Hướng tới tương lai chung tốt đẹp hơn với toàn nhân loại

Khoảng 130 nhà lãnh đạo các nước trên thế giới những ngày tới đây sẽ tề tựu tại trụ sở LHQ ở thành phố New York (Mỹ) để tham dự các sự kiện chính thức và bên lề Tuần lễ cấp cao Đại hội đồng LHQ khóa 79, bao gồm Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai - sự kiện ngoại giao đa phương có quy mô hàng đầu mà LHQ tổ chức trong năm 2024, dự kiến diễn ra từ ngày 22 đến 23/9 (giờ New York).

Theo thông cáo của LHQ, hội nghị mang chủ đề Giải pháp đa phương vì một tương lai tốt đẹp hơn, mục tiêu thúc đẩy thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 về phát triển bền vững và các mục tiêu khí hậu, thống nhất các giải pháp cho các thách thức toàn cầu, củng cố quản trị toàn cầu. Đáng chú ý, hội nghị có kế hoạch thông qua các văn kiện quan trọng mang tính định hướng hoạt động của hệ thống LHQ sau gần 8 thập kỉ từ khi ra đời.

Trong thông điệp phát đi trước thềm sự kiện, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres ngày 19/9 khẳng định đây là hội nghị quan trọng, bởi "nó ra đời từ một sự thật phũ phàng là những thách thức quốc tế đang diễn biến nhanh hơn khả năng giải quyết của chúng ta", bao gồm sự chia rẽ về địa chính trị, các cuộc xung đột vũ trang lan rộng, bên cạnh tình trạng biến đổi khí hậu nghiêm trọng, bất bình đẳng nợ nần và sự phát triển có phần thiếu định hướng của các công nghệ mới như AI.

"Các thể chế của chúng ta đang không theo kịp… Chúng ta không thể tạo ra tương lai phù hợp với con cháu mình bằng những cơ chế được xây dựng cho ông bà chúng ta", ông Guterres nêu và đề nghị các nước nỗ lực thu hẹp khác biệt để cải tiến các thiết chế đa phương theo hướng hợp pháp hơn, hiệu quả hơn và phù hợp với xu thể vận động của thế giới.

Đáng chú ý, ông Guterres đã thúc giục các quốc gia "còn chia rẽ trên toàn cầu" hãy lựa chọn thỏa hiệp để thông qua Hiệp ước Tương lai - một kế hoạch tham vọng nhằm giải quyết những thách thức toàn cầu cấp bách là vấn đề biến đổi khí hậu, xung đột vũ trang, AI và cải cách các tổ chức tài chính quốc tế. Nhà lãnh đạo cơ quan LHQ cho rằng, các cuộc thảo luận về Hiệp ước Tương lai đã đến giai đoạn quyết định và việc không đạt được đồng thuận giữa 193 nước thành viên "sẽ là một bi kịch".

Theo truyền thông quốc tế, dự thảo hiệp ước dài 30 trang, hiện đang trong lần sửa đổi thứ tư. Văn kiện này đưa ra 51 hành động để thúc đẩy xóa đói giảm nghèo, chống biến đổi khí hậu, đạt được bình đẳng giới, thúc đẩy hòa bình và bảo vệ dân thường, cũng như làm mới hệ thống đa phương để tận dụng cơ hội hiện tại và tương lai.

Ông Guterres nhấn mạnh, những "bước đột phá tiềm năng" đã được đề cập trong hiệp ước, bao gồm "ngôn ngữ mạnh mẽ nhất về cải cách Hội đồng Bảo an LHQ" và các bước đi cụ thể nhất từng được đưa ra từ năm 1963 nhằm mở rộng cơ quan quyền lực nhất của LHQ gồm 15 thành viên. Ông cũng đề cập đến các biện pháp quản lý công nghệ mới như AI và cam kết tăng nguồn lực cho các nước đang phát triển để đạt được các Mục tiêu phát triển của LHQ vào năm 2030. "Tất cả những tuyên bố trước đây đều nói về việc chuẩn bị gì với thách thức của thế kỷ 21. Hội nghị thượng đỉnh Tương lai bàn về việc giải quyết những thách thức đó", ông Guterres nêu.

Nhiều quốc gia đã bày tỏ ủng hộ việc thông qua hiệp ước tại hội nghị, nhưng vẫn còn những khác biệt xung quanh từ ngữ về vấn đề biến đổi khí hậu hay cách thức cải tổ các tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Đại sứ Mỹ tại LHQ Linda Thomas-Greenfield cho biết ưu tiên của Washington tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai năm nay là "tạo ra một hệ thống quốc tế bao trùm và hiệu quả hơn". "Tôi tin hội nghị lần này sẽ tạo ra khác biệt. Còn một số khúc mắc nhưng tôi tin chúng ta sẽ đồng thuận", bà Thomas-Greenfield nhấn mạnh.

Theo các nhà quan sát quốc tế, để đạt được các mục tiêu then chốt mà LHQ thúc đẩy, điều quan trọng nhất vẫn là việc các quốc gia thành viên cùng đưa ra cam kết và thực hiện chúng bằng những kế hoạch chung hiệu quả. Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai lần này chính là cơ hội hiếm có để lãnh đạo, nguyên thủ các quốc gia trao đổi kĩ lưỡng, từ đó nêu ra những giải pháp ứng phó với những thách thức toàn cầu, đề ra tầm nhìn chiến lược cho LHQ, định hướng phát triển tương lai vì một thế giới hòa bình, thịnh vượng, công bằng và bền vững hơn cho nhân loại.