Bông hoa thép của núi rừng Tây Bắc
Những chuyến công tác xa nhà, xác minh một vụ án kinh tế, bên chị luôn có một bờ vai vững chắc. Chính sự động viên, khích lệ ấy đã là nguồn động lực, giúp chị vừa hoàn thành nhiệm vụ được lãnh đạo đơn vị tin tưởng giao trọng trách, đồng thời làm tròn thiên chức của một người vợ, người mẹ. Ba năm liên tiếp, Thiếu tá Hải được công nhận là Chiến sỹ thi đua và được nhận nhiều bằng và giấy khen của các cấp về thành tích đấu tranh chống tội phạm trên lĩnh vực kinh tế.
Không phải ngẫu nhiên mà những vụ án kinh tế hóc búa, đòi hỏi trí tuệ và bản lĩnh của những điều tra viên dày dạn kinh nghiệm, tâm huyết với nghề, lãnh đạo Phòng PC 46 Công an tỉnh Yên Bái đều tin tưởng đặt lên vai Thiếu tá Hải. Hàng chục vụ án có thể được liệt kê như vụ tham ô tài sản, cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và mua bán hóa đơn xảy ra tại Công ty cổ phần Sứ kỹ thuật Hoàng Liên Sơn, gây thiệt hại hơn 16 tỷ đồng; vụ nhận hối lộ xảy ra tại nhà hàng 7C, thôn 2, xã Tân Thịnh, TP Yên Bái; vụ Nguyễn Thế Hưng cùng đồng bọn cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty cổ phần Khoáng sản Yên Bái… và gần đây nhất là đường dây đưa, nhận hối lộ, làm môi giới hối lộ và buôn lậu xảy ra trên địa bàn tỉnh Yên Bái và các thành phố khác từ tháng 4 đến tháng 10/2012. Từ những vụ án kinh tế được phát hiện và ngăn chặn kịp thời đã giúp thu hồi cho Nhà nước hàng chục tỷ đồng, ngăn chặn được hậu quả tiếp tục xảy ra, phần nào đã thể hiện bản lĩnh của một nữ cán bộ say nghề, thường được anh em trong đơn vị trìu mến gọi là “bông hoa thép”.
Tốt nghiệp Học viện Cảnh sát, Thiếu tá Hải về nhận công tác tại Đội Điều tra tội phạm về TTQLKT&CV Công an quận Ba Đình (Hà Nội), một địa bàn trung tâm của thủ đô Hà Nội. Những ngày đó, chị vừa làm vừa học vừa tự củng cố kiến thức.
Với sự kèm cặp của những lớp cán bộ đi trước, Thiếu tá Hải dần trưởng thành trong công việc. “Thuyền theo lái, gái theo chồng” sau khi kết duyên với một cán bộ Công an tỉnh Yên Bái (chồng của Thiếu tá Hải hiện đang là Phó phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Yên Bái), Thiếu tá Hải chuyển công tác tại Công an tỉnh Yên Bái.
Trải qua nhiều vị trí công tác khác nhau, năm 2004 theo pháp lệnh điều tra hình sự mới, chị được điều động về Phòng PC 46 Công an tỉnh Yên Bái. Tội phạm trên lĩnh vực kinh tế khác nhiều so với tội phạm hình sự, đó là những đối tượng có trình độ, từng “lên xe xuống ngựa”. Nhiều đối tượng bị bắt giữ từng là giám đốc, phó giám đốc hoặc giữ những trọng trách quan trọng trong các cơ quan, doanh nghiệp hoặc các tổ chức kinh tế… Ngoài mối quan hệ xã hội rộng, họ còn có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng. Trong khi đó, các vụ án kinh tế lại thường xảy ra trong một thời gian dài mới bị phát hiện, các hồ sơ và chứng từ đều đã được hợp thức hóa nhằm bòn rút tiền của Nhà nước. Để chứng minh được hành vi phạm tội, buộc chúng phải “tâm phục, khẩu phục” thật không dễ dàng.
“Đơn cử như việc xác minh một tấm hóa đơn thuế GTGT. Muốn chứng minh được hành vi phạm tội của đối tượng phải đến gặp từng người đã ký tên vào tấm hóa đơn đó”, Thiếu tá Hải kể lại.
Trở lại vụ Nguyễn Khắc Sơn cùng đồng bọn phạm tội tham ô tài sản… xảy ra tại Công ty cổ phần Sứ kỹ thuật Hoàng Liên Sơn. Trong vụ án này, Sơn cùng các bị can, trong đó có Nguyễn Thị Kim Hoa, nguyên kế toán trưởng đã có hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn, trong khi thực hiện nhiệm vụ, lập và ký khống 393 chứng từ thanh toán khống cho các đối tượng có liên quan, trong đó có việc sử dụng hoá đơn khống, hóa đơn tận dụng để rút tiền của Công ty cổ phần Sứ kỹ thuật Hoàng Liên Sơn. Trong quá trình điều tra vụ án này, Thiếu tá Hải đang mang thai cậu con trai thứ hai… Khi vụ án đang làm dang dở thì chị đến kỳ sinh nở. Để đảm bảo tiến độ điều tra, một điều tra viên khác được lãnh đạo đơn vị giao nhiệm vụ tiếp tục thụ lý vụ án song Sơn không làm việc, trước sau đều yêu cầu làm việc với điều tra viên Nguyễn Thu Hải. Vì thế, khi sinh con chưa đầy hai tháng tuổi và mặc dù đang trong thời kỳ được nghỉ thai sản, Thiếu tá Hải vẫn đến cơ quan làm nhiệm vụ.
“Trong vụ án này, khó khăn nhất là đấu tranh với Hoa”, Thiếu tá Hải chia sẻ với chúng tôi. Hoa là một kế toán có trình độ nghiệp vụ giỏi. Ngoài việc thông đồng với Sơn lập chứng từ khống, phiếu chi khống… sau đó mua hóa đơn GTGT khống để hợp thức hóa việc rút tiền Nhà nước, đối tượng này còn có hành vi “qua mặt” sếp, sửa phiếu chi để rút tiền hưởng chênh lệch. Vì thế, trong quá trình lấy lời khai, Hoa xấu hổ, khai báo quanh co và tâm trạng rất suy sụp. Vừa động viên thuyết phục, vừa đấu tranh bằng những chứng cứ dày công thu thập được, Thiếu tá Hải đã khuất phục được Hoa, buộc đối tượng phải khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Vụ án kết thúc điều tra đã đề nghị truy tố 6 bị can, giúp thu hồi cho Nhà nước gần 5 tỷ đồng.
Chỉ tính riêng trong năm 2012, được sự phân công của lãnh đạo đơn vị, Thiếu tá Hải đã tiến hành thụ lý, điều tra 5 vụ án với 14 bị can, trong đó đã kết luận điều tra, chuyển viện kiểm sát truy tố 4 vụ, 10 bị can. Mỗi vụ án kinh tế đều đòi hỏi trí tuệ của người điều tra viên tâm huyết với nghề.
Một trong những vụ án mà Thiếu tá Hải rất tâm đắc, hiện đang thụ lý điều tra: Vụ mua bán xe ôtô núp bóng Việt kiều hồi hương. Đây là loại tội phạm rất mới, lợi dụng kẽ hở và sự chồng chéo giữa các văn bản pháp lý, các đối tượng chính trong đường dây đã hình thành đường dây mua bán xe ôtô hạng sang từ Mỹ về Hà Nội. Đường dây này hoạt động khép kín, trong khoảng thời gian ngắn đã đưa trót lọt hàng trăm xe ôtô về Việt Nam, các đối tượng trong ổ nhóm đều là người thân trong một gia đình. Vụ án ban đầu chỉ là việc nhập hộ khẩu trái quy định cho các Việt kiều hồi hương, có sự tiếp sức đắc lựa của một số cán bộ là trưởng, phó Công an các xã. Khó khăn lớn nhất là việc xác định được mục đích của các đối tượng khi hợp thức hóa việc nhập khẩu… Để làm rõ được vụ án này, Thiếu tá Hải cùng đồng đội phải có mặt ở nhiều tỉnh, thành để xác minh.
Trong thực tiễn công tác, không ít lần nữ cán bộ trinh sát ấy phải đối mặt với sự mua chuộc, cám dỗ và phải đối mặt với không ít hiểm nguy… Mặt trận của họ là những “viên đạn có bọc đường” mà chỉ một chút yếu lòng có thể phải đánh đổi bằng một cái giá rất lớn. Với một người phụ nữ khó khăn ấy càng nhân lên gấp nhiều lần. Có những lần vì nhiệm vụ, nửa đêm chị phải lên đường, trong khi đó chồng chị cũng đang có chuyến công tác ở các tỉnh miền Tây của Yên Bái, lần theo một đường dây mua bán trái phép chất ma túy. Khi ấy, Thiếu tá Hải buộc phải gửi con ở nhà một người hàng xóm liền kề. Nói đến con, đôi mắt Thiếu tá Hải đầy trìu mến: “Con gái tôi vừa được giải nhất toán cấp tỉnh, giải ba môn tiếng Anh”. Bận rộn công việc nên chị và chồng đã rèn cho con ý thức tự giác. Chị là một người phụ nữ vừa hoàn thành việc nước, vừa đảm đang việc nhà