"Bình minh tồi tệ nhất cuộc đời tôi là đây"
Anh Mikhail Shcherbakov, một công dân Ukraine, đã chia sẻ như vậy trong khi xếp hàng chờ rút tiền ở một cây ATM trên đường phố Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine. Căn hộ của gia đình anh đã bị một mảnh tên lửa xuyên trần sớm hôm 24/2, thời điểm Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt nhằm "phi quân sự hoá" Ukraine.
Nếu hôm 24/2, Cao uỷ về An ninh và Chính sách Đối Ngoại Liên minh châu Âu (EU) Joseph Borell khẳng định, thời điểm Nga bắt đầu chiến dịch “phi quân sự hoá” Ukraine là “khoảnh khắc tồi tệ nhất của châu Âu kể từ Thế chiến II”, thì có lẽ đối với những công dân ở quốc gia này đó là “sớm bình minh tồi tệ nhất cuộc đời họ” như những gì anh Shcherbakov nói.
“Tôi tỉnh dậy bởi nhiều tiếng ồn lớn và nó giống như tiếng pháo, nhưng lại chẳng phải pháo hoa. Ngay lập tức tôi đã chạy sang phòng đánh thức mẹ mình. Rồi thứ gì đó phát nổ ngay sau lưng tôi. Một mảnh tên lửa đã xuyên qua trần nhà, chiếc máy tính và những cái tách gần đó bụi mù”, anh Shcherbakov vẫn rất bàng hoàng khi nghĩ lại.
AP dẫn lời một công dân Ukraine khác, bà Liudmila Gireyeva nói rằng bản thân đang tính đi về thành phố Lviv ở phía Tây Ukraine, sau đó sẽ cố sang Ba Lan để sống cùng con gái. “Chúng tôi, người dân Ukraine, đang đối mặt với chiến tranh và sự kinh hoàng. Liệu còn điều gì có thể tồi tệ hơn?”, bà buồn bã nói.
Những tác động đầu tiên của cuộc khủng hoảng mới nhất tại châu Âu đã quá rõ ràng. Và khi nói về một cuộc chiến, chắc chắn, dù hạn chế hết mức có thể, thương vong với dân thường là không thể phủ nhận. Tổng thống Zelensky cho biết, ít nhất 137 người Ukraine đã thiệt mạng vì giao tranh với Nga. Ở Ukraine, giờ chỉ thấy khói đen bốc lên từ các thành phố, còn những con đường nội đô vắng hoe.
Với những người chọn con đường rời quê hương, họ rút tiền mặt, đổ xăng đầy bình rồi hướng về tuyến cao tốc phía Tây, hy vọng sẽ sớm tới được biên giới với Ba Lan, Hungary, Belarus hay Slovakia… Còn những người không muốn rời đi hoặc không có điều kiện thì tìm tới các ga tàu điện ngầm để trú ẩn. "Không có nơi nào để đi cả, liệu chúng tôi có thể chạy đi đâu?", cô Anna Efimova nói tại một siêu thị.
Những hình ảnh mà truyền thông quốc tế đưa tin vào hôm Nga tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukraine cho thấy, người dân tập trung đông đúc ở các cửa hàng tạp hóa, mọi người đóng gói sẵn đồ đạc cần thiết như thuốc men và tài liệu. Nhiều gia đình và trẻ em tập trung dưới các ga tàu điện ngầm của thành phố, trò chuyện, chơi đùa và ăn tối. Mọi người mang theo chăn gối, túi ngủ, thú cưng và những bộ đồ xếp hình. Một số người dường như vẫn không tin được vào những gì đang xảy ra ở đất nước mình.
"Không ai tin chiến tranh sẽ nổ ra và họ sẽ tiến thẳng vào Kiev sớm thôi. Giờ đây, tôi chỉ cảm thấy mệt mỏi. Không thể tin vào những gì xảy ra, không thể tin được", Anton Mironov - người đang trú ẩn tại nhà ga cũ của Liên Xô cho hay.
Được biết, biên phòng Ukraine đã ra thông báo, toàn bộ công dân nam 18-60 tuổi bị cấm rời đất nước trong thời gian này. "Quy định có hiệu lực trong thời gian thi hành thiết quân luật. Chúng tôi yêu cầu các công dân chú ý đến thông tin này", thông cáo của lực lượng này có đoạn.
Tuy nhiên, sáng 25/2, chính quyền các quốc gia Đông Âu như Hungary, Czech, Ba Lan, đã ra tuyên bố nhân đạo, sẵn sàng tiếp nhận dòng người tị nạn từ Ukraine. Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cũng thông báo, Mỹ sẵn sàng tiếp nhận người tị nạn Ukraine và Washington đã chuẩn bị hỗ trợ các nước châu Âu tiếp giáp Ukraine xử lý làn sóng tị nạn từ cuộc xung đột hiện nay.
Không những vậy, các luật sư và nhiều tổ chức hoạt động vì người nhập cư cũng đang thúc giục chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden mở rộng hỗ trợ nhân đạo, còn gọi là chương trình tình trạng bảo vệ tạm thời, cho người Ukraine đang ở Mỹ để họ không bị trục xuất.
Theo nguồn tin từ các quan chức Mỹ, Kiev sẽ bị chiếm trong vòng 96 giờ kể từ khi Nga tấn công và giới lãnh đạo Ukraine sẽ đầu hàng trong thời gian 1 tuần. Một nguồn tin thân cận với chính quyền Tổng thống Zelensky cũng đồng ý với đánh giá của Mỹ rằng Kiev sẽ bị bao vây trong 96 giờ. Tuy nhiên, nguồn tin này không cho rằng chính quyền Ukraine sẽ sụp đổ.