Vì ngày mai xanh

Tại Hội nghị COP26 được tổ chức tại Anh, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu quan trọng. Trong bài phát biểu đó có một đoạn văn mà người viết đặc biệt ấn tượng: "Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hoá thế giới - từng nói: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết, thành công, thành công, đại thành công". Để chiến thắng trong cuộc chiến toàn cầu với biến đổi khí hậu, đoàn kết toàn cầu là cách thức duy nhất chúng ta cùng bàn, cùng làm và cùng chiến thắng: Bắt đầu từ ý chí, nhận thức và giải pháp, tổ chức thực hiện cho đến bảo đảm nguồn lực. Những cam kết và hành động mang tính lịch sử của tất cả chúng ta hôm nay sẽ giúp để lại một hành tinh xanh, một không gian sinh tồn bền vững và hạnh phúc cho tất cả các thế hệ mai sau".

Thông điệp và ước nguyện về "một hành tinh xanh, một không gian sinh tồn bền vững và hạnh phúc cho tất cả các thế hệ mai sau" mà Thủ tướng nhắc đến đủ nói lên khát vọng và quyết tâm của một quốc gia yêu chuộng hòa bình, đã đứng vững và phục hồi mạnh mẽ trước những làn sóng dịch COVID-19 vừa qua. Thiết nghĩ, "bền vững" và "hạnh phúc" không chỉ là câu chuyện của không gian sống mà còn là nền tảng cho bất kì sự phát triển nào. Một quốc gia, một cộng đồng phát triển bền vững mới đem lại hạnh phúc cho từng người dân. Chính sự ổn định về chính trị, bình đẳng giới, tôn trọng sự đa dạng văn hóa mà chúng ta đang có đã giúp nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, mở ra những mối quan hệ hợp tác cùng phát triển.

Bền vững và hạnh phúc cũng là những giá trị tinh thần mà các thế hệ mai sau sẽ được thụ hưởng, không chỉ trong đời sống vật chất mà còn trong đời sống tinh thần, từ cách quản lý xã hội. Cách đây ít ngày, phát biểu bế mạc tại một Hội nghị trực tuyến toàn quốc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định: "Như vậy, Nghị quyết Đại hội yêu cầu cả về hình thức, nội dung và chất lượng hệ thống pháp luật phải bảo đảm. Hình thức thể hiện các văn bản phải đồng bộ, thống nhất, tránh chồng chéo, trùng lặp giữa các đạo luật, bảo đảm tính khả thi, công khai, minh bạch, có tính ổn định, có khả năng tiên liệu và tuổi thọ tương đối lâu dài".

Như vậy, ngoài sự công khai, minh bạch thì "khả năng tiên liệu và tuổi thọ" của hệ thống pháp luật cũng được người đứng đầu cơ quan lập pháp của đất nước nhấn mạnh. Điều đó không chỉ nói lên chất lượng của hệ thống pháp luật, tầm nhìn của những người hoạch định và xây dựng mà còn là những giá trị tốt đẹp cho thế hệ mai sau. Pháp luật chặt chẽ, nghiêm minh cũng là một di sản văn hóa dành cho thế hệ mai sau, những thế hệ không chỉ có tinh thần thượng tôn pháp luật mà còn sống nhân văn, nhân ái và coi đó như một bầu không khí, một nguồn tài nguyên tinh thần.

Còn nhớ, ngay trong ngày đầu tiên của tháng 11, một đoạn clip chừng 10 giây đầy xúc động đã lan tỏa trên mạng xã hội. Trong đoạn clip đó là hình ảnh Thượng úy Công an Hà Minh Hải đang vác một cháu bé bị đuối nước chạy quanh sân. Cháu sinh năm 2014, ở thôn Bạch Hải, xã Nga Bạch, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Ở thời điểm đó, cháu đã tím tái và ngừng thở. Giờ đây khi cháu bé đã được cứu sống, các bậc phụ huynh sẽ có thêm một bài học cảnh giác để bảo vệ con em trước những tai nạn trong cuộc sống.

Sau khi đọc lại các bài báo viết về sự việc này, tôi cứ ám ảnh bởi một chi tiết: sau nhiều lần sơ cứu, vẫn không thấy dấu hiệu sự sống, anh Hải đã vác ngược bé và chạy quanh sân. Hình như, đằng sau nỗ lực "còn nước, còn tát" ấy của anh là một hy vọng dù là rất nhỏ, một tình cảm đặc biệt mà Thượng úy Hải dành cho em. Người sĩ quan trẻ không chỉ cứu sống một em nhỏ từ tay thủy thần mà còn trao cho em một khát vọng sống, một bài học về tình yêu thương con người. Dù ở vào hoàn cảnh nào, dù với hy vọng nhỏ nhất vẫn quyết tâm đến cùng để cứu một con người. Mai này lớn lên, chắc hẳn em bé sẽ luôn nhớ về kỉ niệm đó và rồi sẽ lại dành tình cảm nhân ái đó cho những người khác trong cuộc đời. Phải chăng, một hành động đẹp của hôm nay còn trở thành thông điệp gửi đến thế hệ sau. Đó là một thứ tình cảm xã hội rất đặc biệt mà ở lứa tuổi đang hình thành nhân cách rất cần.

Trên thế giới đã có nhiều quốc gia, dân tộc hướng đến tương lai, xây dựng cho các thế hệ mai sau những nền tảng, giá trị tinh thần ấy. Trong đó, tình cảm xã hội đóng vai trò là môn học, là nội dung quan trọng của chương trình. TS Monisha Diwan - Phó chủ tịch Hiệp hội Giáo dục mầm non tại Ấn Độ từng chia sẻ: "Trên thực tế, giáo dục tình cảm xã hội sẽ đem đến một đứa trẻ khỏe mạnh về cả sức khỏe thể chất cũng như tinh thần. Được giáo dục bài bản về tình cảm xã hội, trẻ sẽ phát triển toàn diện 3 nhóm năng lực: năng lực xã hội, năng lực cảm xúc và năng lực nhận thức...

Từ đây, giáo dục tình cảm xã hội sẽ đem lại lợi ích về kinh tế khi chúng ta không phải tốn quá nhiều tiền bạc cho việc chữa trị những bệnh nhân có vấn đề về mặt tâm lý. Và đặc biệt, trong bối cảnh dịch Covid, giáo dục tình cảm xã hội càng đóng vai trò quan trọng giúp trẻ phục hồi tổn thương tâm lý sau biến động khủng khiếp không đáng có" (theo Dân trí). Sự chuẩn bị kĩ lưỡng, chu đáo cho tương lai không chỉ là nền tảng trí thức, văn hóa mà còn cần có cả những "năng lực nhận thức" mà việc làm ý nghĩa của Thượng úy Hà Minh Hải là một minh chứng rõ ràng nhất.

Từ rất nhiều chủ trương, định hướng, suy nghĩ tốt đẹp ấy, chúng ta có thể suy ngẫm đến những giá trị sống cho tương lai.

1. Xây dựng cho tương lai luôn là một khát vọng của loài người, của tinh thần chính nghĩa. Chính những phát kiến khoa học, sự đột phá của y học, khoa học nhân văn, pháp luật… đã nói lên điều đó. Chúng ta đang phát triển đất nước trên nền tảng của sự hòa bình, ổn định mà các thế hệ cha anh đã hy sinh xương máu trong chiến tranh giải phóng dân tộc, đã tái thiết sau sự tàn phá của chiến tranh. Sự tiếp nối ấy trở thành động lực trong cuộc sống cho mỗi con người chúng ta. Phía trước chúng ta là một tương lai mà cả dân tộc đều có trách nhiệm xây dựng và đều có quyền thụ hưởng thành quả đó.

2. Chúng ta thường nhắc đến các giá trị xanh như: "công nghiệp xanh", "hành tinh xanh", "du lịch xanh", "công nghệ xanh", "kiến trúc xanh"… để tạo ra sự bền vững, thân thiện trên đà phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ. Thiết nghĩ, bên cạnh đó cũng cần thiết lập những quan niệm theo xu thế đó để tạo nên sự thay đổi tích cực trong cuộc sống. Xanh không chỉ là sắc màu của sự sống trong thiên nhiên mà còn là biểu tượng sinh sôi, phát triển của tinh thần.

Vì những giá trị xanh của tương lai, cần sự phát triển khoa học, cân đối hài hòa các lợi ích, dựa trên quan điểm vì lợi ích của nhân dân. Những giá trị xanh cũng là hướng đi đúng đắn, đủ khả năng ứng phó với những thách thức về an ninh phi truyền thống mà đại dịch COVID-19 là một ví dụ tiêu biểu. Khi từ Chính phủ đến từng người dân cùng nỗ lực, cùng đồng lòng, chúng ta sẽ có một tương lai tốt đẹp như thế. Tất cả vì một ngày mai xanh…