Đà Nẵng: Xem xét thu hồi khu "đất vàng" chuyển nhượng lòng vòng
Chiều 5/3, lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP Đà Nẵng cho biết, đang kiểm tra, làm rõ việc chậm đưa vào sử dụng "khu đất vàng" ngay sát cầu sông Hàn (thuộc phường An Hải Bắc, quận Sơn Trà) của Công ty CP Đầu tư Century Bay và sẽ báo cáo, tham mưu UBND TP Đà Nẵng xử lý thu hồi đất, nếu vi phạm các quy định của pháp luật.
Khu đất nói trên có 4 mặt tiền, nằm vị trí đắc địa, trong đó có một mặt tiền hướng ra sông Hàn, với tổng diện tích khu đất gần 14.000m2. Thực hiện chỉ đạo của UBND TP Đà Nẵng, năm 2005, Ban Quản lý công trình đường Bạch Đằng Đông đã ký "hợp đồng kinh tế, chuyển nhượng" khu đất cho ông Đặng Lê Nguyên Vũ (hiện là Tổng Giám đốc Cà phê Trung Nguyên). Sau đó, khu đất được tách thành 2 thửa.
Năm 2005, UBND quận Sơn Trà đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) ký hiệu AD280100 (diện tích 12.077m2) cho ông Đặng Lê Nguyên Vũ. Năm 2008, cấp Giấy CNQSDĐ ký hiệu AN219008 cho ông Phan Văn Hiếu (theo đơn đề nghị chuyển đổi tên của ông Vũ). Cả hai thửa đất đều có mục đích sử dụng đất cơ sở sản xuất, kinh doanh; thời hạn sử dụng lâu dài; đều thuộc dự án "Trung tâm thương mại, cao ốc văn phòng và khách sạn cho thuê ven sông Trung Nguyên".
Đến năm 2008, ông Phạm Đăng Quan (trú TP Hồ Chí Minh) nhận chuyển nhượng cả 2 thửa đất này. Tuy nhiên, khu đất không được đưa vào xây dựng dự án như đề xuất ban đầu mà bỏ hoang và được thế chấp nhiều lần cho một số doanh nghiệp. Cuối năm 2016, ông Phạm Đăng Quan ký hợp đồng chuyển nhượng khu đất cho Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Tân Hiệp Phát với giá 771 tỷ đồng nhưng không làm thủ tục "sang tên" khu đất cho Tân Hiệp Phát.
Tháng 6/2018, các bên liên quan mới nộp thuế và làm thủ tục chuyển nhượng khu đất tại Văn phòng Đăng ký đất đai quận Sơn Trà và bị phạt hơn 7,6 tỷ đồng do nộp chậm. Theo quy định của pháp luật, khu đất đã được chỉnh lý biến động, điều chỉnh mục đích sử dụng đất từ đất cơ sở sản xuất, kinh doanh sang đất thương mại, dịch vụ, đồng thời điều chỉnh thời hạn sử dụng đất từ lâu dài thành 50 năm.
Ngày 29/3/2018, Sở TN&MT đã lập biên bản xác định việc chủ đầu tư chậm đưa khu đất vào sử dụng là vi phạm điểm i, khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 và điểm d, khoản 12, Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP. Ngày 6/4/2018, UBND quận Sơn Trà ra quyết định gia hạn tiến độ đưa khu đất vào sử dụng trong thời gian 24 tháng (đến ngày 6/4/2020) theo đề nghị của chủ đầu tư.
Sau khi đứng tên trên Giấy CNQSDĐ, Công ty Tân Hiệp Phát đã thành lập Công ty CP Century Bay Đà Nẵng, trong đó Công ty Tân Hiệp Phát góp vốn 99% với toàn bộ quyền sử dụng khu đất gần 14.000m2 bên sông Hàn. Bà Trần Uyên Phương (là cổ đông nắm gần 30% vốn góp Công ty Tân Hiệp Phát) làm Giám đốc, đại diện theo pháp luật của Công ty CP Century Bay Đà Nẵng. Bà Trần Uyên Phương đã đại diện doanh nghiệp gửi văn bản đến cơ quan chức năng đề nghị được làm chủ đầu tư dự án, chuyển đổi tên dự án "Trung tâm thương mại, cao ốc văn phòng và khách sạn cho thuê ven sông Trung Nguyên" thành Century Bay Hotel.
Ngày 5/1/2019, Sở TN&MT có Văn bản số 13/BC-STNMT báo cáo UBND TP Đà Nẵng nhắc lại vi phạm tại khu đất, đề nghị TP chấp thuận ý kiến của Tân Hiệp Phát được đầu tư vào dự án trên khu đất. Văn bản lưu ý: "Quá 24 tháng kể từ 6/4/2018 (đến 6/4/2020-PV), nếu Century Bay Đà Nẵng chưa đưa khu đất vào sử dụng thì phải chịu thu hồi đất".
Ngày 27/2/2019, Công ty CP Century Bay Đà Nẵng có công văn cam kết hoàn thiện các thủ tục để triển khai dự án và chấp nhận bị thu hồi khu đất nếu doanh nghiệp không sử dụng theo đúng thời hạn quy định. Trên văn bản thì nói vậy, tuy nhiên đến tháng 3/2022, Century Bay Hotel vẫn chỉ là một dự án trên… giấy, gây lãng phí và ảnh hưởng xấu đến cảnh quan, môi trường. Thực tế, chủ đầu tư vẫn chưa có động thái gì cho thấy sẽ triển khai dự án trong ngắn hạn.
Trong thông cáo gửi các cơ quan báo chí chiều 5/3, Sở MT&MT TP Đà Nẵng một lần nữa lưu ý quy định tại Điều 64 Luật Đất đai 2013. Theo đó, trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng; hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng, thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất. Như vậy, khu đất do Công ty CP Century Bay Đà Nẵng có thể bị thu hồi do chậm đưa vào sử dụng, trừ trường hợp bất khả kháng hoặc những lý do khách quan (nếu có) theo quy định của pháp luật.
Đại diện lãnh đạo Sở TN&MT TP Đà Nẵng cho biết thêm, đã chỉ đạo Thanh tra Sở làm việc trực tiếp với UBND quận Sơn Trà và chuyển toàn bộ hồ sơ có liên quan đến dự án của Công ty CP Century Bay Đà Nẵng đến Sở TN&MT để kiểm tra, làm rõ. Trên cơ sở đó sẽ kiến nghị UBND TP xử lý theo đúng quy định.
Đáng lưu ý, ngoài khu đất 14.000m2 của Century Bay Đà Nẵng, trên địa bàn TP Đà Nẵng hiện còn hàng loạt dự án chậm triển khai, hoặc triển khai dang dở rồi bỏ hoang nhiều năm nhưng chưa xử lý gặp nhiều khó khăn, thách thức. Có không ít đơn vị, cá nhân "xí phần" các khu đất ở vị trí đắc địa chỉ để chuyển nhượng lại kiếm lời chứ không có năng lực hoặc không có nhu cầu thực hiện dự án. Đây cũng là thực trạng tồn tại ở nhiều địa phương trong cả nước chứ không riêng Đà Nẵng.
Bởi vậy, mới đây Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ thị yêu cầu Bộ TN&MT cùng UBND các tỉnh, thành phố phải thực hiện ngay là rà soát, báo cáo thực trạng các dự án có sử dụng đất nhưng chậm triển khai, để hoang hóa, sử dụng sai mục đích, lãng phí đất đai; xem xét xử lý để quỹ đất được sử dụng hiệu quả, giải phóng nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội; trường hợp đặc biệt báo cáo đề xuất Thủ tướng phương án xử lý.