Ra mắt sách “Ba người vượt ngục Guyane”:

Hành trình vượt nửa vòng Trái đất trở về quê hương của 3 chí sĩ yêu nước quả cảm

14:05 12/07/2025

Sách “Ba người vượt ngục Guyane” của kĩ sư Đỗ Thái Bình là một công trình khảo cứu công phu, chứa đựng nhiều tư liệu lịch sử về hành trình vượt ngục để trở về quê hương của các chí sĩ yêu nước đầu thế kỷ 20 bị thực dân Pháp tù đày biệt xứ tại đảo Guyane.

Ngày 12/7, tại NXB Hội Nhà văn Việt Nam (TP Hà Nội) diễn ra lễ ra mắt sách “Ba người vượt ngục Guyane” của kĩ sư Đỗ Thái Bình. 

Cuốn sách dày hơn 500 trang, kể lại câu chuyện của 3 chí sĩ Nguyễn Quang Diêu, Lý Liễu và Đỗ Văn Phong từ khi bị tòa án thực dân Pháp kết án khổ sai, lưu đày sang nhà lao ở Guyane (vùng lãnh thổ hải ngoại của Pháp ở Nam Mỹ), nhưng vẫn giữ trong mình ý chí sống để rồi bắt đầu hành trình vượt ngục trở về quê hương.

Tác giả Đỗ Thái Bình (phải) chia sẻ về hành trình viết cuốn sách.

Cuốn sách còn đặc biệt ở phần phụ lục - một danh sách chi tiết những tù nhân Việt Nam từng bị lưu đày ở Guyane, được chú giải đầy đủ họ tên, số tù, năm tuyên án, tên con tàu áp giải, và các trại giam mà họ từng bị giam giữ. Đây là nguồn tư liệu vô giá đối với người làm sử và độc giả quan tâm đến lịch sử đầu thế kỷ 20.

Kĩ sư Đỗ Thái Bình là một nhà nghiên cứu về hàng hải, từng viết và chuyển ngữ nhiều sách, công trình về hàng hải, tàu thuyền. Ông là cháu nội của nhà nho Đỗ Văn Phong, một trong 3 chí sĩ hoạt động yêu nước nêu trên và cũng là người sáng lập thương hiệu NXB Mai Lĩnh nổi tiếng.

Để viết cuốn sách, kĩ sư Đỗ Thái Bình dành hàng chục năm nghiên cứu, thu thập tư liệu, văn khố tại các trung tâm lưu trữ của Việt Nam, Văn khố Hải ngoại (ANOM) ở Pháp và trên thế giới. Ông đã tự mình tới Guyane để tìm lại những dấu vết lịch sử của ông nội khi bị giam cầm cùng các chí sĩ yêu nước khác sau bản án ngày 5/9/1913 của thực dân Pháp và cuộc đào thoát đầy ly kỳ của họ.

Cuốn sách "Ba người vượt ngục Guyane".

Qua cuốn sách, tác giả đã khắc họa chân dung các chí sĩ, cách họ nuôi dưỡng lý tưởng sống và lên kế hoạch tìm về quê hương ở nơi xa cách nửa vòng Trái đất. Để rồi khi thời cơ đến, họ băng sông Maroni của Guyane đến nước láng giềng Surinam rồi tiếp tục di chuyển sang đảo Trinidad, và từ đó, mỗi người lần lượt tìm cách riêng về Việt Nam trên những con tàu xuất phát từ Bắc Mỹ.

Đại tá Trần Duy Hiển, Phó Tổng Biên tập Báo CAND chúc mừng tác giả Đỗ Thái Bình.

Kĩ sư Đỗ Thái Bình chia sẻ: “Tôi muốn viết cuốn sách này để tưởng nhớ những người yêu nước đã sống, đã hi sinh ở Guyane và để tri ân những người đã giúp nhóm tù, trong đó có ông nội tôi, vượt ngục thành công. Số phận của mỗi người đều gắn chặt với tập thể và với lịch sử”.

Tại lễ ra mắt sách, nhà sử học Dương Trung Quốc cho biết, “Ba người vượt ngục Guyane” là một nghiên cứu đồ sộ, có khối lượng kiến thức lớn. Ông nhận định, đã có những công trình nghiên cứu về cuộc đời các chí sĩ yêu nước giai đoạn đầu thế kỉ 20, nhưng vẫn còn nhiều khoảng trống. “Cuốn sách đã cho thấy phần nào những bí ẩn chưa từng biết đến, về số phận con người, và về những đóng góp của các chí sĩ yêu nước thời đó”, nhà sử học Dương Trung Quốc nêu.

Nhiều nhà khoa học, người yêu sách và thành viên gia đình các chí sĩ dự lễ ra mắt sách.

GS.TS Nguyễn Chí Bền, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam đánh giá, cuốn sách không chỉ dừng lại ở giá trị tư liệu đơn thuần. Theo ông, những tư liệu mà kĩ sư Đỗ Thái Bình công bố có chiều sâu và độ bao quát hiếm thấy, được chắt lọc từ hai nguồn chính yếu: điền dã thực địa và tiếp cận thư tịch, tạo nền tảng vững chắc để tái dựng bức tranh lịch sử.

Thái Hà

Căn nhà 4 tầng làm quán bún ốc dạng “đầu voi đuôi chuột”, phía trước rộng khoảng 4m nhưng phía sau “teo” lại chỉ còn 2,5m. Căn nhà trên được vợ chồng bà Đ.T.K.H. thuê cải tạo mở bán các loại món ăn hương vị Bắc. Tầng trệt và tầng 1 đặt bếp và bàn ăn cho khách. 2 tầng trên là chỗ ngủ của gia đình và nhân viên. Căn nhà chỉ có lối thoát hiểm duy nhất là cửa tầng trệt nhưng bị lửa và khói bao phủ.

Ngày 5/12, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định truy nã đối với bị can Nguyễn Văn Đài về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” quy định tại khoản 2 Điều 117 Bộ luật Hình sự.

Ngày 5/12, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định truy nã đối với bị can Lê Trung Khoa về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” quy định tại khoản 2 Điều 117 Bộ luật Hình sự.

Theo Bộ Y tế, thời điểm này, nhiều bệnh truyền nhiễm đang gia tăng, trong đó có cúm. Tại bệnh viện, nhiều người mắc cúm A biến chứng phải nhập viện, trong đó bác sĩ cảnh báo một loại nấm phổi tấn công người mắc cúm A gây tình trạng nguy kịch.

Bộ Công an đang tổ chức lấy ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức và cá nhân đối với dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai đấu giá tài sản trực tuyến theo quy định của Luật Đấu giá tài sản.

Sáng 5/12, TAND TP Hà Nội mở lại phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Cao Văn Hùng (SN 1973, ở xã Thiên Lộc, Hà Nội) về tội “Giết người” và tội “Hủy hoại tài sản”. Bị cáo Hùng có hành vi mua xăng về đốt quán cà phê số 258 Phạm Văn Đồng (Hà Nội) khiến 11 người chết và thiêu rụi nhiều phương tiện, hàng hóa. 

Bên trong hiện trường vụ cháy quán bún ốc khiến 4 người tử vong ám khói, nước chữa cháy vẫn còn đọng trên mặt sàn nhà. Khung cảnh tang hoang khiến nhiều người ám ảnh. Căn nhà này vừa là nơi kinh doanh vừa là nơi ở của gia đình, nhân viên…

Kiến nghị xem xét cơ chế ưu đãi cho các dự án bất động sản bị chậm tính tiền sử dụng đất, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản (BĐS) TP Hồ Chí Minh cho rằng, ngoài các dự án bị ách tách về pháp lý đất đại, thì tại TP Hồ Chí Minh hiện có khoảng 100 dự án đang chờ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thông báo về tiền sử dụng đất hoặc tiền sử dụng đất bổ sung phải nộp…

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文