Sắm Tết thời 4.0
Không chỉ các chợ truyền thống, vài năm trở lại đây, phong trào mua sắm trực tuyến (online) đã bắt đầu “nở rộ”.
Đi chợ Tết online đã không còn lạ lẫm với mọi người. Chỉ cần ngồi một chỗ, dạo quanh các sàn thương mại điện tử, các hội – nhóm trên mạng xã hội facebook, zalo… là có được cả một cái Tết đủ đầy từ thực phẩm tươi – chín, rượu, bia, bánh kẹo đến những lẵng quà, hộp quà đẹp long lanh mang đi biếu người thân, họ hàng. Thậm chí, các siêu thị cũng có chợ online phong phú từ hàng sản xuất trong nước đến nhập khẩu, vận chuyển đến tận nơi cho người mua.
Tuổi thơ của mỗi người trưởng thành như chúng tôi, chợ Tết là những phiên chợ được mong chờ nhất trong năm, bởi nó sẽ mang đến những niềm vui mà bất cứ đứa trẻ nào cũng chờ đợi, từ một tấm áo mới, hay đơn giản chỉ là mấy quả pháo tép, quả bóng bay xanh đỏ, bó hoa thược dược nhiều màu sắc…
Chợ Tết hồi ấy là những sọt rau củ đầy ăm ắp dựng xen lẫn lồng gà, vịt kêu quang quác. Màu sắc của chợ Tết thật đa dạng khi góc này là vàng của quất cảnh, góc kia xanh ngắt những bó lá dong kèm lạt tre để gói bánh chưng, phía khác nữa lại là tưng bừng sắc màu của hoa lá. Đi chợ Tết không chỉ mua sắm mà còn để tận hưởng không khí háo hức khi Tết đến. Tôi còn nhớ như in một ngày cuối năm, bố chở tôi trên chiếc xe đạp Thống Nhất bon bon qua cầu Long Biên để vào nội thành (hồi ấy huyện Gia Lâm chưa chia tách thành quận Long Biên như bây giờ).
Tiếng xích líp xe đạp kêu rền rĩ vì cái xe quá cũ nhưng lúc ấy, sao tôi lại thấy như một bản nhạc tươi vui, bởi vì đón chờ tôi bên kia cầu Long Biên là chợ hoa phố Hàng Lược, là phố Hàng Mã rợp đồ trang trí, là sẽ được ghé qua chợ Đồng Xuân và thích nhất là được rẽ vào một hiệu sách nào đó mua cuốn truyện mà tôi thích.
Bây giờ mỗi lần đi sắm Tết, trong tôi có nhiều tiếc nuối khi không còn những cảnh chen chúc nhau đến tuột dép, không còn những nét dung dị, những món đồ đơn giản mà trẻ con sung sướng đến cả tháng như nắm bi ve, cái kẹp tóc nhựa hồng hay nắm chun… Nhưng phải thừa nhận rằng, cuộc sống hiện đại đã khiến đi chợ ngày Tết bây giờ văn minh hơn, đa dạng sự lựa chọn hơn nhiều. Đặc biệt, các bà, các chị nội trợ được giải phóng sức lao động bởi cần món gì, các chợ đều đã có sẵn, nấu chín tinh tươm.
Tuỳ theo nhu cầu mà lựa chọn, chỉ cần đi một vòng chợ là đủ cả mâm cỗ ngày Tết. Tết bây giờ, nhờ sự phát triển rầm rộ của chợ online mà mỗi kỳ nghỉ Tết, thời gian dành cho việc bày biện, nấu nướng được giảm đáng kể, mọi người trong gia đình có nhiều thời gian nghỉ ngơi, thảnh thơi đúng nghĩa “nghỉ Tết, chơi Tết” chứ không còn cảnh tối ngày 30 Tết, vẫn cứ phải “lặn ngụp” giữa bộn bề mổ gà, cuốn nem, ninh măng… Chỉ cần đặt hàng trên mạng trước Tết vài ngày, đến tận chiều 30 Tết, khách hàng vẫn được phục vụ tận tình.
Ngay từ cách Tết cả tháng, các vườn bưởi Diễn, vườn đào, vườn quất… đã “phủ sóng” trên facebook. Nhiều hộ nông dân, hộ kinh doanh còn lập fanpage chạy quảng cáo chào mời khách. Khách muốn mua đào, quất, chủ shop online sẽ chụp ảnh từng cây, từng cành gửi để khách lựa chọn, sau đó sẽ chuyển đến đúng loại người mua đã đặt.
Ngay cả những khu chung cư lớn nhỏ cũng đều có các group chợ online phục vụ cho cư dân. Nhiều người đã “nghiện” mua sắm online và bày tỏ cảm giác ngại khi phải chen chân trong các siêu thị sắm Tết rồi đứng chờ thanh toán cả tiếng đồng hồ. Mất thêm chút chi phí vận chuyển nhưng hàng hoá vẫn đầy đủ, được chở đến tận cửa nhà đã là sự lựa chọn của số đông các bà nội trợ hiện đại.
Nắm bắt được xu hướng tiêu dùng, các trang thương mại điện tử như Lazada, Tiki, Sendo… đã tung ra hàng loạt chương trình ưu đãi, khuyến mãi chào đón năm mới. Ngay cả giao diện cũng được trang trí ngập tràn sắc đỏ tươi vui, thu hút sự quan tâm của khách hàng. Hàng ngàn mặt hàng phục vụ cho Tết Nguyên đán Quý Mão được mời chào, giá cả cạnh tranh, thái độ phục vụ nhiệt tình, từ khâu tư vấn đến đóng gói sản phẩm của những gian hàng chính hãng được đảm bảo từ phía các sàn thương mại điện tử đã đem lại niềm tin cho người tiêu dùng.
“Mua sắm trực tuyến từ các chợ online của siêu thị, sàn thương mại điện tử còn tránh được việc bị “hét giá”, bị mắng vốn khi trót mặc cả nhiều. Mình chỉ việc chọn hàng cho vào “giỏ”, giá cả niêm yết công khai, rất dễ chịu. Từ lạng mộc nhĩ, nấm hương, cân miến đến thùng bia… đều có sẵn rất tiện. Mấy năm nay, tôi không còn cảnh tha lôi lếch thếch buộc trước, chằng sau mỗi khi đi chợ sắm Tết nữa rồi. Ngay cả Grab giờ cũng có “chợ”, tiện lợi vô cùng”, chị Nguyễn Thu Phương (Nguyễn Tuân, quận Thanh Xuân) chia sẻ.
Không chỉ các mặt hàng nhu yếu phẩm đồ khô, đồ trang trí, cây cảnh được bán online, các mặt hàng thực phẩm tươi sống hay chế biến sẵn cũng là lựa chọn phổ biến của người tiêu dùng thời 4.0. Cần gà lễ chỉ cần vào một trang facebook bán gà, khách hàng sẽ được tư vấn tận tình từ mổ phanh hay mổ moi, buộc cánh tiên… hoặc luộc sẵn đều được phục vụ chu đáo. Thậm chí nhiều người bán gà lễ còn tặng kèm khách một bông hoa hồng nhung để có thể bày gà ngậm hoa lên bàn thờ thắp hương ngày Tết. Khách cũng có thể lựa chọn luôn mâm cơm cúng trọn gói trên mạng, người bán sẽ ship đến tận nhà đầy đủ từ xôi, canh mọc, gà luộc, bánh chưng, nem rán… Và thời gian phục vụ bây giờ đã được đa số người bán hàng kéo dài đến tận chiều 30 Tết, để khách hàng có mâm cỗ tươm tất cúng đêm giao thừa.
Sau ngày rằm tháng Chạp (tháng 12), các chợ Tết online tấp nập, nhộn nhịp hơn bao giờ hết bởi nhu cầu của khách hàng không chỉ đặt các món đồ phục vụ cho 3 ngày Tết mà còn cả lễ cúng ông Công, ông Táo ngày 23 tháng Chạp. Dù đại dịch COVID-19 đã bắt đầu lui dần, cuộc sống đã trở lại bình thường nhưng 2 năm trải qua dịch bệnh hoành hành với những quãng thời gian phải giãn cách xã hội, hạn chế các hoạt động thương mại, dịch vụ… chợ online đã phát huy tác dụng. Nhà nhà đóng cửa, chỉ ngồi đặt hàng trên mạng và chờ shipper giao hàng với cách thức giao tiếp từ xa: Shipper sẽ đặt hàng xuống đất, đứng cách xa khách hàng tối thiểu 2m.
“Tết năm 2020, 2021, gia đình tôi phụ thuộc vào chợ online hoàn toàn. Vì sợ đi chợ, ra siêu thị đông người biết đâu lại lây Coronavirus”, anh Đặng Tiến Đoàn (phường Xuân Đỉnh, quận Bắc Từ Liêm) cho biết. Ngay cả mẹ anh, một người phụ nữ thích văn hoá truyền thống, luôn phản đối việc mua bán trên mạng vì theo bà cứ phải ra chợ, nhìn tận mắt, sờ tận tay mới tin tưởng cũng đã thay đổi quan điểm. “Mẹ tôi đã nhờ con dâu mua hộ bánh kẹo, hoa quả từ các cửa hàng bán online. Chỉ có nải chuối xanh bày mâm ngũ quả, cây giò lụa hay các loại rau xanh thì bà mới ra chợ lựa chọn”, anh Đoàn tiếp chuyện.
Không thể phủ nhận sự tiện lợi của hình thức mua sắm online. Tuy nhiên, nhiều người vẫn dành thời gian để đến các chợ truyền thống mua sắm mỗi khi Tết cận kề. Đó là thói quen, là cảm giác muốn được đắm mình trong không khí hối hả của những ngày cuối năm. Một số ít khác lo ngại vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm cũng như nguồn gốc hàng hoá khi mua sắm trên mạng.
Nhưng rõ ràng, mua sắm trên các chợ online đã trở thành thói quen, và xu hướng tiêu dùng mới, nhất là đối với lớp trẻ. Kinh nghiệm để mua được hàng chất lượng là chỉ nên lựa chọn các nhà cung cấp uy tín, những người bán hàng lâu năm, quen thuộc và có nhiều phản hồi tốt để mua hàng.
Lợi thế lớn nhất của mua sắm online đó là sự linh hoạt về thời gian, người tiêu dùng dễ dàng tham khảo và so sánh hàng hóa và giá cả, sau đó mới ra quyết định mua hàng. Và với đa dạng các loại hình chợ Tết online, sau cả một năm vất vả, bận rộn với công việc, kỳ nghỉ Tết của mỗi gia đình sẽ thư thả hơn, các thế hệ có nhiều thời gian để sum vầy, đi chơi Tết cùng nhau hơn. Tết cũng vì thế trọn vẹn hơn.