Chuyến công du mang thông điệp kép của Thủ tướng Anh

Chắp cánh triển vọng CETA

Kéo dài trong 2 ngày 8-9/10, chuyến công du của Thủ tướng Anh Keir Starmer đến Ấn Độ có sự tham dự của nhiều doanh nghiệp lớn của Anh như Rolls-Royce, British Airways, Standard Chartered, Barclays, NatWest, HSBC, và Liên đoàn Công nghiệp Anh (CBI), mà ông Starmer gọi là “phái đoàn thương mại tới Mumbai”.

Chuyến thăm diễn ra 3 tháng sau khi Anh và Ấn Độ ký kết Hiệp định Kinh tế và Thương mại Toàn diện (CETA) vào tháng 7/2025, được xem là một trong những hiệp định toàn diện nhất mà London ký kết kể từ khi rời Liên minh châu Âu (EU). Trong phái đoàn có sự tham gia của Bộ trưởng Thương mại và Kinh doanh Peter Kyle và Bộ trưởng Đầu tư Jason Stockwood. Thủ tướng Starmer gọi thỏa thuận CETA là “bệ phóng cho tăng trưởng”, cho rằng tiềm năng của hiệp định sẽ chỉ được phát huy khi các doanh nghiệp hai nước bắt đầu tận dụng nó một cách thực chất.

Theo Reuters, mục tiêu mà Thủ tướng Starmer đưa ra với chuyến thăm là thúc đẩy việc thực thi nhanh chóng hiệp định CETA, biến “cam kết trên giấy” thành hành động thực tế “nhanh nhất có thể”. “Tôi nghĩ rằng các cơ hội đã mở ra. Công việc của chúng ta bây giờ là giúp các doanh nghiệp Anh và Ấn Độ nắm bắt cơ hội dễ dàng”, Thủ tướng Anh bày tỏ trước thềm chuyến thăm.

Theo kế hoạch, Thủ tướng Starmer và người đồng cấp Narendra Modi sẽ cùng phát biểu tại Diễn đàn Fintech Toàn cầu tổ chức tại Mumbai vào ngày 9/10, đồng thời tham gia các cuộc họp với giới doanh nghiệp và quan chức hai bên. Các cuộc thảo luận song phương sẽ tập trung vào các vấn đề khu vực và toàn cầu, trong đó có hợp tác công nghệ thông qua Sáng kiến An ninh Công nghệ được hai nước khởi động từ tháng 7/2024.

Trước đó, chuyến thăm Anh của Thủ tướng Modi hồi tháng 7 vừa qua đã thu hút sự chú ý của dư luận quốc tế không chỉ bởi mối quan hệ khăng khít giữa hai nền kinh tế lớn của châu Á và châu Âu, mà còn bởi việc ký kết một hiệp định thương mại “nặng ký”. Theo đó, 99% hàng hóa Ấn Độ xuất khẩu sang Anh sẽ được hưởng mức thuế suất bằng 0, trong đó bao gồm các mặt hàng chủ lực như dệt may, trang sức, phụ tùng ô-tô, da giày, dược phẩm. Ở chiều ngược lại, 90% hàng hóa Anh xuất khẩu sang Ấn Độ cũng được giảm thuế theo từng giai đoạn.

Thỏa thuận đặt nền tảng để hướng tới mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên 120 tỷ USD vào năm 2030, đồng thời giúp hai nền kinh tế tăng sức chống chịu trước biến động toàn cầu. Mặc dù Ấn Độ hiện chỉ đứng thứ 11 trong danh sách đối tác thương mại của Anh, CETA được kỳ vọng sẽ giúp tăng trưởng GDP Anh thêm 0,13% trong dài hạn, tương đương 4,8 tỷ bảng mỗi năm. Ngoài ra, xuất khẩu của Anh sang Ấn Độ có thể tăng tới 60% trong thời gian tới.

Phát tín hiệu về hợp tác thương mại kiểu mới

Bên cạnh thương mại và đầu tư, lãnh đạo Anh và Ấn Độ cũng thống nhất đẩy mạnh hợp tác trong công nghệ, quốc phòng, giáo dục, năng lượng tái tạo và giao lưu nhân dân, hướng tới hiện thực hóa “Tầm nhìn 2035” – khung chiến lược dài hạn về quan hệ Đối tác Toàn diện Anh – Ấn.

Vì vậy, chuyến công du Ấn Độ lần này của ông Starmer được cho là mang một thông điệp quan trọng hơn – đó là phát tín hiệu về một chiến lược kinh tế xoay trục rộng mở. Theo đó, việc thúc đẩy nhanh hiệp định với Ấn Độ được xem là một phần trong chiến lược tái định vị kinh tế của Anh sau khi rời EU, nhằm mở rộng hiện diện thương mại ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Với Ấn Độ – nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới, London coi đây là đối tác trọng yếu để đa dạng hóa chuỗi cung ứng và tăng cường vai trò toàn cầu của Anh trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ – Trung ngày càng gay gắt.

Chuyến công du diễn ra vào thời điểm nền kinh tế Anh đang gặp khó khăn, với tốc độ tăng trưởng thấp, năng suất trì trệ và nợ công cao. Bên cạnh đó, các chính sách hạn chế nhập cư, đặc biệt với lao động có tay nghề cao, cũng đang gây lo ngại trong giới doanh nghiệp. Ấn Độ là quốc gia có số lượng thị thực lao động tay nghề cao vào Anh lớn nhất trong những năm gần đây. Hiệp định kinh tế thương mại Anh - Ấn nếu đưa vào thực thi toàn diện sẽ trở thành mô hình hợp tác thương mại kiểu mới – nơi lợi ích kinh tế đi cùng định hướng phát triển bền vững và chuyển đổi xanh.

Tuy nhiên, các nhà quan sát cảnh báo rằng rào cản phi thuế, khác biệt pháp lý và thủ tục phê chuẩn nội bộ có thể làm chậm quá trình thực thi hiệp định. Ngoài ra, việc cân bằng lợi ích giữa khu vực doanh nghiệp Anh và nông nghiệp Ấn Độ vẫn là bài toán khó.

Tổ chức Hội đồng Doanh nghiệp Anh - Ấn (UKIBC), một trong các đơn vị tham gia phái đoàn, nhận định rằng môi trường nhập cư ổn định và có thể dự đoán sẽ giúp Anh duy trì vị thế là điểm đến đầu tư hàng đầu. UKIBC kêu gọi chính phủ Anh xây dựng chính sách cân bằng, vừa kiểm soát được nhập cư, vừa đảm bảo đủ nguồn nhân lực cho các ngành đang thiếu hụt.