Sẵn sàng cho ngày đặc xá trang trọng, ý nghĩa
Ngày 29/4, Chủ tịch nước Lương Cường đã ký quyết định chính thức đặc xá cho 8.055 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và một người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025). Như vậy, có ít nhất 8.056 gia đình đang trong niềm vui chuẩn bị đón chào người thân trở về.
Niềm vui đó nhân đôi, nhân ba bởi mỗi phạm nhân còn bên nội, bên ngoại, bên vợ, bên chồng, tất cả đều ngóng chờ người thân trở về. Đêm nay, đêm mai chắc chắn sẽ là những đêm không ngủ của các phạm nhân được đặc xá, bởi sau những ngày xa cách, họ lại được trở về.
Các trại giam, trại tạm giam những ngày này, cờ hoa rực rỡ để kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam và chuẩn bị lễ công bố đặc xá cho các phạm nhân. Đây là một trong những nội dung công tác quan trọng trong việc thực hiện Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước. Theo đó, khi được đặc xá, các phạm nhân sẽ được phát quần áo, tiền lưu ký, tiền lao động sản xuất...
Những phạm nhân không có người đón, sẽ được các cơ sở giam giữ đưa ra bến xe để về nhà. Đối với các phạm nhân có tên trong danh sách đặc xá, sẽ được cán bộ thông báo, danh sách niêm yết công khai và được gọi điện về gia đình thông báo tin mừng.
Năm nay, ngày 3/3, Chủ tịch nước đã ban hành Quyết định thành lập Hội đồng tư vấn (HĐTV) đặc xá do Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hoà Bình làm Chủ tịch Hội đồng và các ủy viên là đại diện lãnh đạo các cơ quan: Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, TAND tối cao, Viện KSND tối cao, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam. Trong đó, Bộ Công an là cơ quan thường trực của Hội đồng. Ngày 7/3, HĐTV đặc xá đã ban hành Hướng dẫn số 21 để triển khai thực hiện Quyết định của Chủ tịch nước. Ngay sau đó, Bộ Công an - Cơ quan thường trực của Hội đồng đã tổ chức Hội nghị tập huấn về công tác đặc xá từ trung ương đến địa phương.
Tại các cơ sở giam giữ, các trại giam, Quyết định về đặc xá của Chủ tịch nước được niêm yết công khai tại các khu vực giam giữ, lao động của phạm nhân. Đồng thời phổ biến những quy định về công tác đặc xá đến toàn thể phạm nhân để họ tự liên hệ bản thân.
Ngoài việc tuyên truyền, các trại giam đã yêu cầu cán bộ quản giáo phụ trách đội tổ chức họp đội phạm nhân giới thiệu, bình xét và bỏ phiếu kín những phạm nhân đủ điều kiện, tiêu chuẩn đặc xá để chuyển lên hội đồng xem xét; sau đó các tổ liên ngành sẽ kiểm tra từng trường hợp cụ thể, nếu đủ điều kiện sẽ lập danh sách để trình Chủ tịch nước quyết định, đảm bảo không để lọt những người không đủ điều kiện vào danh sách đề nghị đặc xá và không để sót những người có đủ điều kiện nhưng không được đề nghị đặc xá.
Để chuẩn bị các điều kiện tốt nhất cho phạm nhân được đặc xá trở về tái hòa nhập cộng đồng, các cơ sở giam giữ đã tổ chức các lớp học tái hòa nhập cộng đồng. Yêu cầu phạm nhân cam kết sau khi được đặc xá sẽ trở về nơi cư trú, trình báo với chính quyền địa phương đúng thời hạn quy định.
Đồng thời, tuyên truyền, giáo dục để họ nhận thức đúng đắn về chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, Nhà nước để trở về địa phương sống lương thiện, không tái phạm tội; trang bị cho các phạm nhân những kiến thức, kỹ năng sống cơ bản để khi được đặc xá trở về cộng đồng, giúp họ xóa bỏ mặc cảm, làm ăn lương thiện, không tái phạm tội, phấn đấu trở thành công dân có ích cho gia đình và xã hội.
Đối với những phạm nhân chưa đủ tiêu chuẩn được đề nghị đặc xá lần này, qua công tác giáo dục giúp họ hiểu hơn về chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước, từ đó yên tâm cải tạo, cố gắng phấn đấu lao động, học tập, chấp hành tốt nội quy trại giam để sớm được trở về với gia đình và hòa nhập cùng xã hội.
Trực tiếp Trung tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an, Ủy viên Thường trực HĐTV đặc xá, Trưởng Ban chỉ đạo đặc xá Bộ Công an đã kiểm tra công tác thực hiện đặc xá tại nhiều trại giam như Quảng Ninh, Thanh Xuân, Thanh Phong…; làm việc với Cơ quan thi hành án hình sự nhiều địa phương, chỉ đạo cụ thể từng nhiệm vụ các đơn vị phải thực hiện. Sau khi các tổ thẩm định thẩm định xong hồ sơ đề nghị đặc xá do các trại giam gửi lên, Ban Chỉ đạo đặc xá của Bộ Công an do Thứ trưởng Lê Văn Tuyến chủ trì đã họp 2 phiên, cẩn thận xét duyệt từng hồ sơ để đảm bảo không sót lọt người trong diện được đặc xá nhưng không được đề nghị và những người không trong diện lại được đề nghị.
Nói về chính sách khoan hồng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, hoặc trong trường hợp đặc biệt.
“Nhân đạo và khoan hồng đối với người phạm tội là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Pháp luật thể hiện tính nghiêm minh đối với người phạm tội; kiên quyết trừng trị nghiêm khắc đối với những kẻ cầm đầu, chống đối, tội phạm nguy hiểm, đồng thời cũng khoan hồng, lượng thứ đối với người phạm tội thành khẩn, lập công chuộc tội, ăn năn hối cải và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho họ sửa chữa sai lầm, hoàn lương, trở lại cuộc sống bình thường, đóng góp cho xã hội” – Phó Thủ tướng Thường trực nhấn mạnh.
Đồng chí Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cũng đánh giá, đợt thực hiện đặc xá lần này, dù thời gian không quá dài, trong khi số lượng hồ sơ rất lớn, nhưng mà các bộ, ngành liên quan, đặc biệt là Bộ Công an - Cơ quan Thường trực của Hội đồng và TAND tối cao đã hết sức cố gắng, khẩn trương chỉ đạo, bảo đảm công tác đặc xá được thực hiện chặt chẽ, minh bạch, đúng quy định của pháp luật.
Tại Trại giam Vĩnh Quang là một trong các đơn vị được Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng giao nhiệm vụ giáo dục, cải tạo phạm nhân người nước ngoài. Quyết định đặc xá được đơn vị niêm yết bằng 4 thứ tiếng gồm tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Trung Quốc và tiếng Lào tại khu giam giữ, nơi học tập, lao động dành cho người nước ngoài; cử cán bộ giáo dục tập trung số phạm nhân người nước ngoài tại nhà học tập để tổ chức tuyên truyền, phổ biến cho tất cả được biết về điều kiện, tiêu chuẩn đặc xá.
Với những phạm nhân không biết viết tiếng Việt, cán bộ đơn vị hướng dẫn cho phạm nhân biết tiếng Việt viết hộ, phạm nhân người nước ngoài được đề nghị đặc xá ký, lăn tay điểm chỉ, cán bộ quản giáo phụ trách đội phạm nhân ký xác nhận vào đơn đề nghị đặc xá và bản cam kết theo mẫu quy định. Cán bộ quản giáo phụ trách đội tổ chức họp đội phạm nhân giới thiệu, bình xét và bỏ phiếu kín những phạm nhân đủ điều kiện, tiêu chuẩn đặc xá năm 2025 chuyển lên Hội đồng xem xét. Kết quả, Tổ thẩm định số 1 nghiên cứu, xét, đề nghị 251 phạm nhân đang thi hành án tại Trại giam Vĩnh Quang đủ điều kiện đặc xá, trong đó có 10 phạm nhân có quốc tịch nước ngoài.
Phạm nhân Ling Jin Jun, SN 1983, quốc tịch Trung Quốc cho biết, sau khi Chủ tịch nước có quyết định đặc xá, tôi và các phạm nhân khác đã được đọc quyết định đặc xá và hướng dẫn bằng tiếng Trung tại khu giam, được cán bộ trực tiếp tuyên truyền, hướng dẫn, thấy mình đủ điều kiện đặc xá nên phạm nhân đã đăng ký, viết đơn xin đặc xá để được hưởng sự khoan hồng của Nhà nước Việt Nam.
“Tôi gửi lời cảm ơn Đảng, Nhà nước Việt Nam và Hội đồng cán bộ Trại giam Vĩnh Quang, nếu được đặc xá lần này, tôi sẽ về nước, lao động chân chính để kiếm sống, không bao giờ tái phạm nữa” – Jun cho biết. Được biết, năm 2015, Jun cùng với 3 đối tượng khác vận chuyển ma tuý tổng hợp từ Trung Quốc vào Việt Nam tiêu thụ thì bị Công an TP Hà Nội bắt quả tang. Jun bị kết án 18 năm tù, đã thi hành án được 10 năm, 2 tháng, 29 ngày, được giảm án 4 lần, tổng thời gian 5 năm 7 tháng. Suốt quá trình thi hành án, Jun luôn chấp hành tốt nội quy, quy định, kết quả cải tạo luôn đạt khá, chính vì vậy, anh ta đủ điều kiện được đề nghị đặc xá. Nếu được Chủ tịch nước đặc xá lần này, Jun sẽ được đặc xá 2 năm, 2 tháng, 1 ngày.
Thi hành án tại Trại giam Nam Hà, phạm nhân Đỗ Văn Cường hân hoan khi cán bộ thông báo có tên trong danh sách được Chủ tịch nước đặc xá. Mấy hôm nay, ông ta không ngủ được, ngóng chờ quyết định của Chủ tịch nước, hôm nay khi biết tin chính thức có tên trong danh sách đã “thở phào nhẹ nhõm” bởi ngày tự do đã đến, ông có thể làm những việc mình còn dang dở, giúp đỡ vợ con có cuộc sống tốt hơn. Tạm biệt bạn cùng phòng, ông Cường động viên những người ở lại cố gắng cải tạo tốt để dịp sau có thể được đặc xá như ông.
Cánh cửa cuộc đời đã mở đối với những người biết ăn năn, hối cải, ngày mai, ngày kia họ được trở về, sẽ là những người tự do viết tiếp ước mơ của mình. Họ được Nhà nước cho vay vốn làm ăn, được tạo điều kiện để tái hoà nhập cộng đồng để không bao giờ lặp lại sai lầm…