Vụ hoàn thuế cho dự án điện mặt trời “3 không” và sai phạm của loạt cán bộ Cục thuế Bình Phước
Trong vụ án hình sự “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Bộ Công thương và các tỉnh, thành đã được Cơ quan ANĐT Bộ Công an ra Kết luận điều tra và đề nghị truy tố các bị can vào ngày 28/5 và Kết luận điều tra bổ sung vào ngày 6/9 vừa qua, một loạt cán bộ thuế đã “dính” đến sai phạm trong việc hoàn số tiền thuế hơn 145 tỷ đồng cho dự án “3 không” là Dự án nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3…
Chỉ 4 tháng sau khi Dự án nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3 được hoàn thành, đưa vào khai thác, ngày 24/4/2021, chủ đầu tư dự án là Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3 đã làm thủ tục hoàn thuế tại Cục thuế tỉnh Bình Phước. Bộ hồ sơ hoàn thuế này được kế toán Nguyễn Thị Hà Vy và Đặng Hồng Loan gửi đến đoàn kiểm tra thuế thông qua email đến cá nhân các cán bộ thuế là ông Phan Văn Sang và ông Nguyễn Trung Thành để kiểm tra chứ không tiến hành kiểm tra tại trụ sở của công ty.
Ngày 25/5/2021, ông Nguyễn Duy Khánh, Cục phó Cục thuế tỉnh Bình Phước đã ký thông báo hồ sơ đề nghị hoàn thuế của Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3 thuộc diện kiểm tra trước, hoàn thuế sau và giao Phòng Thanh tra - Kiểm tra 3 giải quyết. Ngày 27/5/2021 ông Nguyễn Duy Khánh tiếp tục ký quyết định về việc kiểm tra thuế tại Công ty CP Năng lượng Lộc Ninh 3, đồng thời lập đoàn kiểm tra gồm ông Phan Văn Sang, Nguyễn Thành Trung, Dương Tú Hoàng và bà Nguyễn Thị Hạnh.
Ngày 31/5/2021, Phan Văn Sang với nhiệm vụ là trưởng đoàn kiểm tra đã ký văn bản phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng người. Theo đó Phan Văn Sang có nhiệm vụ kiểm tra hồ sơ pháp lý và xử lý kết quả kiểm tra. Nguyễn Thành Trung kiểm tra sổ sách, hóa đơn chứng từ liên quan đến doanh thu, thuế VAT đầu ra, đầu vào từ quý 4/2018 đến quý 4/2020 cũng như các kỳ trước, sau có liên quan. Ông Dương Tú Hoàng kiểm tra việc kê khai, nộp thuế vãng lai, thuế nhà thầu và tổng hợp số liệu kỳ hoàn thuế của doanh nghiệp. Bà Nguyễn Thị Mỹ Hạnh xác minh hóa đơn đầu vào từ quý 4/2018 đến quý 4/2020, nhập ứng dụng và lưu hồ sơ kiểm tra.
Thực tế dự án nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3 được xây dựng trái phép tại xã Lộc Tấn, huyện Lộc Ninh trên diện tích gần 149,6 ha đất rừng sản xuất thuộc quyền quản lý của Công ty TNHH MTV cao su Lộc Ninh. Diện tích đất xây dựng này không được cơ quan có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuế đất và chuyển mục đích sử dụng đất… Nhưng khi kiểm tra để hoàn thuế, các cán bộ thuế trong đoàn đã không phát hiện.
Ngày 14/7/2021, Phan Văn Sang và Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3 ký biên bản kiểm tra thuế, trong đó xác định rõ: Dự án nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3 được UBND tỉnh Bình Phước chấp thuận đầu tư, xây dựng tại xã Lộc Thạnh, huyện Lộc Ninh, diện tích hơn 160 ha. Nguồn gốc khu đất này là của Công ty Tân Tiến được UBND tỉnh phê duyệt dự án chuyển đổi rừng nghèo kiệt sang… trồng cao su (?!). Dự án có tổng vốn đầu tư 3.034 tỷ đồng, được UBND tỉnh phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường ngày 25/4/2019. Dự án được Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo thẩm định phê duyệt thiết kế cơ sở ngày 25/6/2019, thẩm định thiết kế kỹ thuật ngày 25/12/2019.
Ngày 26/11/2019, Sở Xây dựng Bình Phước có văn bản xác định dự án được miễn giấy phép theo quy định và ngày 18/12/2020 Cục Điều tiết điện lực Bộ Công thương đã cấp giấy phép hoạt động điện lực… Như vậy, ngay cả khi Dự án nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3 được xây dựng tại xã Lộc Thạnh thì việc xây dựng đã sai quy hoạch do đây là đất trồng cao su. Thế nhưng dù đã qua một loạt các cơ quan kiểm tra, cấp phép nhưng đã không cơ quan nào phát hiện ra Dự án nhà máy điện mặt “trời 3 không” được xây dựng ở một xã khác.
Tại Cục thuế tỉnh Bình Phước, sau khi Phan Văn Sang báo cáo kết quả kiểm tra và đề xuất, bộ hồ sơ hoàn thuế này qua một loạt các khâu xử lý của các phòng nghiệp vụ liên quan và lãnh đạo Cục thuế, ngày 21/7/2021 ông Nguyễn Duy Khánh ký lệnh hoàn trả số tiền hoàn thuế hơn 145 tỷ đồng vào tài khoản của Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3 tại Bangkok Bank - chi nhánh TP Hồ Chí Minh.
Liên quan đến sai phạm trên, Cơ quan ANĐT xác định, khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị hoàn thuế, Dự án nhà máy điện mặt trời Lộc ninh 3 chưa thực hiện các thủ tục pháp luật về đầu tư, xây dựng, đất đai, môi trường; chưa được cơ quan thẩm quyền kiểm tra, chấp thuận kết quả nghiệm thu; chưa đủ điều kiện để được hoàn thuế nhưng Cục thuế Bình Phước đã ban hành quyết định hoàn thuế cho Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3 vào ngày 20/7/2021 là trái với quy định của Bộ Tài chính và chỉ đạo của Tổng Cục thuế.
Hậu quả của việc hoàn thuế trên đã gây thiệt hại tài sản rất lớn cho ngân sách và hành vi của Phan Văn Sang đã phạm vào tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Đối với vụ việc hoàn thuế sai trái này, trong Kết luận điều tra bổ sung vào ngày 6/9 vừa qua, Cơ quan ANĐT đã Kết luận Nguyễn Duy Khánh, Trần Văn Định và Phạm Quang Vinh đã vi phạm vào tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” và đề nghị Viện KSND Tối cao truy tố các bị can trước pháp luật.