Chân dung nữ Thủ tướng Pháp đầu tiên sau hơn ba thập kỷ

Hôm 16/5, Elisabeth Borne trở thành người phụ nữ thứ hai trong lịch sử nước Pháp được bổ nhiệm giữ chức vụ Thủ tướng, sau khi ông Jean Castex nộp đơn xin từ chức hôm 15/5. Trước đó, bà Edith Cresson từng được lựa chọn vào vị trí này giai đoạn 1991-1992 dưới thời Tổng thống đảng Xã hội Francois Mitterrand.

Phát biểu tại lễ bổ nhiệm, bà Elisabeth Borne nhấn mạnh: "Tôi muốn dành niềm vinh dự của mình để bày tỏ rằng, các cô gái nhỏ bé hãy luôn theo đuổi ước mơ của mình. Không gì có thể ngăn cản cuộc đấu tranh vì nữ quyền trong xã hội". Ngoài ra, bà Borne cũng khẳng định sẽ phản ứng nhanh và mạnh mẽ hơn trước thách thức về khí hậu cùng hệ sinh thái.

Ngay sau lễ bổ nhiệm, Tổng thống Macron đã đăng tải một dòng tweet, nhấn mạnh: "Với chính phủ mới, chúng tôi sẽ tiếp tục hành động không mệt mỏi vì người dân nước Pháp trong các vấn đề ưu tiên như hệ sinh thái, việc làm, phục hưng dân chủ, châu Âu và an ninh".

Nữ chính trị gia "nghiện" công việc

Elisabeth Borne sinh ngày 18/4/1961, tại Paris, Pháp. Bà có bằng kỹ sư cầu đường và thạc sĩ quản trị kinh doanh. Theo Euronews, bà Borne là một trong những bộ trưởng giàu kinh nghiệm thuộc chính quyền Tổng thống Macron. Trước khi bắt đầu con đường chính trị, bà từng giữ nhiều vị trí cấp cao trong các tập đoàn tư nhân và nhà nước.

Nhận xét về bà Borne, nữ Thủ tướng đầu tiên của nước Pháp Cresson cho hay, Thủ tướng Borne là người đáng chú ý với kinh nghiệm tuyệt vời trong lĩnh vực nhà nước và tư nhân. Thủ tướng Borne có năng lực đàm phán bậc thầy với các công đoàn trong lúc Tổng thống Macron bắt đầu loạt cải cách xã hội mới, bao gồm tăng độ tuổi nghỉ hưu, quyết định gây nguy cơ châm ngòi biểu tình.

Một nhân viên dưới quyền của bà tại công ty vận tải nhà nước RATP - công ty điều hành hệ thống tàu điện ngầm tại Paris từng chia sẻ: "Bà Borne thực sự là một người nghiện công việc, một người có thể làm việc từ sáng sớm tới 3h đêm và quay lại văn phòng lúc 7h sáng".

Hồ sơ năng lực của bà Borne nêu rõ, từ 2008-2013, bà là Giám đốc Sở Quy hoạch Đô thị Paris và là người phụ nữ đầu tiên được bổ nhiệm làm Thống đốc vùng Poitou-Charentes. Từ 2014-2015, bà là thư ký riêng cho chính trị gia đảng Xã hội Ségolène Royal và sau đó là Bộ trưởng Sinh thái dưới thời Tổng thống Francois Hollande.

Tuy là thành viên lâu năm của Đảng Xã hội, bà Borne đã bỏ phiếu cho ông Emmanuel Macron trong cuộc bầu cử Tổng thống Pháp năm 2017 và sau đó gia nhập đảng Nền Cộng hòa tiến bước của ông Macron. 

Với tư cách là Bộ trưởng Giao thông (2017-2019), bà Borne đã phải đối mặt với một cuộc đình công lớn nhất lịch sử từ khối công đoàn của công ty đường sắt SNCF, nhằm phản đối quyết định của chính phủ trong việc chuyển đổi ngành đường sắt từ mô hình công ty quốc dân sang trách nhiệm hữu hạn và giảm bớt những ưu đãi cho công chức ngành. Tuy nhiên, bà đã tham mưu cho chính phủ việc đối thoại trực tiếp với công đoàn đường sắt để tháo gỡ khúc mắc và đưa ngành đường sắt trở lại hoạt động bình thường.

Là Bộ trưởng Lao động, Việc làm và Hòa nhập Kinh tế từ năm 2020, bà Borne đã thực hiện nhiều thay đổi trong việc cắt giảm trợ cấp cho những người thất nghiệp, một động thái nhằm giảm thiểu gánh nặng cho ngân sách quốc gia và khuyến khích người dân chủ động tìm kiếm công việc thay vì ỉ lại vào nguồn trợ cấp hàng tháng. Trong thời gian này, tỷ lệ thất nghiệp ở Pháp giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 15 năm và tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 40 năm.

Giới chuyên gia nhận định, dù bà Borne chưa từng giữ một vị trí dân cử nào, nhưng những kinh nghiệm, sự chăm chỉ và thành quả mà bà luôn đấu tranh cho nước Pháp trên con đường chính trị đã thuyết phục được ông Macron và được Tổng thống trao gửi sứ mệnh cải tổ nội các "tập trung hơn với ít bộ trưởng hơn" sau khi tái đắc cử hồi tháng 4.

"Cánh tay phải" của Tổng thống Macron

Thông báo từ Điện Elysee cho biết, nhiệm vụ đầu tiên của Thủ tướng Borne là thành lập nội các mới. Tuy nhiên, có lẽ nhiệm vụ khó nhằn đầu tiên của bà chính là việc đảm bảo rằng đảng Nền Cộng hòa Tiến bước và liên minh của đảng này sẽ đạt được đa số ghế trong cuộc bầu cử Quốc hội Pháp sắp tới.

Theo Reuters, bà Borne được đánh giá “cánh tay phải”, giúp Tổng thồng Macron chống lại thách thức từ chính trị gia cánh tả Jean-Luc Melenchon, người đã giành được vị trí thứ ba trong cuộc bầu cử tổng thống vừa rồi, mang lại cho ông cơ hội tập hợp một liên minh cánh tả rộng rãi trong cuộc bầu cử quốc hội vào các ngày 12 và 19/ 6.

“Việc bổ nhiệm bà Borne làm Thủ tướng nằm trong chiến lược của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron để thu hút thêm sự ủng hộ của cử tri cánh tả và gia tăng khả năng giành chiến thắng tại cuộc bầu cử quan trọng nêu trên”, Reuters dẫn lời giới quan sát cho hay.

Được biết, cuộc bỏ phiếu này dự kiến trong hai vòng sẽ xác định nhóm nào nắm đa số ghế tại quốc hội và có tiếng nói quyết định ở Thượng viện trong quá trình xây dựng luật ở Pháp. Trước khi bà Borne được bổ nhiệm, kết quả các cuộc thăm dò cho thấy, khoảng 49% người dân Pháp muốn một chính trị gia theo đường lối cánh tả nắm vị trí Thủ tướng.

Nếu đảng của ông Macron giành được đa số trong quốc hội, bà Borne sau đó cần đảm bảo rằng những thay đổi về lương hưu mà Tổng thống đã hứa sẽ được đưa vào luật, bao gồm cả việc nâng tuổi nghỉ hưu tối thiểu từ 62 lên 65 tuổi. Cùng với đó, tất cả các quyết định của chính phủ đều phải phù hợp với mục tiêu cắt giảm khí thải của Pháp, sau nhiều năm nước này không đạt mục tiêu đề ra.

Trước đó, Tổng thống Macron cam kết rằng Thủ tướng mới sẽ trực tiếp phụ trách "quy hoạch xanh", tìm cách thúc đẩy Pháp thực hiện các chính sách liên quan đến khí hậu để nước này “đi nhanh gấp đôi" trong thời gian ông tại nhiệm nhằm hạn chế phát thải khí nhà kính.