông tin về sự cố máy bay
Nghị định số 75/2007/NĐ-CP của Chính phủ quy định về việc điều tra sự cố, tai nạn máy bay dân dụng, nhấn mạnh nguyên tắc điều tra phải nhanh chóng, trung thực và không được giấu diếm thông tin. Sau hơn 18 năm đi vào cuộc sống, Nghị định vẫn được coi như một văn bản pháp lý quan trọng, đặt nền móng cho việc quản lý an toàn hàng không dân dụng, góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của các bên liên quan trong việc đảm bảo an toàn cho hoạt động bay.
Thống kê từ Cục Hàng không Việt Nam, tính đến thời điểm ngày 15/9/2025, số lượng máy bay đăng ký quốc tịch Việt Nam là 231 máy bay, tăng 10 máy bay so với năm 2024 và tăng 18 máy bay so với cùng kỳ 2024; số lượng trực thăng đăng ký quốc tịch Việt Nam là 28 trực thăng, giảm 01 trực thăng so với năm 2024 và cùng kỳ 2024.
Trong trong 9 tháng đầu năm 2025, Cục Hàng không Việt Nam đã nhận được 201 báo cáo an toàn bắt buộc (Mandatory Occurrence Report), xảy ra 56 sự cố có nguy cơ uy hiếp an toàn (1 mức B, 1 mức C và 54 mức D) và 145 vụ việc mức E, không xảy ra tai nạn hàng không. Số lượng sự cố tăng 24,4% (56/45) so với cùng kỳ năm 2024.
Theo Nghị định số 75/2007/NĐ-CP, người điều tra sự cố, tai nạn máy bay phải nhanh chóng, trung thực, khách quan khi điều tra sự cố, tai nạn; tuân thủ nghiêm ngặt sự chỉ đạo của người đứng đầu cơ quan điều tra sự cố, tai nạn máy bay về nội dung, phương pháp điều tra và thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn trong hoạt động điều tra.
Khi xảy ra sự cố, tai nạn máy bay, cơ quan điều tra sự cố, tai nạn máy bay có quyền công bố các thông tin về số hiệu chuyến bay, quốc tịch và số hiệu đăng ký của máy bay; tên của các thành viên tổ bay, trình độ và bằng cấp chính thức; lịch trình chuyến bay; tình trạng đủ điều kiện bay của máy bay; điều kiện thời tiết; tổ chức và nhiệm vụ của cơ quan điều tra sự cố, tai nạn; tiến trình điều tra; các thông tin thực tế về sự cố, tai nạn.
Các thông tin bao gồm: Lời khai của những người liên quan trong quá trình điều tra; thông tin trao đổi giữa những người liên quan đến khai thác máy bay; thông tin y tế và các thông tin cá nhân của những người liên quan đến sự cố hoặc tai nạn máy bay; ghi âm buồng lái và bản sao ghi âm đó; các ý kiến phân tích thông tin, bao gồm các thông tin của máy ghi dữ liệu chuyến bay; thông tin liên quan đến an ninh, quốc phòng không được phép công bố và chỉ được sử dụng cho việc điều tra sự cố hoặc tai nạn máy bay: Căn cứ vào tính chất sự cố hoặc tai nạn máy bay, cơ quan điều tra sự cố tai nạn máy bay công bố một phần hoặc toàn bộ báo cáo chính thức về điều tra sự cố tai nạn máy bay, trừ trường hợp điều tra sự cố hoặc tai nạn máy bay theo ủy thác của quốc gia khác.
Nghị định nêu rõ, trong thời hạn 72 giờ, kể từ thời điểm xảy ra sự cố máy bay, người khai thác máy bay, hãng hàng không, tổ chức bảo dưỡng, tổ chức thiết kế, chế tạo tàu bay, người chỉ huy máy bay, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ không lưu và Cảng vụ hàng không phải báo cáo Cục Hàng không Việt Nam theo mẫu quy định và phải lập sổ theo dõi, cập nhật thường xuyên các sự cố xảy ra đối với máy bay liên quan trong phạm vi quản lý của mình.
Ngoài ra, tại Phụ lục I được ban hành kèm theo Nghị định 75/2007/NĐ-CP cũng quy định rõ 16 sự cố máy bay dân dụng phải tiến hành điều tra gồm: máy bay gần va chạm với nhau nhưng bằng thao tác tránh nhau nên không bị va chạm hoặc tránh được tình huống nguy hiểm. Máy bay suýt đâm vào chướng ngại vật ở mặt đất. Hủy việc thực hiện cất cánh tại điểm tận cùng của đường cất hạ cánh hoặc tàu bay bị xông ra ngoài đường cất hạ cánh.
Cất cánh tại đầu mút đường cất hạ cánh hoặc bên ngoài đường cất hạ cánh. Hạ cánh hoặc định hạ cánh tại cuối đường cất hạ cánh hoặc bên ngoài đường hạ cánh. Hạ cánh tiếp đất quá sớm hoặc máy bay bị xông ra ngoài đường băng. Không đạt tính năng dự kiến trong quá trình cất cánh hoặc lấy độ cao.
Cháy hoặc có khói trong khoang hành khách, buồng hàng hoặc cháy động cơ được dập tắt bằng các chất cứu hoả. Sự cố buộc tổ lái phải sử dụng ô xy khẩn nguy. Nhiều hư hỏng xảy ra với một hoặc nhiều hệ thống của máy bay ảnh hưởng nghiêm trọng đến khai thác máy bay. Tổ lái mất khả năng làm việc trong thời gian tàu bay đang bay. Có vấn đề với nhiên liệu buộc tổ lái tuyên bố tình trạng khẩn nguy.
Hỏng hóc các hệ thống, các hiện tượng thời tiết khác thường hoặc khai thác tàu bay vượt giới hạn được phê chuẩn hoặc các tình huống gây khó khăn cho điều khiển máy bay. Hư hỏng cấu trúc hoặc động cơ bị tách rời nhưng chưa đến mức tai nạn. Hỏng cùng một lúc nhiều hệ thống trong đó có một hệ thống bắt buộc phải có dự bị để xác định hướng bay và dẫn đường. Các sự cố khác phải tiến hành điều tra theo quy định của ICAO.