Tiến sĩ kể chuyện làm giáo dục ngày đầu giải phóng

16:44 23/04/2025

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước, Nhà giáo ưu tú, PGS.TS Cao Minh Thì (nguyên Giám đốc Sở giáo dục - Đào tạo TP Hồ Chí Minh) lại bồi hồi nhớ lại những ngày tháng 4 của năm 1975, ông trở lại miền Nam tiếp quản Sài Gòn và bắt tay vào công cuộc “trồng người” những năm đầu giải phóng.

“Có phải bò tôi cũng vào miền Nam”

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng tại Cần Thơ, khi vừa học xong lớp tiểu học và đang là anh bộ đội thuộc biên chế của Trung đoàn Tây Đô thì một ngày cuối tháng 11/1954 Cao Minh Thì nhận lệnh tập kết miền Bắc.

Trở thành học sinh miền Nam trên đất Bắc, Cao Minh Thì xuất sắc thi đỗ vào Khoa vật lý của trường Đại học sư phạm Hà Nội và được giữ lại trường làm giảng viên vào năm 1960. Mặc dù có công việc và gia đình ổn định ở Hà Nội nhưng thầy giáo Cao Minh Thì vẫn luôn nung nấu trong lòng ý muốn đi B vì nỗi nhớ miền Nam luôn nóng bỏng trong tim. Năm 1964, ông làm đơn gửi Ban Thống nhất Trung ương trình bày nguyện vọng của mình nhưng được trả lời “không đi B, chuẩn bị sang Liên Xô nghiên cứu sinh”.

PGS.TS Cao Minh Thì (bên phải) thời điểm làm Giám đốc Sở Giáo dục - Đào tạo TP Hồ Chí Minh.

Tạm gác lại nỗi niềm khắc khoải về quê hương miền Nam, thầy giáo Cao Minh Thì lên tàu sang Liên Xô. Sau 4 năm miệt mài học tập, nghiên cứu, cuối cùng ông đã bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ Vật lý tại trường Đại học tổng hợp Lomonoxop với 40/40 phiếu đồng ý công nhận của toàn hội đồng. 

Tháng 2/1975, TS. Cao Minh Thì vẫn đang trong quá trình dưỡng bệnh ở Hà Nội thì ông Hồ Trúc, Thứ trưởng Bộ Đại học đến thăm và truyền đạt chủ trương: “Chuẩn bị đi Nam, đi được không?” Mừng quá, TS. Thì trả lời ngay: “Bây giờ có phải bò tôi cũng đi”.  

Ngày 25/4/1975, đoàn cán bộ đi tiếp quản lên chuyến bay từ sân bay Gia Lâm vào Đà Nẵng. Sau hai ngày nghỉ lại, đoàn di chuyển bằng xe ô tô trên Quốc lộ 1A thẳng tiến vào Nam. “Tôi nhớ rõ không khí của Sài Gòn ngày giải phóng hân hoan khó tả. Buồn vui lúc đó nhiều lắm. Ngày chiến thắng nghĩ đến hòa bình, mình được sống trong đất nước thống nhất rồi. Tôi gặp lại mẹ, vừa mừng, vừa thương, bà nghẹn ngào: “Ngày hôm qua mẹ có bảy đứa con, ba đứa hy sinh rồi, hai đứa bị giam ở Tổng Nha cảnh sát, hai đứa ngoài Bắc, tụi giặc tuyên truyền bị bỏ bom chết hết. Bỗng hôm nay về một lúc 4 đứa. Đây là niềm hạnh phúc lớn nhất trong suốt 20 năm chờ đợi của mẹ”.  

Làm giáo dục ngày đầu giải phóng

Trở vào miền Nam tiếp quản Sài Gòn, TS. Cao Minh Thì đã bắt tay ngay vào nhiệm vụ được giao. Ông cùng hơn 10 anh em về Bộ giáo dục của chế độ cũ ở đường Lê Thánh Tông (quận 1 ngày nay). 

Công việc tiếp quản đi vào ổn định, TS. Cao Minh Thì được phân công làm Trưởng Ban quân quản Trường Đại học giáo dục Sài Gòn (sau này là Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh). Sau đó được phân công làm Phó hiệu trưởng Trường Đại học sư phạm TP Hồ Chí Minh. Thời điểm này, trường còn vô cùng thiếu thốn, không có các cơ sở và trang thiết bị cần thiết để dạy và làm thí nghiệm. TS. Cao Minh Thì đã nhiều lần ra Hà Nội để xin và mua trang thiết bị rồi chất lên xe tải chở vào Sài Gòn. Ông mắc võng ngủ trên xe nhiều ngày đêm để giám sát những chuyến hàng cập bến an toàn, đầy đủ. Tuy nhiên, thiếu trang thiết bị không phải là việc khó khăn nhất vào thời điểm đó, mà vấn đề nan giải chính là thiếu đội ngũ giáo viên đủ năng lực và phẩm chất để đáp ứng yêu cầu tào đạo trong giai đoạn chuyển giao này. Việc đầu tiên, TS. Cao Minh Thì trực tiếp phụ trách khoa Tại chức, mở các khóa đào tạo giáo viên. Liên tục từ năm 1975 – 1981, trường đã hoàn thành các khóa đào tạo giáo viên cho thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

Năm 1981, TS. Cao Minh Thì được phân công làm hiệu trưởng Trường Cao đẳng sư phạm TP Hồ Chí Minh. Lúc này, đời sống của đội ngũ giáo viên vẫn còn nhiều thiếu thốn, phần đông đều phải làm thêm nghề tay trái để có thêm thu nhập. Bản thân hiệu trưởng Cao Minh Thì cũng phải mở một tiệm may nhỏ ở nhà, để “sáng thầy, chiều thợ, tối làm thơ”.

Tháng 3/2025, Nhà giáo Cao Minh Thì (bên phải) vinh dự đón nhận huy hiệu 65 năm tuổi Đảng.

Dù khó khăn, thiếu thốn thì tình yêu nghề giáo trong trái tim và huyết quản của TS. Cao Minh Thì chưa bao giờ nguội lạnh. Ngay cả khi ông giữ chức vụ Giám đốc sở Giáo dục và Đào tạo thành phố vào năm 1989, ông vẫn gác lại mọi thứ của riêng mình, vẫn miệt mài đi về cơ sở, làm những việc tỉ mỉ nhất như: tìm đất xây nhà trẻ, mở lớp bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nâng cao thu nhập cho giáo viên… Suốt cuộc đời làm nhà giáo của mình, ông luôn trăn trở ba điều: Thiếu trường, thiếu lớp, thiếu thầy. Chính vì những đau đáu ấy mà ông, dù đã 88 đời, 65 năm tuổi Đảng, cơ thể mang nhiều thương tật nhưng chưa bao giờ ông cho phép bản thân thôi cống hiến cho sự nghiệp “trồng người” của thành phố mang tên Bác.

Ngọc Hoa

Ngày 4/12, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét đối với Phạm Quang Thiện về tội “Làm, tàng trữ, phát tán, tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” quy định tại Điều 117 Bộ luật Hình sự.

Người ta đến với ngành tình báo theo nhiều con đường khác nhau, chủ yếu là tự nguyện, nhưng đôi khi cũng vì sự chỉ đạo của cấp trên. Anh hùng Liên Xô, phi công Ivan Lezjov là một ví dụ điển hình. Ông từng phản đối quyết liệt khi bị điều động sang công tác tình báo, thậm chí ông cho là mình bị lừa. Tuy nhiên, sau nhiều lần từ chối, cuối cùng, ông cũng chấp nhận mệnh lệnh, mở ra một chương mới trong sự nghiệp quân ngũ của mình.

Để phục vụ công tác điều tra, mở rộng vụ án và đảm bảo quyền lợi cho các bị hại đã bị các đối tượng chiếm đoạt tiền, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tuyên Quang đề nghị ai là nạn nhân của vụ lừa đảo với thủ đoạn như trên liên hệ với Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tuyên Quang qua đồng chí Nguyễn Văn Luật, điều tra viên thụ lý vụ án, số điện thoại 0855.683.839 để được giải quyết.

Nhóm các nước trung gian hòa giải trong vấn đề Gaza gồm Ai Cập và Qatar, cùng 6 quốc gia Hồi giáo khác, ngày 6/12 đã lên tiếng cảnh báo về kế hoạch của Israel liên quan đến việc mở cửa khẩu Rafah theo hướng một chiều, chỉ cho phép người Palestine rời khỏi lãnh thổ nhưng không được quay trở lại, đồng thời tiếp tục hạn chế hàng viện trợ nhân đạo vào Dải Gaza.

Chiều 6/12, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Cà Mau cho biết vừa thi hành lệnh bắt tạm giam đối với Nguyễn Hải Đảo (SN 1987, ngụ ấp Xóm Biển, xã Đất Mũi, tỉnh Cà Mau) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Ninh Bình đề nghị các cá nhân, người dân đã thỏa thuận, chi phí tiền cho Vũ Văn Linh, Vũ Văn Tính và cán bộ thuộc Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Ninh Bình, Cơ quan thuế tỉnh Ninh Bình có liên quan trong vụ án, liên hệ đến tại Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Ninh Bình trước ngày 31/12/2025

Ngày 6/12, UBND tỉnh An Giang cho biết, sau 5 ngày đêm thi công, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), Công ty Điện lực An Giang đã đóng điện thành công đường dây 110kV trên không, khắc phục sự cố cáp ngầm 110kV Hà Tiên – Phú Quốc; khôi phục cấp điện hoàn toàn cho toàn bộ khách hàng tại đặc khu Phú Quốc; hoàn thành trước 5 ngày so với kế hoạch. 

Ngày 6/12, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lâm Đồng xác nhận đã thực hiện lệnh bắt khẩn cấp Ức Kim Khoan, công chức Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam xã Phan Sơn về hành vi chiếm đoạt tài sản vào ngày 5/12. Công an Lâm Đồng cũng cho biết, thông tin Ức Kim Khoan chiếm đoạt 500 triệu đồng từ nguồn tiền hỗ trợ cho người dân bị thiệt hại do lũ lụt là chưa chính xác.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11/ 2025 tăng 0,45% so với tháng trước chủ yếu do giá thực phẩm tăng cao tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi mưa lũ sau bão; ăn uống ngoài gia đình tăng do chi phí nguyên liệu đầu vào và giá nhiên liệu tăng.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文