Trung tướng, Giáo sư Nguyễn Xuân Yêm người thắp lửa và truyền cảm hứng

• Học viện CSND chung sức “Nâng bước em đến trường”
• Học viện CSND khai giảng hệ đào tạo thạc sĩ năm 2018
• Học viện CSND trao quà cho học sinh vùng mưa lũ

Khi bắt đầu viết những dòng đầu tiên về Trung tướng, Giáo sư Nguyễn Xuân Yêm, nguyên Giám đốc Học viện Cảnh sát nhân dân (CSND), tôi đã nhớ đến câu nói nổi tiếng của nhà văn Mỹ William Arthur Ward: “…Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”. Để làm được điều đó, người thầy cần một tầm vóc về khoa học uyên thâm, chuẩn mực về đạo đức và có nền tảng của tình yêu thương. 

Và tôi nghĩ, Giáo sư Nguyễn Xuân Yêm đã trở thành “người truyền cảm hứng” cho nhiều cán bộ, giảng viên và học viên. Thầy đã khơi dậy trong tập thể nhà trường một ngọn lửa của đam mê công việc và học tập, đưa Học viện CSND trở thành trường đại học được 2 lần đón nhận danh hiệu Anh hùng.

“Học viện CSND là nơi tôi phải đến!”

Giáo sư Nguyễn Xuân Yêm sinh trưởng trong một gia đình nghèo nhưng có truyền thống hiếu học. Bố đẻ thầy là cụ Nguyễn Nho, một cựu thanh niên xung phong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, một nhà giáo lão thành được nhiều thế hệ học trò kính trọng của vùng quê nghèo Đồng Thịnh, Sông Lô, Vĩnh Phúc.

Năm 1978, thầy Nguyễn Xuân Yêm tốt nghiệp Khoa Địa lý - Địa chất, khoá K19, chuyên ngành Địa hóa của Trường đại học Tổng hợp Hà Nội, nhưng rồi duyên phận đã đưa thầy trở thành một sỹ quan Cảnh sát nhân dân. Để giờ đây, ngành Công an có một Trung tướng, Giáo sư, một Giám đốc Học viện CSND - cơ sở giáo dục đào tạo hàng đầu của lực lượng CAND.

Hơn 40 năm công tác trong lực lượng Công an, Giáo sư Nguyễn Xuân Yêm có trên 24 năm đảm nhiệm các chức vụ lãnh đạo, chỉ huy, trong đó có gần 9 năm đảm nhiệm chức vụ Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện CSND. Thầy còn là Ủy viên Hội đồng chức danh Giáo sư Nhà nước, Chủ tịch Hội đồng chức danh Giáo sư ngành Khoa học An ninh 2 khóa 2009-2014 và 2014-2019. Năm 1996, khi mới 39 tuổi, thầy đã được phong chức danh Phó Giáo sư. Và chỉ sau 6 năm, thầy vinh dự được Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước xét tặng chức danh Giáo sư, một trong những Giáo sư khoa học xã hội trẻ nhất Việt Nam.

Trước khi về công tác tại Học viện CSND, Giáo sư Nguyễn Xuân Yêm đã trải qua nhiều đơn vị công tác nhưng như thầy nói: “Học viện CSND mới là nơi tôi phải đến”. Năm 2005, Giáo sư Nguyễn Xuân Yêm được lãnh đạo Bộ Công an giao nhiệm vụ về làm Phó Giám đốc Học viện CSND, và sau đó trở thành Giám đốc cơ sở đào tạo này. Ở đó, Giáo sư được phát huy tất cả những năng khiếu, sở trường, kinh nghiệm thực tiễn của bản thân.

Lấp dần những “khoảng trống”

Làm Giám đốc một học viện lớn, vinh dự bao nhiêu Giáo sư Yêm lại lo lắng bấy nhiêu bởi lúc đó Học viện CSND khó khăn bộn bề, gần như chưa “có tên” trong hệ thống các trường đại học danh tiếng của Việt Nam. 

Khuôn viên nhà trường quá nhỏ hẹp trong khi số lượng cán bộ, giảng viên, sinh viên rất đông; chỗ làm việc, học tập thiếu trầm trọng, ký túc xá không đủ chỗ cho sinh viên ở. Nhà trường chưa có thư viện theo đúng nghĩa. 

Nhưng điều làm Giáo sư lo lắng nhất là đội ngũ giảng viên trình độ cao của Học viện rất thiếu, đặc biệt yếu về năng lực ngoại ngữ. Suốt một thời gian dài, Học viện CSND hầu như “trắng” về hợp tác quốc tế.

“Sẽ bắt đầu từ đâu đây?”, câu hỏi đó khiến Giám đốc Nguyễn Xuân Yêm trăn trở. Với kinh nghiệm thực tiễn và một tầm nhìn xa, Giáo sư đã chọn điểm đột phá đầu tiên là đầu tư cho đội ngũ. Ông quan niệm “muốn có trò giỏi thì phải có những người thầy giỏi”. 

Cũng từ đó, một phong trào học tập, nâng cao trình độ, chuẩn hóa các chức danh bắt đầu lan tỏa trong Học viện mạnh mẽ chưa từng có. 100% giáo viên có nhu cầu đi học đều được Ban giám đốc Học viện tạo điều kiện tốt nhất. Cả trường phát triển phong trào học ngoại ngữ buổi tối (hiện giảng viên ở nhiều Khoa của Học viện đã có thể giảng dạy bằng tiếng Anh). 

Thầy Xuân Yêm còn quyết liệt trong việc nâng cao tính gương mẫu của người đứng đầu. Thầy luôn động viên cán bộ giảng viên trẻ và vạch cho họ một lộ trình phấn đấu để hoàn thiện các tiêu chí chức danh. Thầy tâm niệm, phải đối xử tốt nhất với đồng chí, đồng đội, với đội ngũ cán bộ trẻ. Sự quan tâm ấm áp, ân tình của thầy đã làm bừng lên khát vọng học tập nghiêm túc của nhiều cán bộ, nghiên cứu sinh...

Dưới sự chỉ đạo, động viên, khích lệ của thầy Xuân Yêm, phong trào nghiên cứu khoa học của nhà trường phát triển vô cùng mạnh mẽ. Học viện đã tổ chức hàng ngàn hội thảo khoa học, thực hiện các đề tài khoa học lớn. Học viện đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ phục vụ 4 chương trình lớn mà Chính phủ giao cho Bộ Công an chủ trì. 

Thầy đã đưa ra ý tưởng và chỉ đạo các đơn vị trong Học viện, tập hợp trí tuệ của các nhà khoa học trong và ngoài lực lượng cho ra đời các sản phẩm khoa học để đời, là cơ sở lý luận vô cùng quan trọng cho hoạt động đấu tranh phòng, chống tội phạm, đảm bảo trật tự an toàn xã hội. 

Đó là bộ sách Khoa học Công an Việt Nam gồm 8 tập; bộ sách Khoa học trinh sát Việt Nam 3 tập; bộ sách Khoa học hình sự Việt Nam 5 tập; bộ sách Tội phạm học Việt Nam 3 tập, và 5 bộ từ điển chuyên ngành: Từ điển Công an Nga - Việt, Anh - Việt, Việt - Lào, Trung - Việt, Pháp - Việt. Đây là 5 cuốn Từ điển nghiệp vụ đầu tiên được xây dựng trong lực lượng CAND Việt Nam.

Hạnh phúc vô giá của “một đời làm thầy”

Những ai đến Học viện CSND những ngày này đều cảm nhận một sự đổi thay vượt bậc, từ con người đến cơ sở vật chất, điều kiện đảm bảo việc đào tạo chất lượng của nhà trường. Trong nhiều thành quả ấn tượng đó đều mang dấu ấn đậm nét của thầy Nguyễn Xuân Yêm, mang lại một sức sống mới, một tầm vóc mới cho nhà trường.