Khốc liệt cuộc chiến câu view
- Giải mã - Không chú trọng cảnh nóng và bạo lực để câu view
- Chiêu câu view làm tổn thương nhân phẩm, văn hóa con người
- Bài học “câu view” bằng hành vi làm tổn thương nhân phẩm, văn hóa con người
Nếu như trước đây giới ca sĩ Việt Nam vẫn không mấy chú tâm đến việc phát hành sản phẩm âm nhạc trên YouTube thì bây giờ đây là công cụ hàng đầu cực kỳ hữu hiệu để họ khuếch trương tên tuổi và tìm kiếm lợi nhuận.
YouTube san bằng mọi khoảng cách, đem sản phẩm âm nhạc của nghệ sĩ đến mọi hang cùng ngõ hẻm, thậm chí đến cả cộng đồng khán giả ngoại quốc. Giới ca sĩ trẻ tỏ ra rất thức thời khi nhanh chóng lập kênh cá nhân trên YouTube và nhiều trang mạng xã hội khác để đăng tải MV.
Nếu trước đây MV chỉ như một sản phẩm tri ân khán giả kiểu "lạc kèm bia" bên cạnh album, đĩa CD thì hiện nay nó là át chủ bài để ca sĩ lôi kéo khán giả, nhất là khi nó được phát hành trên YouTube. Do đó, nghệ sĩ mạnh dạn chịu chi lên đến tiền tỷ để thực hiện những MV sáng tạo, chất lừ. Và thước đo độ nóng rẫy của nó tập trung chính vào số lượt view. Lượt view càng cao thì ca sĩ càng thu hút lợi nhuận từ các nhãn hàng tung tiền quảng cáo, nâng tầm tên tuổi và đẳng cấp của mình.
| MV "Bùa yêu" của Bích Phương được khá nhiều fan quốc tế làm clip reaction (clip phản hồi, nhận xét). |
Bây giờ, MV vượt mốc 100 triệu view không còn quá xa lạ. Có thể kể đến "Nơi này có anh", "Lạc trôi", "Em của ngày hôm qua" (Sơn Tùng M-TP), "Bùa yêu" (Bích Phương), "Phía sau một cô gái" (Soobin Hoàng Sơn)… Thậm chí có những MV đã cán mốc 200 triệu view như "Bống bống bang bang" của nhóm 365 daband. Những kênh cá nhân có sản phẩm âm nhạc được theo dõi nhiều nhất thuộc về loạt gương mặt trẻ đang hot như Sơn Tùng M-TP, Noo Phước Thịnh, Đông Nhi, Chi Pu, Bích Phương, Bảo Anh, Min, Erik…
Ngoài việc tung ra MV cuốn hút, các ca sĩ còn có vô số chiêu trò để tạo nên chiến dịch PR chuyên nghiệp nhằm phát triển lượt view cho MV. Lớp lang để tiến hành chiến dịch cơ bản gồm những bước sau. Thứ nhất, trước khi MV chính thức ra mắt, họ tung teaser (đoạn clip giới thiệu ngắn) để "nhá hàng" và hẹn ngày phát hành. Vài tình tiết hấp dẫn trong MV được hé lộ khiến khán giả háo hức đón chờ, nhờ đó sản phẩm âm nhạc nhanh chóng đạt được lượt xem cao ngất ngưởng dù mới phát hành vài tiếng đồng hồ.
Đến khi MV ra mắt chính thức, ca sĩ sẽ tính toán thời điểm thích hợp để lần lượt tung ra phiên bản MV dance dành cho ai yêu vũ đạo hoặc phiên bản MV lyric để khán giả hát theo. Họ chắc mẩm sẽ có không ít bản cover (hát lại, nhảy lại) bản gốc, từ đó tăng giá trị cộng thêm. Số khác thì tung tiếp clip hậu trường để chia sẻ những phân cảnh hài hước, nỗi khó nhọc của mình khi thực hiện MV.
Chi Pu tuy mới đi hát nhưng rất năng nổ thực hiện cùng lúc MV story (có cốt chuyện) và MV dance. Khán giả không thích xem MV story "Từ hôm nay", "Có nên dừng lại", "Đóa hoa hồng" thì có thể mở bản dance để chiêm ngưỡng vũ đạo tuyệt đẹp của cô nàng. Ca sĩ Bích Phương thì hay tung ra bản MV lyric bên cạnh MV story. Đôi khi các phiên bản phụ này lại thu hút lượt view cao hơn bản chính. Đơn cử như MV lyric "Phía sau một cô gái" của Soobin Hoàng Sơn dễ dàng chạm mốc 100 triệu view.
Ngoài ca sĩ và ekip của họ, một đội ngũ cộng sinh khác giúp lượt view bản gốc tăng mạnh là những nghệ sĩ padory và blogger bình luận MV. Gọi là đội ngũ cộng sinh vì họ và nghệ sĩ đều cần nhau, đôi bên đều có lợi. Khi một MV ấn tượng trình làng, không lâu sau đó sẽ có hàng loạt MV padory (bản nhại lại, bắt chước một cách hài hước) ra đời. Dàn nghệ sĩ chuyên làm MV padory gồm những cái tên quen thuộc như Huỳnh Lập, BB Trần, Hải Triều, Kim Nhã...
Hầu hết các MV đình đám như "Cả một trời thương nhớ", "Em muốn anh đưa em về" của Hồ Ngọc Hà, "Như lời đồn" của Bảo Anh, "Ghen" của Min và Erik, "Em gái mưa" của Hương Tràm, "Có nên dừng lại" của Chi Pu, "Anh đang ở đâu đấy anh" của Hương Giang Idol, "Chạy ngay đi", "Nơi này có anh", "Em của ngày hôm qua" của Sơn Tùng M-TP … đều có hàng loạt phiên bản nhại.
| Sơn Tùng M-TP là ca sĩ rất biết tận dụng chiêu trò để phát triển lượt view cho MV của mình. |
Hai năm nay, mốt mới rộ lên trên YouTube là các clip reaction (clip ngắn ghi lại phản ứng, nhận xét và cảm xúc của người xem với một sản phẩm âm nhạc). Những người xem này thường là các bình luận viên hay blogger. Rất nhiều blogger Việt nhờ khả năng ăn nói hay ho, thú vị khi làm clip reaction nhạc Việt bỗng trở nên nổi tiếng như Viruss, Misthy, PewPew, CrisDevil…
Clip reaction cũng là thước đo độ nổi tiếng của một sản phẩm âm nhạc vì chỉ những MV thật sự hấp dẫn thì mới được giới reaction để mắt đến. Fan hâm mộ và chính ca sĩ cũng tò mò vì sản phẩm âm nhạc được đặt dưới nhiều góc cạnh và nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp khen chê. Nhiều người vẫn nghĩ những clip bình luận này chỉ là màn vui chơi, ăn theo MV chính chứ không liên quan gì đến ca sĩ.
Thế nhưng, khi MV padory "Chuyện tình tôi" có sự tham gia của cả người bình luận và ca sĩ bản gốc thì người ta mới hiểu giới ca sĩ có sự bắt tay chặt chẽ với giới làm MV padory và clip reaction. Đó là mối quan hệ cộng sinh tương hỗ cho nhau.
Với ca sĩ Việt, đẳng cấp hơn nữa thì phải được các fan quốc tế hoặc blogger nổi tiếng người ngoại quốc làm clip reaction MV của mình. Nhờ đội ngũ này ca sĩ mới có thể tìm kiếm lượt view từ công chúng nước ngoài. Dễ dàng bắt gặp trên YouTube các clip ghi lại cảm xúc của người Hàn Quốc, người phương Tây, người Nhật... khi xem MV của ca sĩ Việt Nam. Họ đa phần bình luận về hình ảnh, giai điệu vì không phải ai cũng am hiểu lời ca tiếng Việt. Các MV được fan quốc tế làm clip reaction nhiều nhất gồm có "Lạc trôi", "Chạy ngay đi" của Sơn Tùng, "Bùa yêu" của Bích Phương, "Bánh trôi nước" của Hoàng Thùy Linh…
Hẳn fan của Sơn Tùng vô cùng nức mũi khi nghe blogger nổi tiếng Josh Binder nhận xét về "Lạc trôi": "Âm nhạc có cái gì đó thôi miên tôi. Nó giống như một dạng nhạc truyền thống của phương Đông trộn với EDM (nhạc điện tử). Thật tuyệt vời!". Josh Binder là một trong hàng trăm nhân vật thực hiện các clip phản hồi về nhạc Việt nổi tiếng nhất hiện nay với hơn 100.000 người theo dõi kênh YouTube cá nhân.
Đương nhiên không phải khi không mà những bình luận viên này lại tốn sức làm clip reaction một nền âm nhạc còn khá trũng trên bản đồ thế giới. Họ thực hiện vì có sự nhờ cậy của fan Việt, ca sĩ Việt với những lợi ích béo bở. Do đó không phải clip bình luận nào của họ cũng đáng tin mà chỉ nên xem đó như một nguồn tham khảo. Nhiều clip reaction chỉ ghi lại biểu cảm khá lố của bình luận viên và nhận xét rất bựa, thô thiển hoặc lan man, nhạt nhẽo kiểu "cô ấy xinh quá", "tôi thích MV này quá"… mà không có gì thú vị, bổ ích.
Cuối cùng, khi cuộc chiến câu view trở nên khốc liệt thì fan hâm mộ là người góp công đầu giúp ca sĩ phá vỡ mọi kỷ lục. Nhờ đội ngũ này mới hình thành khái niệm "cày view". Sơn Tùng M-TP rất cưng chiều lực lượng fan hùng hậu của mình. Khi MV "Lạc trôi" đạt 35 triệu view, anh nhanh chóng tặng quà gồm lịch, khăn quàng cổ… cho người hâm mộ để khích lệ họ tiếp tục "cày view". Mỗi khi Sơn Tùng phát hành MV mới, fan đều tận dụng mọi thiết bị công nghệ như máy tính, điện thoại…, thậm chí thuê nguyên quán net để "cày". Họ xem đi xem lại cả ngày cả đêm không biết chán và tích cực hô hào, cổ vũ người khác "cày" cùng.
Vì lượt view ảo và có thể đổi chác được nên nếu chỉ dựa vào lượt view "khủng" để đánh giá đó là tác phẩm hay, ca sĩ có thực lực thì quả là sai lầm. Lắm ca khúc hết sức nhảm nhí, bậy bạ như "Quăng tao cái boong", "Mình cưới nhau đi"… vẫn vô tư trở thành ca khúc ăn khách nhờ lượt view cao ngất. Lắm ca sĩ hát như hết hơi vẫn được tung hô nhờ cái mác "triệu view". Trong khi đó những nghệ sĩ đàn anh đàn chị có thực tài và giới ca sĩ trẻ theo dòng nhạc dân ca, thính phòng thì lại chậm chân trong cuộc đua này.
Nhưng nói như ca sĩ dân ca Lê Ngọc Thúy: "Quan trọng nhất vẫn là lượt fan thật chứ không cần lượt fan ảo được đo đếm bằng số view trên mạng. Tuy không có ca khúc nào hào nhoáng và "gây bão" như giới ca sĩ thị trường nhưng chúng tôi luôn tự hào vì ca khúc của mình như một dòng chảy êm đềm, có sức sống bền bỉ trong lòng công chúng chứ không nhanh nổi, nhanh chìm".