Loạn như... sách tham khảo

08:00 24/09/2012
Tôi gặp ông bạn cùng hội hưu. Ông bảo ông loay hoay cả tiếng đồng hồ mua cho cậu cháu đích tôn, đang học lớp 1 bộ STK mà chẳng biết đâu là sách "chuẩn". Ông cầu cứu tôi: "Ông là người trong ngành, có kinh nghiệm chọn STK, ông giúp tôi với". Tôi thưa với ông: "Trước một biển STK mông lung như thế này, tôi cũng xin chào thua"...

Là một thầy giáo dạy Văn lâu năm của Hà Nội, tôi ghé vào một cửa hàng sách phố Nguyễn Xí- "phố sách" nổi tiếng, nằm giữa trung tâm quận Hoàn Kiếm, thủ đô Hà Nội. Tôi như lạc vào mê trận của sách tham khảo (STK). Môn nào cũng có STK, từ lớp 1 đến lớp 12. Mỗi bộ có đến 5-7 quyển. STK có mẫu mã rất phong phú, hình thức "bắt nắt", quyển nào cũng có những cái tên rất "kêu", nhưng nội dung hầu như na ná giống nhau, chỉ là các bài trùng lặp có sẵn trong sách giáo khoa. Chỉ riêng môn tiếng Việt lớp 4, trên giá, ngoài bộ sách giáo khoa, đương nhiên học sinh nào cũng phải mua, có đến hơn một chục cuốn STK, nâng cao như: "Bồi dưỡng Văn - Tiếng Việt"; "Tiếng Việt nâng cao"; "Cảm thụ Văn tiểu học 4"; "150 bài văn mẫu"; "Tuyển tập 150 bài văn hay"; "Để học tốt tiếng Việt"…Môn Toán lớp 4 cũng có đến hàng chục cuốn STK của các tác giả khác nhau. Tôi đã làm một thống kê sơ bộ thì hấy rằng: Bậc Tiểu học có 100 đầu STK khác nhau; bậc THCS là 200; bậc THPT gấp đôi là 400. Riêng lớp 4 STK là 20 đầu sách; lớp 8 là 50; lớp 12, cuối cấp phổ thông thì Văn 20, Ngoại ngữ 25; các môn Toán, Lý, Hóa, Sinh, cả Sử, Địa…môn nào cũng có STK nhiều cỡ ngang môn Văn, Ngoại ngữ. Các loại STK trắc nghiệm cũng đua nhau nở rộ "vàng thau lẫn lộn" chẳng biết đâu mà…"đãi cát tìm vàng". Giá thành một bộ STK so với bộ sách giáo khoa đắt hơn từ 3 đến 6-7 lần? 

Các loại sách tham khảo xuất hiện dày đặc, học sinh như "chim chích lạc rừng", không biết đâu mà lần.

Tôi gặp ông bạn cùng hội hưu. Ông bảo ông loay hoay cả tiếng đồng hồ mua cho cậu cháu đích tôn, đang học lớp 1 bộ STK mà chẳng biết đâu là sách "chuẩn". Ông cầu cứu tôi: "Ông là người trong ngành, có kinh nghiệm chọn STK, ông giúp tôi với". Tôi thưa với ông: "Trước một biển STK mông lung như thế này, tôi cũng xin chào thua". Ông thắc mắc với tôi, hồi ông đi học mãi tới khi vào cấp 3 (THPT hiện nay), ông mới thấy có STK. Bây giờ học sinh lớp 1 mới 6 tuổi đầu đã bắt các cháu đọc STK thì phi lý, phản khoa học, đi ngược lại lời dạy của Bác Hồ: "Trong học tập có vui chơi. Vui chơi để học tập". Nếu phải đọc cả "núi" STK thế này thì còn đâu là "Trẻ em như búp trên cành?". Xin chuyển thắc mắc này lên quý Bộ Giáo dục và Đào tạo để những người có trách nhiệm…ngâm cứu.

Sự lộn xộn của thị trường STK hiện nay bắt nguồn từ nguyên nhân chạy theo lợi nhuận của các NXB, trong khi đó quy trình quản lý đối với loại sách này không chặt chẽ. Điều này mang lại hậu quả nhãn tiền đối với các cháu học sinh. Đọc các STK, gặp những bài mẫu, mà đã mẫu thì học sinh cứ thế mà học thuộc lòng, khi làm bài "bê" nguyên xi vào bài giải, ắt có điểm cao. STK làm thui chột sức sáng tạo của trò. Và cái gọi là sách "mẫu" còn quá nhiều những hạt sạn, nhẹ thì câu chữ diễn đạt lủng củng, tối nghĩa, lỗi câu chỗ nào cũng có, nặng thì sai lệch kiến thức cơ bản, không thể chấp nhận được. Đơn cử STK môn Toán các sai sót thường là không giải quyết đầy đủ các trường hợp của một bài toán, hoặc mắc phải những sai lầm trong Toán dễ gặp. Rõ ràng STK có tác dụng ngược trở lại, tạo nên những lỗ "hổng", thậm chí còn phản khoa học. Đại loại như "Cuốn kiểm tra đánh giá thường xuyên và định kỳ môn Địa lý lớp 9", tác giả Phạm Thị Sen chủ biên, quá nhiều chi tiết sai. Phần trả lời câu hỏi 5 (trang 60) ghi "Đồng bằng sông Hồng không có các nhà máy thủy điện vì…thiếu lao động". Thật vô lý và buồn cười? Đúng ra phải trả lời "vì không có nguồn thủy năng". Hoặc khi yêu cầu học sinh nêu thứ tự các bộ phận của vùng biển nước ta, nhóm biên soạn đưa ra đáp án (trang 105): "Lãnh hải, nội thủy tiếp giáp lãnh hải, đặc khu kinh tế". Đó là đáp án sai. Căn cứ tuyên bố ngày 12/5/1977 của Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam, khi cắt ngang một vùng biển theo hướng từ đất liền ra biển thì thứ tự phải là: Đất liền - nội thủy - lãnh hải - vùng tiếp giáp lãnh hải - vùng đặc quyền kinh tế.

STK chỉ là biến tướng của SGK. Nhiều thầy cô giáo bực mình còn gọi STK là loại sách tham…tiền, "sống chết mặc bay". Cuốn "Bài tập toán 6 rền luyện kỹ năng giỏi toán", tập 1 và cuốn "Phương pháp giải toán PTCS giải bài tập toán 6", tập 1 của cùng một tác giả có đến 80% nội dung giống nhau, chỉ khác tên NXB. Cuốn "Để học tốt môn Ngữ văn" lớp 10, tập 1, NXB Đà Nẵng, chỉ là câu trả lời "ăn sẵn" những câu hỏi trong SGK. Cuốn "Những bài văn mẫu", lớp 6, thực chất là sưu tầm "phô tô" những bài văn mẫu của học sinh và giáo viên đã in, phát hành vài năm trước.

Đầu năm học, các bậc cha mẹ học sinh phải lo bao nhiêu thứ lệ phí? Thêm lệ phí mua bộ STK cho con, "thắt lưng buộc bụng" giảm bớt chi tiêu các khoản khác, họ cũng lo được thôi. Nhưng loạn STK thế này thì…phí thật, vừa mất tiền, vừa mua lấy bực vào thân

Lê Sĩ Tứ

Trở lại Việt Nam vào những ngày cuối tháng tư, nữ nhà văn người Mỹ Lady Borton đang gấp rút duyệt bản thảo lần cuối cho cuốn sách mới bằng tiếng Anh viết về Điện Biên Phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Gắn bó với Việt Nam hơn nửa thế kỷ, người phụ nữ 82 tuổi này đã chứng kiến nhiều thăng trầm của Việt Nam, coi đây là quê hương thứ hai của mình.

LTS: Từ 2019 đến nay, hàng vạn tấm bằng Cử nhân, Thạc sĩ, Tiến sĩ, Kỹ sư… cùng nhiều văn bản, chứng từ khác của Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội (HUBT) được ký bằng chữ ký “khô” (chữ ký khắc dấu) hay còn gọi là dấu chữ ký khiến cho nhiều người không khỏi hoài nghi về giá trị pháp lý của nó. Ngoài việc sử dụng chữ ký “khô” để cấp các loại văn bằng, chứng chỉ, HUBT còn sử dụng trong công tác văn thư, tài chính kế toán… để duy trì mọi hoạt động của trường. Trước sự việc này, phóng viên Báo CAND đã có loạt bài phản ánh các vấn đề đã và đang diễn ra tại HUBT.

Con số 70 nổi bật được đổ màu theo đa hướng, cách điệu với ngôn ngữ đảo chiều, hàng chữ “Chiến thắng Điện Biên Phủ (1954 - 2024)” mang màu xanh hoà bình. Đó là những nét khắc họa nổi bật của logo Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ đang được sử dụng chính thức trong các hoạt động tuyên truyền trong những ngày tháng 5 lịch sử này.

Mặc dù cuối tháng 6 kỳ thi tốt nghiệp THPT mới diễn ra nhưng ngay từ đầu năm 2024, nhiều trường đại học (ĐH) đã thông báo nhận hồ sơ xét tuyển sớm. Với ưu thế tạo thêm nhiều cơ hội cho thí sinh trúng tuyển đại học mà không cần lệ thuộc vào kỳ thi tốt nghiệp THPT, xét tuyển sớm đang trở thành phương thức được nhiều thí sinh lựa chọn.

Những ngày tháng 5 lịch sử, khi cả nước có nhiều hoạt động hướng về Điện Biên Phủ, bộ phim tài liệu nghệ thuật "CAND trong khúc tráng ca Điện Biên Phủ" lần đầu tiên kết hợp giữa những thước phim tài liệu, đan xen thực cảnh - cách làm phim mới trong truyền thông hiện đại, với những cảnh quay ở Điện Biên Phủ, một số tỉnh, thành của Việt Nam và Pháp, đã ghi đậm dấu ấn trong lòng công chúng.

Ngày 7/5, lễ tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ mới của Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ chính thức diễn ra, bắt đầu chặng đường mới với không ít thách thức nhưng cũng nhiều hy vọng, nhất là khi tỉ lệ ủng hộ của người dân Nga đối với ông theo thời gian vẫn liên tục ở mức cao.

Theo dự báo, hôm nay thời tiết tại hầu khắp các tỉnh, thành phố ở miền Bắc và Bắc Trung Bộ sẽ có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có mưa to với lượng mưa 10-30 mm, có nơi trên 50 mm. TP Điện Biên Phủ khả năng có mưa, nhiệt độ dao động từ 20-32 độ C.

Ngày 6/5, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai đã khởi tố bị can, thực hiện Lệnh bắt tạm giam ông Trần Minh Lợi, Phó giám đốc - Phụ trách Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới Đồng Nai (60-01S) để phục vụ công tác mở rộng điều tra vụ án đưa và nhận hối lộ.

Như thông tin đã đưa, khoảng 3h sáng ngày 6/5, tại số nhà 01B/17 Kiều Đại, phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hoá xảy ra vụ cháy nhà riêng khiến 2 người tử vong. Qua kiểm tra hiện trường, bước đầu cơ quan chức năng nhận định, Bùi Văn G đã phóng hỏa đốt nhà khiến mẹ đẻ ngủ dưới tầng 1 chết cháy, sau đó dùng dao tự sát.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an vừa phối hợp Công an tỉnh Nam Định triệt xóa thành công nhóm đối tượng sản xuất, phát tán mã độc trên không gian mạng nhằm mục đích chiếm đoạt tài khoản cá nhân, dữ liệu người dùng trên địa bàn toàn quốc và các quốc gia trên thế giới, bắt giữ 22 đối tượng.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文