Hơn 400 hộ dân nhận tiền bồi thường nhưng chưa giao mặt bằng

Dự án di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực I di tích Kinh thành Huế được triển khai từ năm 2019. Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, đến nay đã có hàng ngàn hộ dân đã đến ổn định cuộc sống ở Khu tái định cư Hương Sơ (TP Huế, Thừa Thiên Huế).

Tuy nhiên, đến nay, vẫn còn hơn 400 hộ dân ở các khu vực: Eo Bầu, Hộ Thành Hào, Đàn Xã Tắc và các khu vực khác thuộc phạm vi dự án đã nhận đất tái định cư và tiền bồi thường nhưng vẫn chưa trả mặt bằng cho di tích sau hàng chục năm sống… tạm. Thực trạng này đã ảnh hưởng chung đến công tác chỉnh trang khu vực I di tích Kinh thành Huế.

Thực hiện Đề án di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực I hệ thống di tích Kinh thành Huế thuộc quần thể di tích Cố đô Huế có 4.915 hộ (2.233 hộ chính, 2.682 hộ phụ) phải di dời để trả lại mặt bằng. Đến đầu tháng 7/2024, cơ quan có thẩm quyền đã phê duyệt bố trí tái định cư 2.865 lô. Trong đó, người dân đã nhận đất 2.733 lô, còn lại 132 lô chưa nhận, đang tiếp tục tổ chức nhận đất sau khi chi trả tiền và thông báo bàn giao mặt bằng. Nguồn vốn bố trí để giải phóng mặt bằng là 1.880 tỷ - đây là tổng kinh phí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Khung chính sách để thực hiện giai đoạn 1 tại các khu vực Thượng Thành, Eo Bầu, Hộ Thành Hào và Tuyến Phòng Lộ. Tại các khu vực này, cơ quan chức năng đã phê duyệt với tổng số tiền 1.170 tỷ đồng.

Để đảm bảo giải ngân hết nguồn vốn bố trí, HĐND tỉnh đã thông qua bổ sung và đã triển khai thực hiện các khu vực di tích khác, gồm: Trấn Bình Đài, Hồ Tịnh Tâm, Đàn Xã Tắc, khu vực tiếp giáp Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Hồ Học Hải, Khâm Thiên Giám, Xiển Võ Từ và Lục Bộ tại Thượng Thư Đường Bộ Công thuộc giai đoạn 2 để thực hiện trong giai đoạn 1. Đến cuối năm 2023, UBND thành phố Huế đã giải ngân 100% nguồn vốn được giao.

Ông Đặng Minh Thắng, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất (TTPTQĐ) TP Huế cho biết, đối với khu vực di tích Hộ Thành Hào và Tuyến Phòng Lộ có số hộ dân di dời nhiều nhất với 1.753 hộ (trong đó, có 846 hộ chính, 907 hộ phụ). Hiện, khu vực này có 502 hộ dân chưa bàn giao mặt bằng. Đối với khu vực Eo Bầu, tổng kinh phí phê duyệt 556,5 tỷ đồng. Hiện, UBND TP Huế đã bố trí 901 lô đất. Đến nay chỉ có 311/376 thửa đất đã bàn giao mặt bằng, còn lại 65 thửa đất đã thông báo bàn giao mặt bằng nhưng các hộ dân chưa bàn giao.

Bên cạnh đó, tại di tích Đàn Xã Tắc, phường Thuận Hòa có 704 hộ (404 hộ chính, 300 hộ phụ) phải di dời nhưng đến đầu tháng 7/2024 vẫn còn 243 hộ dân chưa bàn giao mặt bằng. Lý do người dân không chịu trả mặt bằng cho di tích như: kiến nghị bố trí tái định cư hộ phụ, vướng mắc hồ sơ nhà thuộc sở hữu Nhà nước, kiến nghị bố trí tái định cư bằng với diện tích đất thu hồi; các trường hợp diện tích nhỏ - nhân khẩu lớn, chưa thống nhất việc cử người đại điện các đồng thừa kế để nhận tiền, nhận đất...

Theo ông Đặng Minh Thắng, tính đến ngày 5/7, đã có hơn 400 hộ dân nhận đủ chế độ chính sách nhưng vẫn chưa bàn giao mặt bằng. Đáng nói, tại khu vực Eo Bầu, có nhiều trường hợp nhận đất tiền bồi thường và đất tái định cư hơn 3 năm vẫn chưa chịu bàn giao mặt bằng. Đơn cử như hộ ông bà N.V.I và N.T.K.X (trú đường Tôn Thất Thiệp, phường Tây Lộc) có diện tích hiện trạng 149,8m2 ở khu vực di tích Eo Bầu và toàn bộ số diện tích này đều bị thu hồi.

Ngày 24/8/2020, UBND TP Huế phê duyệt phương án bồi thường cho vợ chồng ông I với diện tích đất thu hồi và được hỗ trợ đất ở là 149,8m², được hỗ trợ về đất và tài sản với tổng số tiền hơn 1,328 tỷ đồng (trong đó về đất là 1,037 tỷ đồng). Đồng thời, đã thực hiện bố trí 2 lô đất tái định cư, trong đó 1 lô bố trí đối với vợ chồng ông I (hộ chính) có diện tích 105m² và 1 lô bố trí đối với ông, bà N.M.Kh - N.D.N.U (hộ phụ là con của vợ chồng ông I) với diện tích 60m² tọa lạc tại khu vực 3 khu quy hoạch Bắc Hương Sơ.

Năm 2021, TTPTQĐ TP Huế tiếp tục có thông báo về việc đề nghị bàn giao mặt bằng khi thực hiện dự án. Tuy nhiên hộ ông I vẫn không chịu bàn giao mặt bằng. Đến cuối tháng 1/2024, TTPTQĐ TP Huế đã phối hợp với chính quyền địa phương vận động, thuyết phục vợ chồng ông I thực hiện bàn giao mặt bằng nhưng ông I vẫn chưa thực hiện, lý do yêu cầu kiến nghị bố trí tái định cư đối với ông, bà Q - H (hộ phụ, là con của ông bà I - X).

Trước đó, cách đây gần 4 năm, UBND TP Huế đã phê duyệt quyết định hộ ông bà Q - H không đủ điều kiện bố trí tái định cư của khung chính sách. Lý do, hộ này không sinh sống tại thửa đất thu hồi. Hiện, UBND TP Huế đã ban hành quyết định về việc cưỡng chế thu hồi đất và cưỡng chế phá dỡ nhà ở đối với ông bà I - X. Dự kiến sẽ thực hiện cưỡng chế vào quý 3/2024.

Tương tự, tại địa bàn phường Thuận Lộc (TP Huế), trường hợp các đồng thừa kế bà T.T.T (đường Xuân 68) có diện tích đất 149,1m2 bị thu hồi và nhà nước đã hỗ trợ số tiền là gần 1,255 tỷ đồng (gồm đất, tài sản và các khoản hỗ trợ khác). Nhà nước cũng đã bố trí 1 lô đất tái định cư cho các đồng thừa kế của bà T theo khung chính sách với diện tích 101,0m², tọa lạc tại khu vực 1 - Khu quy hoạch dân cư phía Bắc Hương Sơ.

Năm 2020, sau nhiều lần TTPTQĐ TP Huế thông báo về việc chi trả kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, các đồng thừa kế của bà T đã nhận tiền hỗ trợ về đất và tài sản trên đất. Tháng 4/2023, TTPTQĐ TP Huế phối hợp với chính quyền địa phương vận động, thuyết phục để các đồng thừa kế của bà T thực hiện việc bàn giao mặt bằng. Tại đây, ông B (con trai của bà T) không đồng ý bàn giao mặt bằng vì kiến nghị bố trí thêm đất tái định cư. Tuy nhiên theo quy định của Nhà nước, không có cơ sở xem xét giải quyết kiến nghị này và dự kiến sẽ thực hiện cưỡng chế vào quý 3/2024.

Lãnh đạo TTPTQĐ TP Huế cho biết, việc các hộ dân chậm hoàn trả mặt bằng sau khi di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực I di tích Kinh thành Huế như hiện nay đã gây khó khăn trong việc việc trùng tu di tích nhằm khai thác, góp phần đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, dịch vụ, điểm đến gắn với di sản để phục vụ cộng đồng và du khách trong, ngoài nước. Được biết, dự án di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực I di tích Kinh thành Huế là dự án “di dân lịch sử” lớn nhất từ trước tới nay tại Thừa Thiên Huế. Vì vậy, để các hộ dân sớm trả lại mặt bằng cho di tích thì cần cả hệ thống chính trị của UBND các phường nơi có diện tích đất bị thu hồi phải vào cuộc quyết liệt.