Phạt tiền có thể là giải pháp dứt điểm?
Như Báo CAND đã thông tin, sau thanh, kiểm tra, TP Hà Nội đã phát hiện 544 dự án có dấu hiệu vi phạm các quy định của pháp luật đất đai. Các sở, ngành chức năng vừa kiến nghị trình UBND TP Hà Nội thu hồi đất; bãi bỏ quyết định giao đất, cho thuê đất hoặc chấm dứt dự án đầu tư đối với 29 dự án vi phạm pháp luật đất đai với tổng diện tích 1.844,3 ha.
Vấn đề không mới khi hàng loạt dự án vi phạm, chậm tiến độ đã được nhắc đến, đề xuất thu hồi nhiều năm qua, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Theo TS-KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều dự án vi phạm này là do cơ chế chính sách còn nhiều bất cập, công tác giải phóng mặt bằng còn nhiều tồn tại. Nhưng một lý do quan trọng nữa là quá trình kêu gọi đầu tư, yếu tố nguồn lực của doanh nghiệp chưa được thẩm định cụ thể.
Nhiều chủ đầu tư không có, hoặc năng lực yếu kém nên dẫn đến các tồn tại này. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng chưa có những biện pháp kiên quyết, các giải pháp để xử lý các vi phạm ngay từ đầu mà để kéo dài.
Theo Luật Đất đai 2013, những dự án chậm tiến độ, mà đã được gia hạn 24 tháng nhưng vẫn không triển khai. Cơ quan chức năng có thể thu hồi mà không phải đền bù tài sản trên đất. Dù quy định là thế nhưng cũng không thể xử lý ngay được. Bởi bên cạnh đó còn có những quy định khác như: Trong quá trình triển khai dự án, đã có những dự án triển khai theo đúng kế hoạch thì phải có thương thảo giữa Nhà nước và chủ đầu tư.
Chứ không phải là thu hồi không có đền bù. Mà đền bù cái gì, đơn giá ra làm sao thì hiện nay chúng ta đang bị lúng túng bởi hành lang pháp lý. Kiên quyết thu hồi là một chuyện nhưng cần phải có các giải pháp sát với thực tiễn, cụ thể của từng dự án.
| Các dự án chậm triển khai, vi phạm quy định về pháp luật đất đai là tồn tại nhiều năm qua của TP Hà Nội. |
Trong khi đó, GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng việc các cơ quan chức năng của TP Hà Nội kiến nghị thu hồi 29 dự án này cũng là những cố gắng mà thời gian qua TP Hà Nội chưa giải quyết được.
Việc các dự án vi phạm, chậm tiến độ rất nhiều năm qua nhưng TP Hà Nội không có phương án giải quyết dứt điểm, GS Đặng Hùng Võ cho rằng đây không phải là hiện tượng “đánh trống bỏ dùi”, vì “dùi” thì UBND TP Hà Nội vẫn cầm trong tay.
Nghị quyết 19 của Trung ương đã nói rất rõ, trong các dự án chậm triển khai, dự án treo sẽ xử phạt bằng công cụ tài chính. Nếu làm thế thì các chủ đầu tư dự án này sẽ tự khắc phải triển khai hoặc chuyển nhượng.
Bởi con số tài chính phải nộp phạt quá nhiều, càng để lâu thì con số càng lớn. Nhưng cơ bản Luật Đất đai 2013 không đưa công cụ này vào mà lại cứ nhất thiết phải thu hồi. Biện pháp xử phạt tài chính sẽ ổn hơn nhiều biện pháp thu hồi.