Nhiều quyết sách kịp thời hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng bởi COVID-19
Ngay từ khi đại dịch COVID -19 xuất hiện, với việc nhìn nhận rõ những tác động đến kinh tế-xã hội, Chính phủ đã kịp thời có những biện pháp hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm dễ bị tổn thương có thể vượt qua đại dịch; trong đó có vai trò chủ đạo của các chính sách bảo hiểm xã hội.
Chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó
Mặc dù vẫn được xem là quốc gia có nền kinh tế vững nhất trong ASEAN hiện nay, đợt dịch COVID-19 mới nhất và các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt để phòng chống dịch cũng đang ảnh hưởng đến mức tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay. Đại dịch tại Việt Nam cũng phần nào gây xáo trộn chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo báo cáo ngày 1/9 của Công ty Anh Quốc IHS Markit, chuyên thu thập kết quả khảo sát chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) - một chỉ số tổng hợp đo lường kết quả hoạt động của ngành sản xuất, chỉ số này của Việt Nam đã giảm xuống còn 40,2% trong tháng 8, so với mức 45,1% trong tháng 7. Lý do là trong tháng 8, sản lượng đã giảm đáng kể vì nhiều nhà sản xuất phải tạm ngưng hoạt động, những doanh nghiệp khác thì bị khan hiếm nhân công và khả năng sản xuất bị hạn chế.
Cũng theo báo cáo của IHS Markit, tâm lý của giới doanh nghiệp trong tháng 8 cũng sụt giảm đến mức thấp nhất từ 15 tháng qua, do tính chất nghiêm trọng của đợt dịch lần này khiến nhiều doanh nghiệp nghĩ rằng hoạt động của họ sẽ còn bị hạn chế hơn nữa.
Tuy nhiên, Việt Nam đã rất chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó quốc gia đối với COVID-19 từ giai đoạn đầu của đại dịch cho đến hiện nay, trong đó có các kịch bản, các tình huống khẩn cấp khác nhau, từ đó huy động nguồn lực cần thiết. Việc này đã cho phép Chính phủ đi trước trong việc hoạch định chiến lược để ứng phó với đại dịch. Tiến sĩ Kidong Park, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết, với những gì đã và đang làm, Việt Nam đang đi đúng hướng trong việc quản lý các đợt dịch.
Theo nhiều chuyên gia quốc tế, sự chỉ đạo đứng đắn của Chính phủ tạo ra sự ổn định chính trị, đồng thuận trong nhân dân với lực lượng lao động dồi dào đa phần là người trẻ, có khát khao học tập, hội nhập, chiếm lĩnh khoa học công nghệ, lao động, làm giàu. Xu hướng chuyển dịch chuỗi cung và giải pháp Trung Quốc + 1 đã thúc đẩy các doanh nghiệp, tập đoàn lớn dịch chuyển đầu tư, sản xuất đến Việt Nam, kéo theo những nhiều điều kiện thuận lợivề hội nhập và chuyển giao khoa học, công nghệ.
Đại sứ Hà Lan tại Việt NamElsbeth Akkermany từng chia sẻ: "Hà Lan và Việt Nam là những đối tác kinh tế lâu năm. Vào những thời điểm khó khăn, đối tác chính là những người bạn. Và đó là tình cảm Hà Lan dành cho Việt Nam. Chúng ta là bạn bè và chúng tôi - Chính phủ Hà Lan cũng như cộng đồng doanh nghiệp Hà Lan đang làm ăn kinh doanh tại Việt Nam, sẽ tiếp tục sát cánh cùng Việt Nam trong cuộc chiến chống lại đại dịch".
Và những con số biết nói
Đương nhiên, những chỉ số đi xuống về kinh tế do tác động của COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân. Vì thế, sau Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 9/4/2020 và Nghị quyết số 154/NQ-CP ngày 19/10/2020 về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 1/7/2021 về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 đưa ra 12 chính sách hỗ trợ, trong đó nguồn từ quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ bảo hiểm thất nghiệp và quỹ bảo hiểm BH tai nạn, bệnh tật gồm: Chính sách giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; Chính sách tạm dừng đóng vào Quỹ hưu trí và tử tuất; Chính sách hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho người lao động. Kết quả triển khai đến nay, nhóm chính sách bảo hiểm có tổng kinh phí hỗ trợ là gần 5,1 nghìn tỷ đồng (chiếm 30,6% kinh phí dự kiến chính sách về bảo hiểm của Nghị quyết 68), hỗ trợ cho 378.690 đơn vị sử dụng lao động và trên 11,57 triệu người lao động.
Cơ quan Bảo hiểm xã hội đã rà soát và thông báo cho 378.060 đơn vị sử dụng lao động với gần 11,46 triệu người lao động được giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp từ tháng 7/2021 đến hết tháng 6/2022 với tổng số tiền tạm tính khoảng 4.322 tỷ đồng. Chính sách tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đã được thực hiện tại 54/63 tỉnh, thành phố trong cả nước với tổng số 630 đơn vị sử dụng lao động và 113.444 người lao động, tổng kinh phí 777 tỷ đồng (chiếm 9,2% kinh phí dự kiến ban đầu của chính sách này). Đối với chính sách hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho người lao động, có 17 đơn vị sử dụng lao động đã đề nghị cơ quan Bảo hiểm xã hội xác nhận hồ sơ đề nghị hỗ trợ cho 1.308 người lao động.
Gần đây nhất, ngày 24/9/2021, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 116/NQ-CP về chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, nêu rõ: Hỗ trợ bằng tiền cho người lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 từ kết dư Quỹ bảo hiểm thất nghiệp với mức từ 1.800.000 đồng/người đến 3.300.000 đồng/người); Giảm mức đóng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp cho người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch; thời gian thực hiện là 12 tháng, kể từ ngày 1/10/2021 đến 30/9/2022.
Bên cạnh đó, với việc tổ chức thực hiện các chính sách kịp thời, giảm tối thiểu các thủ tục hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, các gói hỗ trợ nêu trên đã kịp thời đến với người dân, người lao động và doanh nghiệp để có thể vượt qua những khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch.
Thống kê từ Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, tính đến hết ngày 1/11, đã có 8,34 triệu lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 được hưởng hỗ trợ từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp. Trong số này, lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp là 7,79 triệu người; đã dừng tham gia bảo hiểm thất nghiệp là 550 nghìn lao động. Tổng số tiền hỗ trợ đã được chi trả là 19.832 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã xác nhận danh sách cho hơn 2,22 triệu lao động của 61.532 đơn vị sử dụng lao động trong toàn quốc để hưởng các chính sách hỗ trợ. Trong số này có hơn 1,63 triệu người tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ việc không lương của 55.754 đơn vị; hơn 383 nghìn lao động ngừng việc để nhận hỗ trợ 1 triệu đồng/người của 4.300 đơn vị. 3.000 lao động được đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm của 26 đơn vị; hơn 70 nghìn lao động ngừng việc do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 của 947 đơn vị, được người sử dụng lao động vay vốn trả lương ngừng việc.
Ngoài ra, có hơn 106 nghìn lao động được người sử dụng lao động đề nghị vay vốn để trả lương phục hồi sản xuất (đối với người sử dụng lao động phải tạm dừng hoạt động) của 299 đơn vị. 29.790 lao động được người sử dụng lao động đề nghị vay vốn để trả lương phục hồi sản xuất (đối với người sử dụng lao động hoạt động trong lĩnh vực vận tải, hàng không, du lịch, dịch vụ lưu trú và đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng) của 206 đơn vị.