Wyatt Earp: Cảnh sát trưởng cao bồi huyền thoại nước Mỹ

• Cressida Dick: Nữ cảnh sát trưởng đầu tiên của London
• Raymond Kelly: Cảnh sát trưởng số 1 thành phố New York
• Benjamin Ward - Cảnh sát trưởng da màu đầu tiên của New York

Ưa phiêu lưu mạo hiểm

Wyatt Berry Stapp Earp sinh ngày 19-3-1848, tại Monmouth, bang Illinois, Mỹ. Ông là người con thứ tư của ông Nicholas Porter Earp và người vợ sau, Virginia Ann Cooksey. Wyatt có 7 anh chị em ruột gồm: James, Virgil, Martha, Morgan, Baxter Warren, Virginia, Adelia và một người anh cùng cha khác mẹ là Newton.

Khoảng đầu năm 1850, ông Nicholas Earp cùng với cả trăm người khác di cư đến hạt San Bernardino, California, nơi ông dự định mua một nông trang để lập nghiệp. Cả gia đình đi đến Monmouth thì cô con gái Martha bị bệnh nặng. Gia đình phải dừng lại đây và mua một mảnh đất rộng 65 hecta tại Pella, bang Iowa. Cô bé Martha qua đời tại đây vào ngày 26-5-1856.

Cậu thiếu niên Wyatt Earp không thể chịu nổi cuộc sống đơn điệu trên ruộng đồng, khi mà 3 người anh trai là James, Virgil và Newton đã gia nhập phe ủng hộ chính phủ Liên bang miền Bắc (Union) trong cuộc nội chiến Mỹ. 

Với bản tính thích phiêu lưu mạo hiểm của mình, Wyatt lén rời khỏi nhà với ý định tham gia quân đội. Nhưng ý định ấy bị ông bố phát hiện và ngăn cản. Vài tuần sau, chiến tranh kết thúc và những người anh trai trở về nhà. Anh James đã bị thương nặng trong chiến tranh.

Cuối hè năm 1865, anh trai Virgil tìm được một công việc đó là tài xế lái xe ngựa chuyên chở hàng hóa, và Wyatt lúc này 16 tuổi đã theo làm phụ xe. Năm 1866, Wyatt trở thành người đánh xe ngựa chuyên nghiệp, vận chuyển hàng hóa đường dài cho Chris Taylor.

Năm 1868, Wyatt được thuê vận chuyển vật tư để xây dựng đường sắt Union Pacific. Tại đây, anh làm quen với cờ bạc và học đấm bốc trong khi vẫn làm công việc chuyên chở hàng hóa vật tư cho đường sắt. Lúc này Wyatt đã trở nên nổi tiếng nhờ chiến thắng trong các trận đấu quyền Anh. Và đặc biệt, anh đã làm trọng tài trước 3.000 khán giả trong trận so găng kinh điển giữa John Shanssey và Mike Donovan vào ngày 4-7-1869, tại Cheyenne, Wyoming.

Cảnh sát trưởng của nhiều thành phố

Sau đó, anh em nhà Earps di chuyển đến Lamar, Missouri, nơi cha họ, ông Wyatt Nicholas đang là Cảnh sát trưởng. Ngày 17-11-1869, ông Nicholas từ chức Cảnh sát trưởng và bổ nhiệm Wyatt vào vị trí của mình. 

Cuối năm 1869, Wyatt Earp có tình cảm cô Urilla Sutherland, con gái của chủ một khách sạn ở Lamar, và năm sau đó họ nên duyên chồng vợ. Thật không may, chỉ vài tháng sau Urillaqua đời vì sốt thương hàn khi đang mang thai.

Quá đau buồn, Wyatt từ chức cảnh sát và bán ngôi nhà của hai người, lang thang từ thị trấn này tới thị trấn khác. Cuối cùng, anh dừng chân ở thị trấn Pine Bluff, bang Arkansas. Wyatt bị bắt khi cướp tiền và ngựa của một khách qua đường và bị khép vào tội chết. May mà người cha xuất hiện kịp thời bỏ tiền ra để cứu lấy con trai.

Wyatt chuyển sang nghề săn bò rừng. Hội săn bò biết đến Wyatt như một xạ thủ cừ khôi nhất khu vực miền Tây. Thay vì cưỡi ngựa và dùng súng trường để săn bò, thì Wyatt lại dùng súng ngắn và đi bộ để săn con mồi.

Tại đây, Wyatt kết bạn với hai anh em nhà Bat và Ed Masterson. Vài năm sau, Wyatt trở thành Phó Cảnh sát trưởng của thành phố Wichita, bang Kasas. Rồi sau đó là Cảnh sát trưởng thành phố Dodge thuộc bang này. Bat và Ed trở thành Phó Cảnh sát trưởng. Do bản tính nóng nảy, Wyatt bị thuyên chuyển sang công việc mới là bắt bọn tội phạm trên các tuyến đường sắt và Ed lên thay vị trí của anh.

Trong một lần rượt đuổi Dave Rudabaugh, một tên tội phạm khét tiếng, Wyatt đã quen với tay súng Doc Holliday tại thành phố Fort Griffin, Texas. Họ nhanh chóng trở thành chiến hữu. Nhờ sự giúp đỡ của Doc mà Wyatt tóm được Dave Rudabaugh. Một thời gian ngắn sau đó, Wyatt nghe tin Cảnh sát trưởng Ed bị ám sát, anh quay trở về thành phố Dodge để giúp chính quyền trấn áp bọn tội phạm.

Cuộc đấu súng kinh điển tại OK Corral

OK Corral là một địa điểm thuộc thị trấn Tombstone, tiểu bang Arizona. Nơi đây sẽ không được mọi người biết tới nếu không có cuộc đấu súng kinh điển giữa anh em nhà Earps và băng đảng nhà Clanton-McLaury ngày 26-10-1881. 

Thời ấy, Tombstone là thị trấn khá giàu có nhờ phong trào tìm bạc ở vùng Tây Nam nước Mỹ những năm sau 1877. Tombstone là miền đất hứa cho những người tìm kiếm cơ hội làm giàu, nhưng cũng là thị trấn đầy bạo lực và bất ổn, do dân tứ xứ đổ về đây lập nghiệp.

Wyatt Earp xin nghỉ việc tại thành phố Dodge và đến thị trấn Tombstone để tìm kiếm cơ hội mới. Vì tại đây, hai anh em của ông là Morgan và Virgil đang làm Cảnh sát trưởng của thị trấn. Wyatt phụ tá cho anh trai Virgil, làm phó cảnh sát trưởng của thị trấn đầy bạo lực này.

Trong một cuộc đấu súng kinh điển của miền Tây hoang dã nước Mỹ diễn ra giống như trong phim cao bồi, một bên là cảnh sát, một bên là các tay súng cao bồi sống ngoài vòng pháp luật, anh trai và em trai của Wyatt một người đã bị thiệt mạng, một người bị thương nặng.

Wyatt Earp đã cùng chiến hữu Doc Holliday truy đuổi và tiêu diệt những kẻ sát nhân, trả thù cho anh và em trai trước khi họ từ giả thị trấn Tombstone.

Một biểu tượng văn hóa cao bồi của nước Mỹ

Sau khi rời thị trấn Tombstone, Wyatt Earp đi khắp các bang miền Tây và cuối cùng định cư tại California với người vợ sau là Josephine Marcus. Thời gian này, Wyatt Earp kinh doanh casino, khách sạn, khai thác mỏ và đầu cơ bất động sản, và bắt đầu viết hồi ký về cuộc đời mình.

Wyatt Earp bị bệnh nặng và mất vào ngày 13-1-1929, thọ 80 tuổi. Cuộc đời của ông vẫn còn sống mãi trong các tác phẩm văn học và điện ảnh. Cuốn “Wyatt Earp, Frontier Marshal” của tác giả Stuart N. Lake, xuất bản 1931 là cuốn sách thuộc dạng “bán chạy nhất” thời bấy giờ.

Đến nay, hầu hết người Mỹ biết về Wyatt Earp từ màn ảnh nhỏ. Những khán giả lớn tuổi có thể biết đến Wyatt Earp lần đầu tiên vào năm 1957 trong phim "Gunfight tại OK Corral",  sau đó là bộ phim truyền hình nhiều tập "The Life and Legend of Wyatt Earp". Khán giả Mỹ trẻ tuổi biết ông từ bộ phim "Tombstone" năm 1993, hoặc phim "Cảnh sát trưởng huyền thoại Wyatt Earp" năm 1994. Và mới đây nhất là bộ phim "Wyatt Earp: Legend of the West" năm 2017.