BRICS và mục tiêu thay đổi trật tự thế giới từ đơn cực sang đa cực

09:20 30/07/2023

Được thành lập từ năm 2006, tới nay, sau chưa đầy một thập niên rưỡi, các quốc gia BRICS gồm: Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi đã chứng minh được những bước phát triển đáng kể. Cụ thể, năm 2022, BRICS đã vượt qua Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu (G7) về tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và về sức mua tương đương (PPP) vào năm 2018.

Ngày càng có nhiều quốc gia muốn gia nhập

Kể từ khi thành lập, BRICS đã trở thành nhóm đại diện cho nguyện vọng của các quốc gia đang phát triển nhằm thách thức quyền bá chủ kinh tế của tập thể phương Tây. BRICS đã thiết lập các lộ trình và thể chế hợp tác để đảm bảo khả năng chịu áp lực của các thành viên khi bên thứ ba gây tổn hại cho nền kinh tế của họ. 7 năm nữa, đến năm 2030, các quốc gia BRICS dự kiến sẽ chiếm hơn 50% GDP của thế giới, giúp củng cố hơn nữa vị thế với tư cách là khối kinh tế mạnh nhất trên thế giới. Với vốn kinh tế và ảnh hưởng chính trị ngày càng tăng, ngày càng có nhiều quốc gia trên thế giới muốn tham gia vào BRICS vì những mục đích khác nhau như về vấn đề tài chính, mở rộng ảnh hưởng và cả yếu tố liên quan đến Trung Quốc.

BRICS và mục tiêu thay đổi trật tự thế giới từ đơn cực sang đa cực -0
Ngày càng có nhiều quốc gia trên thế giới muốn tham gia vào BRICS.

Nhiều quốc gia châu Phi, như Ai Cập, Ethiopia, Zimbabwe, Algeria, Nigeria, Sudan và Tunisia, đã bày tỏ sự quan tâm đến việc gia nhập BRICS. Một số nền kinh tế ở Mỹ Latinh, Trung Đông và Đông Âu cũng đang mong muốn trở thành thành viên, chẳng hạn như: Saudi Arabia, Belarus, Iran, Mexico, Syria, Thổ Nhĩ Kỳ và Venezuela. Năm ngoái, Argentina cũng cho biết, họ đã nhận được sự ủng hộ chính thức của Trung Quốc trong nỗ lực gia nhập BRICS. BRICS ngày càng trở nên hấp dẫn như một nền tảng mới cho ngoại giao và tài trợ phát triển. Theo các nhà quan sát, nhiều quốc gia, đặc biệt là những quốc gia ở châu Phi, coi đây là một tổ chức có thể thách thức cấu trúc quản trị toàn cầu do Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) chi phối.

Ông XN Iraki, Giáo sư kinh tế tại Đại học Nairobi, cho biết, nhiều quốc gia coi BRICS là cơ hội để thoát khỏi sự thống trị của phương Tây cả về kinh tế và chính trị. Theo ông, Trung Quốc và Ấn Độ là những cường quốc mới nổi và coi châu Phi là “sân chơi mới” của họ. “Họ có thể sẽ cạnh tranh với nhau để gây ấn tượng với châu Phi thông qua viện trợ, các khoản vay ưu đãi hoặc thương mại. Thành viên mới cũng sẽ là một vấn đề quan trọng”, ông nói. Trong khi đó, ông Cameron Hudson, cộng tác viên cao cấp tại chương trình châu Phi của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nhận định, BRICS đã mang đến cho các quốc gia châu Phi một con đường khả thi để tạo đòn bẩy và ảnh hưởng quốc tế. Theo vị chuyên gia này, rõ ràng các nước châu Phi quan tâm đến một thế giới đa cực hơn, mang lại cho họ cơ hội lớn hơn để định hình các vấn đề có ảnh hưởng đến họ, từ biến đổi khí hậu đến tài chính cho phát triển hay chính trị toàn cầu.

Vị chuyên gia lưu ý, nhiều người coi BRICS là một cách khác để giúp thúc đẩy những lợi ích đó, bên cạnh những nỗ lực cải cách các công cụ quyền lực toàn cầu hiện có tại Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20), Liên hợp quốc, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB). Về phần mình, cựu quan chức Nhà Trắng Joe Sullivan cũng thừa nhận rằng, nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước ở châu Phi, từ lâu đã mong muốn có một tổ chức đa phương phản ánh lợi ích của “Nam bán cầu”. Ông nói: “Trong BRICS, họ nhìn thấy khả năng giấc mơ này trở thành hiện thực và họ háo hức trở thành một phần của khối”.

Thay đổi trật tự thế giới

Với việc các thành viên của khối có tổng GDP hơn 26.000 tỷ USD, chiếm 41% dân số và 26,7% diện tích đất của thế giới (39,7 triệu km2), đồng thời thành viên của BRICS cũng là những cường quốc kinh tế và công nghệ hàng đầu thế giới (Trung Quốc) và cường quốc quân sự (Nga), ngày càng xuất hiện nhiều nỗi thất vọng về sự thống trị của phương Tây đối với các hệ thống tài chính quốc tế. Điều này đã được nhấn mạnh trong cuộc trao đổi tại Hội nghị Thượng đỉnh về Hiệp ước tài chính toàn cầu mới, được tổ chức tại Paris (Pháp) vào tháng 6 vừa qua, nơi các nhà lãnh đạo từ “Nam bán cầu” bày tỏ mối quan ngại của họ. Phát biểu tại sự kiện, Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva nói: “Một số người cảm thấy sợ hãi khi tôi nói rằng chúng ta cần tạo ra các loại tiền tệ mới cho thương mại... Vì vậy, đây là một cuộc thảo luận nằm trong chương trình nghị sự của tôi và có thể sẽ diễn ra tại cuộc họp BRICS... Chúng ta sẽ cần có thêm nhiều đối tác châu Phi tham gia”.

Trong khi đó, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa nêu rõ: “Khi chúng ta dự Hội nghị Thượng đỉnh BRICS vào tháng 8 tới, vấn đề tiền tệ sẽ nằm trong chương trình nghị sự hàng đầu. Vì vậy, chúng ta sẽ tiếp tục thảo luận về điều đó”, đồng thời nhấn mạnh rằng, cần một sự đồng thuận mạnh mẽ về cải cách cấu trúc tài chính toàn cầu.

Về phần mình, ông Anil Sooklal, Đại sứ lưu động của Nam Phi về châu Á và BRICS, thừa nhận: “BRICS đã trải qua một quá trình được thúc đẩy do xung đột, các biện pháp trừng phạt đơn phương. Thời của một thế giới lấy đồng USD làm trung tâm đã qua, đó là một thực tế. Ngày nay chúng ta có một hệ thống thương mại toàn cầu đa cực”. Theo ông, quá trình giới thiệu một loại tiền tệ chung sẽ đòi hỏi sự đầu tư và thương mại lẫn nhau mạnh mẽ hơn trong BRICS. Do đó, Đại sứ Anil Sooklal nêu rõ, các cuộc thảo luận tại Hội nghị Thượng đỉnh vào tháng 8 tới sẽ thảo luận về việc tăng cường tương tác trong giao dịch bằng đồng nội tệ vì “các quốc gia muốn có sự linh hoạt cao hơn và ít phụ thuộc hơn vào đồng USD”.

Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nằm trong số các nhà lãnh đạo BRICS đã đưa ra ý tưởng về một đồng tiền chung cho khối này nhằm thách thức sự thống trị của phương Tây đối với tài chính toàn cầu trong bối cảnh Moscow bị áp đặt lệnh trừng phạt liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine vào năm ngoái. Giới chuyên gia cho rằng, các đối thủ lớn về kinh tế của BRICS là Trung Quốc và Ấn Độ chắc chắn sẽ tìm ra những ưu điểm của đồng tiền BRICS trước khi có thể đạt thỏa thuận phù hợp với lợi ích của tất cả các bên. Các cuộc thảo luận này chắc chắn đang được tiến hành. Họ dự đoán, loại tiền này có thể được giao dịch cho nhiều loại hàng hóa và hoạt động như một loại tiền kỹ thuật số cho thương mại giữa các quốc gia. Động thái tạo ra đồng tiền BRICS hứa hẹn củng cố đáng kể vị thế của khối trong các vấn đề toàn cầu.

Sự hội nhập không ngừng của BRICS, đặc biệt là khả năng tạo ra giải pháp thay thế đồng USD, có nguy cơ “hạ gục” Washington về sức mạnh kinh tế toàn cầu. Giới chuyên gia nhận định nếu các thành viên BRICS có thể gạt bỏ những bất đồng sang một bên và hợp tác vì lợi ích của tất cả các thành viên, thì trật tự thế giới công bằng và toàn diện hơn có thể trở thành hiện thực. Điều đó thể hiện rằng, mục tiêu của BRICS không phải là gây thiệt hại hoặc hủy hoại Mỹ và các nước phương Tây khác về kinh tế hoặc chính trị. Thay vào đó, mục tiêu của BRICS chính là thay đổi trật tự thế giới từ đơn cực sang đa cực.

Khổng Hà (tổng hợp)

Chiều 29/5, với 461/463 đại biểu Quốc hội (96,44% tổng số đại biểu) biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội. Nghị quyết giao chủ đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân không sử dụng vốn đầu tư công.

Ngày 29/5, Công an tỉnh Thái Bình cho biết, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thái Bình đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “Đánh bạc” và “Rửa tiền”, khởi tố 14 bị can về tội “Đánh bạc” quy định tại Điều 321 Bộ luật Hình sự, khởi tố 7 bị can về tội “Rửa tiền” quy định tại Điều 324 Bộ luật Hình sự.

Mặc dù gia đình người lái xe tải tông sập nhà dân khiến hai đứa trẻ thương vong đã tích cực khắc phục hậu quả, xây dựng lại căn nhà và bồi thường dân sự cho gia đình nạn nhân, nhưng hành vi của lái xe đã cấu thành tội phạm nên phải khởi tố theo quy định pháp luật.

Ngày 29/5, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 4755/VPCP-CN truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về việc lựa chọn nhà thầu thi công xây dựng Gói thầu xây dựng đường cao tốc thuộc Dự án đường bộ cao tốc TP Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành (đoạn qua tỉnh Bình Phước).

Ngày 29/5, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai cho biết, đang tạm giữ hình sự 3 đối tượng Mai Xuân Tưởng (SN 1992), Mai Văn Đức (SN 1994) và Quảng Tấn Hưng (SN 1992) để điều tra về hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả.

Ngày 29/5, Công an tỉnh Hòa Bình phối hợp với Cục Xây dựng phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc (ANTQ) tổ chức Hội nghị “điểm” Sơ kết công tác xây dựng, duy trì, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến về công tác bảo đảm ANTT trong xây dựng nông thôn mới năm 2024 tại xã Lạc Thịnh, huyện Yên Thủy.

Nằm trong chương trình phối hợp công tác tuyên truyền giữa Công an tỉnh Yên Bái và Cục Truyền thông CAND, Bộ Công an, ngày 29/5, đoàn phóng viên các cơ quan báo chí trong và ngoài lực lượng CAND vừa có chuyến nghiên cứu thực tế tại Yên Bái. Đoàn do Thiếu tướng Trần Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục Truyền thông CAND làm trưởng đoàn.

Với chủ đề “Đón kỷ nguyên mới”, Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng 2025 (DIFF 2025) sẽ chính thức khai mạc vào tối 31/5 tới, quy tụ 10 đội pháo hoa đến từ 3 châu lục. Đây là mùa lễ hội có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, đánh dấu sự trở lại ngoạn mục của một trong những sự kiện văn hóa – du lịch tầm cỡ hàng đầu châu Á.

Đại biểu Nguyễn Minh Đức đánh giá, Luật Căn cước vô cùng tiến bộ khi đưa ra 1 chế định là cấp Giấy chứng nhận căn cước cho những người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch, đồng thời đề nghị Điều 19, Điều 23 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam cần bổ sung đối tượng này, phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an rà soát cụ thể.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.