Gặp lại người chiến sĩ an ninh thời kỳ đất nước mới giành độc lập

Từ chiến sỹ cách mạng tuổi 14...

Theo giới thiệu của Đại tá Bùi Việt Dũng – Trưởng phòng Công tác chính trị, Công an tỉnh Hòa Bình, chúng tôi tìm đến nhà ông Trần Văn Lộc (84 tuổi), ở tổ 16, phường Chăm Mát (TP Hòa Bình), một trong số không nhiều cán bộ an ninh còn sống từ thời đất nước mới giành độc lập. Thực tình, cũng chẳng mấy người biết ông từng là một chiến sỹ an ninh kỳ cựu, mà người ta biết đến ông nhiều hơn ở cái nghị lực và tính ham học hỏi. Năm nay, dù tuổi đã cao, lại từng bị tai biến gây liệt nửa người, đi lại khó khăn, nhưng hằng ngày ông vẫn kiên trì luyện tập để có thể tự mình đi lại, tự mình làm những công việc giản đơn. Đặc biệt, chẳng mấy khi ông rời sách vở. Khi chúng tôi đến, ông vẫn miệt mài bên đèn sách. Ông tự hào: “Với vốn kiến thức tự học, tôi có thể đọc, dịch và viết được cả những bài luận bằng tiếng Anh. Mình không thể dừng việc học, việc đọc được, vì nếu dừng sẽ bị quên ngay. Tôi chỉ sợ mình quên đi những ký ức đẹp”.

Ông kể: “Chẳng biết đó có phải là số mệnh hay là một cơ duyên mà ngay từ khi còn nhỏ, lúc đang là học sinh cuối cấp lớp đệ nhất (tức lớp 5 bây giờ), khi tôi đang có kế hoạch đi ôn thi lên lớp đệ nhị thì có người đến nhận mở lớp dạy thêm để ôn thi. Nhưng lạ lắm, người ấy chỉ dạy chúng tôi một điều “độc lập hay là chết”. Bài học ấy đã giác ngộ cho tôi con đường cách mạng, tham gia cách mạng để được sống đời tự do”. Tham gia Cách mạng lúc 14 tuổi, đầu tiên ông làm liên lạc viên cho ông chú họ là Trần Quang Minh (tức Trần Nghìn) - khi đó làm cán bộ của Ban Cán sự Đảng tỉnh. Với vai trò là liên lạc viên, trong suốt thời kỳ chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền năm 1944, ông thường xuyên mang thư từ, tài liệu của đồng chí Trần Nghìn chuyển cho các cơ sở cách mạng ở Lạc Sơn một cách bí mật, đảm bảo an toàn tuyệt đối.

CMT8 thành công, ngày 29/8/1945, Ty Liêm phóng tỉnh được thành lập, theo sự phân công của Ủy ban Cách mạng lâm thời tỉnh, đồng chí Trần Nghìn được cử làm Trưởng ty Liêm phóng. Nhận thấy Trần Văn Lộc là người thông minh, mưu trí, gan dạ, dũng cảm, ông Trần Nghìn đã nhận cậu vào làm giao liên, trinh sát kiêm nhiệm vụ văn phòng. Thời kỳ đầu, cả Ty Liêm phóng có khoảng 20 người, trong đó ông là người trẻ nhất, khi ấy mới 15 tuổi.

...đến những chặng đường chiến công

Tuy là thành viên trẻ tuổi nhất của Ty Liêm phóng nhưng Trần Văn Lộc vẫn luôn là người xốc vác, chịu khó rèn luyện, học hỏi những người có kinh nghiệm trong hoạt động, đấu tranh cách mạng. Chính thái độ học tập nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm cao nên được giao nhiệm vụ gì, Trần Văn Lộc cũng đều hoàn thành tốt.

Nói về thời kỳ đó, ông nhớ lại: Sau khi CMT8 thành công, tình hình trật tự trị an trên địa bàn tỉnh hầu như không có gì phức tạp. Tuy nhiên, mối lo lớn nhất đó chính là các nhóm phản động đã nhen nhóm hoạt động chống phá cách mạng, âm mưu cướp chính quyền còn non trẻ của ta. Tuy vậy, với tinh thần cảnh giác cao, các chiến sỹ an ninh của Ty Liêm phóng đã phối hợp với nhân dân và các LLVT tỉnh lật tẩy bộ mặt phản động và trấn áp thành công nhóm phản động Đại Việt Quốc dân Đảng tháng 9/1945, tiêu diệt và bắt sống nhiều tên trong nhóm phản động; thu 80 súng trường, 2 súng trung liên. Tiếp đó, đến tháng 9/1945, những chiến sỹ an ninh của Ty Liêm phóng đã phối hợp cùng với bộ đội truy quét và bắt giữ tổ chức nhen nhóm phản động Việt Nam Quốc dân Đảng mới hình thành tại vùng Mường Vang (Lạc Sơn).

Bước sang năm 1946, trước vô vàn khó khăn nhưng những chiến sỹ an ninh ở Ty Liêm phóng vẫn luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm tích cực tham gia bảo vệ an toàn tuyệt đối cuộc tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, khôn khéo đấu tranh, ngăn chặn mọi hoạt động phá hoại, khiêu khích của các tổ chức phản động, cũng như trấn áp mạnh mẽ bọn lưu manh, côn đồ gây rối trật tự công cộng. Tiếp nối những chiến công đó, đến tháng 4-1946, lực lượng an ninh còn non trẻ của tỉnh đã tiếp tục làm nên một chiến công vang dội khi đập tan âm mưu cướp chính quyền của bọn phản động Đại Việt Duy Dân. Nói về chiến công này, ông Lộc kể lại một cách đầy hứng khởi: Được quân Tưởng hậu thuẫn, bọn tay sai người Việt đã ráo riết hoạt động thực hiện âm mưu cướp chính quyền. Trong đó, nổi lên là nhóm Đại Việt Duy Dân do Lý Đông A (tức Trần Khắc Tường) làm Đảng trưởng. Sau khi bị truy quét ở nhiều địa phương, Lý Đông A và đồng bọn đã rút chạy về vùng rừng núi Hòa Bình. Tại đây, chúng dùng mọi thủ đoạn lừa bịp để kích động, lôi kéo và phát triển lực lượng bằng thuyết “Đất nước thánh thần Đại Việt Duy Dân”, nghĩa là đất nước là của chung, của mọi người, ai cũng có quyền mưu bá đồ vương. Với thuyết này, chúng tuyên truyền về việc khôi phục chế độ nhà Lang ở miền núi. Đồng thời, còn tuyên truyền cả về chuyện mê tín dị đoan, thần thánh hóa tên Đảng trưởng... Bằng các thủ đoạn đó, Lý Đông A và đồng bọn đã xây dựng được căn cứ ở nhiều nơi. Và ở đâu chúng cũng lôi kéo được lang đạo đang tham gia chính quyền cách mạng, lang đạo có uy tín, các phần tử phản cách mạng và cả những người dân nhẹ dạ tham gia vào tổ chức phản động của chúng...

Sau khi phát hiện được hoạt động của tổ chức phản động Đại Việt Duy Dân, đặc biệt là kế hoạch dùng lực lượng có vũ trang đánh chiếm, cướp chính quyền ở Hòa Bình. Ty Liêm phóng đã tham mưu cho Ban Cán sự Đảng bộ tỉnh và Ủy ban nhân dân Cách mạng lâm thời tỉnh xin chủ trương của trên tiêu diệt tổ chức phản động Đại Việt Duy Dân trước khi chúng hành động. Thực hiện chỉ thị của Ban Cán sự Đảng và Ủy ban nhân dân Cách mạng lâm thời tỉnh, Ty Liêm phóng đã phối hợp với các LLVT trong và ngoài tỉnh tổ chức tấn công tiêu diệt tổ chức phản động Đại Việt Duy Dân ở khắp các châu trong tỉnh. Thắng lợi này đã loại trừ được mối hiểm họa tiềm tàng từ bên trong của bọn phản động với sự hậu thuẫn của quân Tưởng. Tiếp sau những chiến công này, ông Trần Văn Lộc đã cùng các đồng chí, đồng đội của mình tham gia nhiều đợt tấn công truy quét tội phạm, làm trong sạch địa bàn, chuẩn bị kháng chiến chống Pháp xâm lược... 

Được gieo vào tâm trí tinh thần yêu nước, niềm tin vào cách mạng để theo cách mạng từ khi 14-15 tuổi, cho đến nay, khi đã đi gần hết cuộc đời, ông Trần Văn Lộc vẫn luôn vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng. Ông bảo: “Suốt những năm làm cách mạng, theo cách mạng trong nghề cũng như trong đời, tôi luôn tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng. Bởi rõ ràng là còn Đảng thì còn lực lượng Công an, mất Đảng thì mất Công an. Còn Đảng nghĩa là còn mình, mất Đảng thì mình sẽ trở thành nô lệ”. Trong những năm tháng hoạt động trong lĩnh vực an ninh, ông cũng đã học được nhiều bài học. Nhưng có lẽ bài học đầu tiên về nắm chắc tình hình, không chủ quan, luôn luôn đề cao cảnh giác trước kẻ thù có lẽ sẽ mãi là bài học sâu sắc nhất. Cũng chính bài học đó đã đi theo ông suốt những chặng đường lịch sử từ khi đất nước mới giành độc lập cho đến những năm tháng hoạt động tình báo ở chiến trường miền Nam từ năm 1964 đến 1971; chiến trường biên giới Tây Nam, chiến trường Campuchia trong thời kỳ làm nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn thoát khỏi nạn diệt chủng Pol Pot. Cả sau này, khi giữ cương vị là Phó Giám đốc Thường trực, Bí thư Đảng ủy Công an tỉnh Hà Sơn Bình cho đến khi nghỉ hưu năm 1993, bài học đó luôn theo ông và được ông truyền lại cho con cháu, khi họ tiếp bước ông trở thành những chiến sỹ an ninh