TP Hồ Chí Minh diễn tập ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân
Sáng 27/12, TP Hồ Chí Minh tổ chức diễn tập ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân trên địa bàn thành phố năm 2025. Cuộc diễn tập được tổ chức tại Bệnh viện Ung Bướu cơ sở 2 (số 12, đường 400, phường Tăng Nhơn Phú), có sự tham gia của nhiều lực lượng: Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Công an thành phố, Bộ Tư lệnh thành phố, Sở Y tế, Trung tâm Hạt nhân, các bệnh viện, Trung tâm Cấp cứu 115…
Đây là được xem là một bước kiểm tra quan trọng trong công tác quản lý rủi ro công nghệ cao tại TP Hồ Chí Minh, góp phần nâng cao năng lực phòng ngừa, sẵn sàng ứng phó và bảo đảm an toàn cho đô thị lớn nhất cả nước trong bối cảnh ngày càng gia tăng các hoạt động sử dụng công nghệ bức xạ.
Theo bà Nguyễn Hoàng Bảo Trân, Phó Giám đốc Sở KH&CN TP Hồ Chí Minh, là trung tâm kinh tế, KH&CN và đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước, hiện nay TP Hồ Chí Minh đang quản lý hơn 1.600 cơ sở bức xạ, với trên 3.000 thiết bị X-quang y tế, 866 thiết bị X-quang công nghiệp và hơn 1.040 nguồn phóng xạ các loại.
So với trước dây, số lượng thiết bị bức xạ đã tăng trên 70%, số lượng nguồn phóng xạ tăng gần 160%, đưa thành phố trở thành địa phương dẫn đầu cả nước về ứng dụng công nghệ bức xạ trong y tế, công nghiệp và nghiên cứu - đào tạo.
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn mà công nghệ bức xạ và hạt nhân lại, việc sử dụng các nguồn bức xạ, phóng xạ cũng tiềm ẩn nguy cơ xảy ra sự cố, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người, môi trường và an toàn xã hội nếu không được quản lý và ứng phó kịp thời.
Bà Nguyễn Hoàng Bảo Trân cho biết, những năm qua, trên địa bàn thành phố cũng đã xảy ra một số sự cố bức xạ, chủ yếu liên quan đến thất lạc, kẹt nguồn phóng xạ, phát hiện nguồn phóng xạ vô chủ hoặc nhập khẩu trái phép. Các sự cố này đều đã được xử lý kịp thời và chưa gây hậu quả nghiêm trọng, tuy nhiên, nguy cơ xảy ra sự cố bức xạ kết hợp với các tình huống phức tạp như tai nạn giao thông, cháy nổ, sập đổ công trình... là hoàn toàn toàn có thể xảy ra trong thực tế.
Do đó, công tác ứng phó không thể chỉ dựa vào một lực lượng, cũng không thể chỉ dừng lại ở văn bản, quy trình trên giấy, mà phải được kiểm chứng bằng diễn tập thực tế, sát tình huống, sát địa bàn và sát năng lực của từng đơn vị được thường xuyên.
Kịch bản diễn tập giả định là một vụ va chạm trong quá trình vận chuyển nguồn phóng xạ Iridium-192 (Ir-192) và dược chất phóng xạ của Bệnh viện Ung Bướu TP Hồ Chí Minh. Đây là một tình huống rất thực tế, bởi hoạt động vận chuyển nguồn phóng xạ phục vụ y tế là nhu cầu thường xuyên, gắn liền với công tác khám chữa bệnh cho người dân.
Tại hiện trường, các lực lượng sẽ triển khai hàng loạt biện pháp nghiệp vụ như phong tỏa khu vực, đo đạc mức độ phóng xạ, thu hồi và cô lập nguồn phóng xạ, sơ cấp cứu người bị ảnh hưởng, đồng thời đảm bảo an ninh trật tự và an toàn giao thông.
Cuộc diễn tập quy tụ sự tham gia của nhiều lực lượng chuyên trách bao gồm: Bộ Tư lệnh thành phố, Công an thành phố, lực lượng PCCC và cứu nạn cứu hộ, cùng ngành y tế và các đơn vị kỹ thuật về an toàn bức xạ, đơn vị điện lực. Các phương tiện, trang thiết bị chuyên dụng như xe chuyên chở nguồn phóng xạ, xe cứu thương, thiết bị đo suất liều, liều kế cá nhân và trang phục bảo hộ sẽ được huy động tối đa để phục vụ diễn tập.
Thông qua diễn tập, thành phố đặt ra những mục tiêu rất cụ thể: Kiểm tra tính phù hợp của các phương án ứng phó; đánh giá năng lực sử dụng thiết bị đo, khoanh vùng, kiểm soát nhiễm bẩn phóng xạ; đánh giá khả năng chỉ huy, điều hành và phối hợp liên ngành; và quan trọng hơn cả, là rèn luyện phản xạ, bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm của từng cá nhân khi sự cố xảy ra.
Cuộc diễn tập được tổ chức với mục tiêu trọng tâm là nâng cao ý thức trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong công tác bảo đảm an toàn bức xạ và an ninh nguồn phóng xạ… Bên cạnh rèn luyện kỹ năng cho các sở, ban, ngành, đợt diễn tập còn là cơ hội để cơ quan chức năng đánh giá thực tế những mặt đạt được và hạn chế. Từ kết quả này, thành phố sẽ bổ sung, điều chỉnh và cập nhật các nội dung phát sinh vào kế hoạch ứng phó để phù hợp với điều kiện thực tiễn hiện nay.
Tại buổi diễn tập, các bước đã được tiến hành nhanh chóng, an toàn và đồng bộ. Đặc biệt là bảo đảm an toàn tuyệt đối về tính mạng, tài sản của người dân cũng như các lực lượng tham gia…